LỜI MỞ ĐẦU

Trong những năm gần đây cùng với sự phát triển ngày càng mạnh mẽ

của các lĩnh vực khoa học, ứng dụng của điện tử công suất vào công nghiệp

nói chung và công nghiệp điện tử nói riêng, các thiết bị điện tử có công suất

lớn đã được chế tạo ngày càng nhiều, đặc biệt là ứng dụng của nó vào các

ngành kinh tế quốc dân và đời sống, làm cho yêu cầu về sự hiểu biết và thiết

kế các loại thiết bị này hết sức cần thiết đối với lại kỹ sư ngành điện. Điện áp

một chiều là loại năng lượng được sử dụng rộng rãi trong các hệ thống truyền

động điện và trang bị điện. Các thiết bị sử dụng điện áp một chiều đều có dải

điều chỉnh rộng, trơn láng, đó là một yêu cầu lớn cần phải có trong các hệ

thống tự động truyền động điện. Việc sản xuất điện một chiều sử dụng máy

phát điện một chiều có nhiều tốn kém và phức tạp. Để đơn giản mà lại rất

hiệu quả thì ta dùng các bộ chỉnh lưu.

Những kiến thức năng lực đạt được trong quá trình học tập tại trường

sẽ được đánh giá qua đợt làm đồ án tốt nghiệp. Vì vậy em đã cố gắng tận

dụng tất cả những kiến thức đã học ở trường cùng với sự tìm tòi nghiên cứu

để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Qua thời gian học tập tại trường em được giao đề tài: ‘‘Xây dựng bộ

chỉnh lưu cầu một pha tiristor có công suất P = 1kW, điện áp U = 220V có

bộ lọc điện, cấp điện cho động cơ một chiều để điều chỉnh tốc độ bằng điện

áp.’’ với sự hướng dẫn của GS.TSKH.Thân Ngọc Hoàn, giảng viên bộ môn

Điện tự động công nghiệp, trường Đại Hoc Dân Lập Hải Phòng

Đề tài gồm những nội dung:

Chương 1 : Các bộ chỉnh lưu có điều khiển.

Chương 2 : Thiết kế bộ chỉnh lưu cầu một pha cho động cơ điện một chiều.

Chương 3 : Lắp ráp bộ chỉnh lưu cầu một pha và kết quả thí nghiệm.

Những sản phẩm kết quả đạt được ngày hôm nay truy không lớn lao.

Nhưng đó là thành quả của sự cố gắng bốn năm học tập. Là thành công bước

đầu của em trước khi ra trường.

- 1 -

CHƯƠNG 1. CÁC BỘ CHỈNH LƯU CÓ ĐIỀU KHIỂN.

Để cấp nguồn cho tải một chiều, cần thiết kế các bộ chỉnh lưu. Các bộ

chỉnh lưu biến đổi năng lương điện xoay chiều thành một chiều. Các loại bộ

biến đổi này có thể là chỉnh lưu có điều khiển hoặc không điều khiển. Để

giảm công suất vô công, người ta thường mắc song song ngược với tải một

chiều một điốt ( loại sơ đồ này được gọi là sơ đồ có điốt ngược). Trong các sơ

đồ chỉnh lưu có điốt ngược, khi có và không có điều khiển năng lượng được

truyền từ phía lưới xoay chiều sang một chiều, nghĩa là các loại chỉnh lưu đó

chỉ có thể làm việc ở chế độ chỉnh lưu nhận năng lượng từ lưới. Các bộ chỉnh

lưu có điều khiển, không có điốt ngược có thể trao đổi năng lượng theo cả hai

chiều. Khi năng lượng truyền từ lưới xoay chiều sang tải một chiều, bộ nguồn

làm việc ở chế độ chỉnh lưu nhận năng lượng từ lưới, khi năng lượng truyền

theo chiều ngược lại (nghĩa là từ phía tải một chiều về lưới xoay chiều) thì bộ

nguồn làm việc ở chế độ nghịch lưu trả năng lượng về lưới.

Theo dạng xoay chiều cấp nguồn, có thể chia thành một hay ba pha. Các

thông số quan trọng của sơ đồ chỉnh lưu là: dòng điện và điện áp tải; dòng

điện chạy trong cuộn dây thứ cấp của mày biến áp; số lần đập mạch trong một

chu kỳ. Dòng điện chạy trong cuộn dây thứ cấp của mày biến áp có thể là một

chiều hay xoay chiều, có thể phân loại thành sơ đồ có dòng điện biến áp một

chiều hay xoay chiều. Số lần đập mạch trong một chu kỳ là quan hệ của tần số

sóng hài thấp nhất của điện áp chỉnh lưu với tần số điện áp xoay chiều.

Chỉnh lưu có thể là loại có hoặc không có điều khiển, trong đề tài này

em xin đi nghiên cứu sâu về loại chỉnh lưu có điều khiển.

1.1. CHỈNH LƯU MỘT PHA.

1.1.1. Chỉnh lưu một nửa chu kỳ.

Ở sơ đồ chỉnh lưu một nửa chu kỳ hình 1.1, sóng điện áp ra một chiều

sẽ bị gián đoạn trong một nửa chu kỳ, khi điện áp anot của van bán dẫn âm.

Do vậy khi sử dụng sơ đồ chỉnh lưu một nửa chu kỳ, chất lượng điện áp xấu,

trị số điện áp tải trung bình lớn nhất(khi không điều khiển) được tính