CHƯƠNG 1: HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI

1. 1 Hoạt động của NHTM

1. 1. 1 Khỏi niệm về NHTM

Sự ra đời, tồn tại và phát triển của các Ngân hàng thương mại là một tất yếu khách quan, đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế hàng hoá: Các ngân hàng thương mại xuất hiện trong nền kinh tế với tư cách là các tổ chức trung gian, nhận tiền gửi từ các tổ chức kinh tế dư thừa và trên cơ sơ đó cấp tín dụng cho các tổ chức có nhu cầu, tức là luân chuyển vốn một cách gián tiếp. Hệ thống ngân hàng thương mại có phạm vi hoạt động rộng lớn vì nú cung cấp hàng loạt các dịch vụ tài chính phục vụ tất cả các tầng lớp dân cư trên tất cả các lĩnh vực kinh tế. Tuỳ theo các cách tiếp cận mà có các quan điểm khác nhau về NHTM:

- Theo quan điểm của cỏc nhà kinh tế học hiện đại.

Ngân hàng thương mại là một loại hình doanh nghiệp: Một doanh nghiệp đặc biệt – hoạt động và kinh doanh trên lĩnh vực tiền tệ và tín dụng.

- Theo quan điểm của cỏc nhà kinh tế Hoa Kỳ.

Ngân hàng thương mại là một công ty kinh doanh chuyên cung cấp dịch vụ tài chính và hoạt động trong ngành công nghiệp dịch vụ tài chính.

- Theo quan điểm của cỏc nhà kinh tế Phỏp.

Ngân hàng thương mại là những xí nghiệp hay cơ sở nào hành nghề thường xuyên nhận được của công chúng dưới hình thức ký thác hay hình thức khác các số tiền mà họ dùng cho chính họ vào nghiệp vụ chiết khấu, tín dụng hay dịch vụ tài chính.

- Theo quan điểm của cỏc nhà kinh tế Việt Nam.

Ngừn hàng thương mại là một tổ chức mà hoạt động chủ yếu và thường xuyờn là nhận tiền gửi, trờn nguyờn tắc hoàn trả, tiến hành cho vay, chiết khấu và làm cỏc phương tiện thanh toỏn.

Tại Việt Nam, theo điều 1 khoản 1 pháp lệnh Ngân hàng, Hợp tác xã tín dụng và công ty tài chính ngày 24/ 5/ 1990 thì “Ngõn hàng thương mại là một tổ chức kinh doanh tiền tệ mà hoạt động chủ yếu và thường xuyên là nhận tiền gửi của khách hàng dưới những hình thức khác nhau với trách nhiệm hoàn trả và sử dụng số tiền đó để cho vay, để chiết khấu và làm phương tiện thanh toỏn”.

Như vậy, NHTM sẽ tiến hành hoạt động huy động những nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi của các tổ chức cá nhân chuyển đến những người có nhu cầu về vốn cho đầu tư sản xuất. Hay Ngân hàng là một doanh nghiệp cung cấp dịch vụ cho công chúng và doanh nghiệp

1. 1. 2 Hoạt động của NHTM

1. 1. 2. 1 Hoạt động huy động vốn

Huy động vốn là hoạt động tạo vốn cho Ngân hàng thương mại, nú đóng vai trò quan trọng, ảnh hưởng tới chất lượng hoạt động của ngân hàng.

Hoạt động huy động vốn của một Ngân hàng thương mại bao gồm: Nhận tiền gửi, phát hành các giấy tờ có giá ra công chúng, vay từ các tổ chức khác, tự tài trợ bằng vốn chủ sở hữu của ngân hàng.

Tuy nhiên, dưới bất kỳ hình thức huy động nào thì Ngân hàng thương mại đều phải trả một chí phí nhất định, đó là chí phí huy động vốn hay còn gọi là chi phí đầu vào của ngân hàng. Các chi phí này được bù đắp thông qua việc cho vay và đầu tư của ngân hàng.

1. 1. 2. 2 Hoạt động sử dụng vốn

Hoạt động cho vay và đầu tư là hoạt động mang lại thu nhập chủ yếu cho Ngân hàng. Thông qua hoạt động này Ngân hàng có thể bù đắp được các chi phí cho việc huy động vốn. Trong đó, hoạt động cho vay chiếm vị trí quan trọng hơn cả, Ngân hàng có khả năng đối diện với rủi ro mất khả năng thanh toán là rất lớn, quyết định sự tồn tại của mọi ngân hàng.

Có nhiều hình thức phân loại một khoản vay của Ngân hàng thương mại: theo giá trị thời gian có vay