- 3 -

LỜI NÓI ĐẦU

Giao thông vận tải chiếm vị trí rất quan trọng trong nền kinh tế quốc dân, đặc biệt là đối với các nước có nền kinh tế phát triển. Có thể nói rằng mạng lưới giao thông vận tải là mạch máu của một quốc gia, một quốc gia muốn phát triển nhất thiết phải phát triển mạng lưới giao thông vận tải.

Trong hệ thống giao thông vận tải của chúng ta nghành giao thông đường bộ đóng vai trò chủ đạo và phần lớn lượng hàng và người được vận chuyển trong nội địa bằng ôtô.

Cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, nghành ôtô ngày càng phát triển hơn. Khởi đầu từ những chiếc ôtô thô sơ hiện nay nghành công nghiệp ôtô đã có sự phát triển vượt bậc nhằm đáp ứng những yêu của con người. Những chiếc ôtô ngày càng trở nên đẹp hơn, nhanh hơn, an toàn hơn, tiện nghi hơn để theo kịp với xu thế của thời đại.

Song song với việc phát triển nghành ôtô thì vấn đề bảo đảm an toàn cho người và xe càng trở nên cần thiết. Do đó trên ôtô hiện nay xuất hiện rất nhiều cơ cấu bảo đảm an toàn như: cơ cấu phanh, dây đai an toàn, túi khí trong đó cơ cấu phanh đóng vai trò quan trọng nhất. Cho nên khi thiết kế hệ thống phanh phải đảm bảo phanh có hiệu quả cao, an toàn ở mọi tốc độ nhất là ở tốc độ cao; để nâng cao được năng suất vận chuyển người và hàng hoá là điều rất cần thiết.

Đề tài này có nhiệm vụ “Thiết kế hệ thống phanh xe Minibus” dựa trên xe tham khảo là xe HIACE – 16 chỗ của hãng TOYOTA. Sau 12 tuần nghiên cứu thiết kế dưới sự hướng dẫn, chỉ bảo nhiệt tình của thầy Nguyễn Trọng Hoan và toàn thể các thầy trong bộ môn ôtô đã giúp em hoàn thành được đồ án của mình. Mặc dù vậy cũng không tránh khỏi những thiếu sót em mong các thầy giúp em tìm ra những thiếu sót đó để đồ án của em được hoàn thiện hơn.

Em xin chân thành cảm ơn thầy Nguyễn Trọng Hoan cùng toàn thể các thầy trong bộ môn đã giúp em hoàn thành đồ án tốt nghiệp của mình.

Đồ án tốt nghiệp Lớp ÔTô - K44

- 2 -

MỤC LỤC

Trang

Lời nói đầu 3

Chương I: Tổng quan về hệ thống phanh 4

1. Công dụng, phân loại, yêu cầu 5

2. Cấu tạo chung của hệ thống phanh 7

3. Cơ cấu phanh 8

4. Dẫn động phanh 16

Chương II: Lựa chọn phương án thiết kế 22

1. Lựa chọn cơ cấu phanh 23

2. Lựa chọn dẫn động phanh 27

Chương III: Thiết kế tính toán hệ thống phanh 31

Phần I. Thiết kế hệ thống phanh 32

1. Tính toán hệ thống phanh 32

1.1. Tính toán cơ cấu phanh sau 32

1.2. Tính toán cơ cấu phanh trước 39

1.3. Xác định kích thước má phanh 40

1.4. Tính toán nhiệt phát ra trong quá trình phanh 43

2. Thiết kế tính toán dẫn động phanh 44

2.1 Đường kính xi lanh công tác 44

2.2 Đường kính xi lanh chính 45

2.3 Hành trình làm việc của piston trong xi lanh chính 45

2.4 Tính toán xéc măng trong xi lanh bánh xe 47

3. Tính bền một số chi tiết 48

3.1 Tính toán guốc phanh 48

3.2 Tính bền trống phanh 57

3.3 Tính bền đường ống dẫn động phanh 59

Phần II. Thiết kế trợ lực phanh 60

1. Các phương án trợ lực khi thiết kế 60

2. Thiết kế bộ trợ lực 67

2.1 Hệ số trợ lực 67

2.2 Xác định kích thước màng trợ lực 69

2.3 Tính lò xo bộ cường hoá 69

Phần III. Thiết kế bộ điều hoà lực phanh 72

1. Cơ sở để điều chỉnh áp lực phanh 72

2. Các phương án bố trí bộ điều hoà lực phanh 74

3. Tính toán thiết kế bộ điều hoà lực phanh kiểu piston vi sai 80

3.1 Xây dựng đồ thị quan hệ áp suất 80

3.2 Chọn đường đặc tính điều chỉnh 83

3.3 Xác định hệ số bám đạt hiệu quả phanh cao nhất 84

4. Xác định hệ số Kđ 85

5. Phương trình quan hệ áp suất của đường đặc tính điều chỉnh 86

6. Chọn và xác định các thông số kết cấu 87

7. Xây dựng đường đặc tính của hệ thống treo 91

8. Kiểm tra lại đường kính D của piston vi sai 93

9. Kiểm tra đặc tính điều chỉnh của bộ điều hoà lực phanh 94

Chương IV: Quy tình công nghệ gia công chi tiết 96

4.1. Phân tích kết cấu – Chọn dạng sản xuất 97

4.2. Lập quy trình công nghệ 97

Kết luận chung 105

Tài liệu tham khảo 10