CHƯƠNG 1

GIỚI THIỆU CHUNG

1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.1.1. Sự cần thiết nghiên cứu

Trong thời đại ngày nay, xu hướng toàn cầu hóa nền kinh tế đang diễn ra với tốc độ rất mạnh mẽ khiến cho các quốc gia trong khu vực và trên thế giới luôn phải hoạt động giao lưu với nhau. Không nằm ngoài xu thế đó, Việt Nam thực hiện mở cửa nền kinh tế với quan điểm: “Mở cửa nền kinh tế, đa dạng hóa, đa phương hóa và nâng cao hiệu quả kinh tế đối ngoại trên cơ sở mở rộng quan hệ hợp tác với các nước trong khu vực và trên thế giới”. Trong quá trình đó, hoạt động xuất nhập khẩu có vai trò đặc biệt quan trọng. Hiện nay, nước ta đang thúc đẩy quan hệ hợp tác quốc tế về mọi mặt, đặc biệt là về kinh tế, thể hiện rõ trong việc Việt Nam gia nhập ASEAN vào tháng 7/1995, gia nhập tổ chức thương mại thế giới (WTO) vào ngày 07/11/2006 và gần đây là thành viên không thường trực của hội đồng bảo an Liên hiệp quốc. Đồng thời, Hiệp định thương mại Việt – Mĩ đã được kí kết và có hiệu lực. Khi đó, hoạt động giao thương, buôn bán giữa Việt Nam và các quốc gia trên thế giới được diễn ra một cách thông thoáng và thuận

lợi.

Để thực hiện tốt quá trình hội nhập với khu vực và thế giới, hoạt động ngoại thương của Việt Nam đã có nhiều thay đổi mạnh mẽ cả về lượng và chất nhằm đáp ứng nhu cầu hợp tác quốc tế ngày càng tăng. Đây là cơ hội rất lớn đối với nền kinh tế nói chung và đối với ngành ngân hàng nói riêng. Bởi vì hội nhập kinh tế quốc tế làm cho việc trao đổi hàng hóa, luân chuyển vốn, lao động, công nghệ và kỹ thuật diễn ra nhanh chóng, mạnh mẽ hơn. Do đó, cũng làm cho nhu cầu thanh toán quốc tế của nền kinh tế gia tăng. Thông qua hoạt động này, vị thế và uy tín của các ngân hàng sẽ được nâng cao không chỉ trong nước mà còn trên thị trường quốc tế. Vấn đề đặt ra đới với các doanh nghiệp và Ngân hàng tham gia hoạt động trên là phải theo đuổi tốt mục tiêu “thuận tiện - hiệu quả - an toàn”. Tuy nhiên, hiện nay hoạt động thanh toán quốc tế của Ngân hang vẫn còn tồn tại một số hạn chế cần khắc phục.

1.1.2. Căn cứ khoa học và thực tiễn

Tại Việt Nam, cùng với sự hội nhập nền kinh tế Thế giới, hoạt động xuất nhập khẩu đã thực sự bùng nổ kéo theo sự phát triển mạnh mẽ của công tác thanh toán quốc tế tại các Ngân hàng thương mại. Với tư cách là một nhân tố quan trọng, không thể thiếu được cho sự phát triển của thương mại quốc tế, công tác thanh toán quốc tế đã không ngừng được đổi mới và hoàn thiện với những phương thức thanh toán an toàn và hiệu quả cho các bên tham gia.

Trước năm 1990, thanh toán quốc tế là nghiệp vụ độc quyền của Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam thì nay đã trở thành một nghiệp vụ phổ biến tại nhiều ngân hàng thương mại, mang lại nguồn thu dịch vụ lớn, nâng cao vị thế của các ngân hàng trong quan hệ kinh tế quốc tế. Ngân hàng Thương mại cổ phần xuất nhập khẩu Việt Nam cũng nằm trong số đó.

Cần Thơ với vai trò là trung tâm kinh tế Đồng bằng sông Cửu Long, tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân qua các năm luôn duy trì ở mức khá cao 16%. Đồng hành cùng với sự phát triển kinh tế của tỉnh nhà là Ngân hàng Eximbank chi nhánh Cần Thơ. Trong thời gian thực tập tại Ngân hàng, tìm hiểu về quá trình hình thành và phát triển cũng như các hoạt động chính của ngân hàng, đặc biệt qua quá trình thực tập chuyên đề tại Phòng Thanh toán quốc tế, em nhận thấy rằng trong những năm gần đây, ngân hàng đã đạt được những thành tích đáng kể về hoạt động thanh toán quốc tế. Tuy nhiên, trong lĩnh vực này, Ngân hàng cũng đang còn một số vấn đề cần giải quyết.

Nhận thức được tầm quan trọng của công tác thanh toán quốc tế đối với Ngân hàng, em đã chọn đề tài “Nâng cao hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế tại Ngân hàng Eximbank chi nhánh Cần Thơ” để làm đề tài cho luận văn tốt nghiệp.

1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU

1.2.1. Mục tiêu chung

Trên cơ sở phân tích thực trạng hoạt động thanh toán quốc tế với những khó khăn, tồn tại riêng của Ngân hàng Eximbank chi nhánh Cần Thơ giai đoạn 2007-

06/2010, luận văn đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thanh toán quốc tế tại Ngân hàng Eximbank Chi nhánh Cần Thơ.

1.2.2. Mục tiêu cụ thể

Phân tích khái quát kết quả hoạt động kinh doanh giai đoạn 2007- 06/2010 của Ngân hàng Eximbank Chi nhánh Cần Thơ. Phân tích khái quát kết quả hoạt động thanh toán quốc tế tại Ngân hàng Eximbank Chi nhánh Cần Thơ giai đoạn

2007- 06/2010 nhằm đánh giá những kết quả đạt được và những mặt hạn chế của hoạt động thanh toán quốc tế.

Phân tích những nhân tố ảnh hưởng đến tình hình hoạt động thanh toán quốc tế của Ngân hàng.

Tìm ra những tồn tại trong hoạt động thanh toán quốc tế và nguyên nhân dẫn đến những tồn tại đó. Từ đó đề ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động thanh toán xuất nhập khẩu nói riêng và hoạt động thanh toán quốc tế nói chung tại Ngân hàng Eximbank Chi nhánh Cần Thơ.

1.3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU

1.3.1. Không gian

Luận văn được thực hiện tại phòng thanh toán quốc tế của Ngân hàng

Eximbank chi nhánh Cần Thơ.

1.3.2. Thời gian

Thời gian thực hiện đề tài: 09/09/2010 – 15/11/2010.

Số liệu nghiên cứu là số liệu thu thập và tổng hợp từ hoạt động của Ngân hàng Eximbank Chi nhánh Cần Thơ giai đoạn 2007 – 06/2010.

1.3.3. Đối tượng nghiên cứu

Tình hình hoạt động dịch vụ thanh toán quốc tế thực tế tại Ngân hàng

Eximbank Chi nhánh Cần Thơ.

Các báo cáo về kết quả hoạt động kinh doanh, kết quả của hoạt động thanh toán quốc tế của Ngân hàng, cơ cấu mặt hàng xuất nhập khẩu, thị trường xuất nhập khẩu của tỉnh. Các tài liệu có liên quan do Ngân hàng cung cấp.

MỤC LỤC

Trang

CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU CHUNG ...... 1

1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ...... 1

1.1.1. Sự cần thiết nghiên cứu 1

1.1.2. Căn cứ khoa học và thực tiễn ..... 2

1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ... 2

1.2.1. Mục tiêu chung ..... 2

1.2.2. Mục tiêu cụ thể...... 3

1.3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU...... 3

1.3.1. Không gian..... 3

1.3.2. Thời gian. 3

1.3.3. Đối tượng nghiên cứu... 3

CHƯƠNG 2. PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

4

2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN . 4

2.1.1. Khái quát về thanh toán quốc tế . 4

2.1.1.1. Khái niệm . 4

2.1.1.2. Tầm quan trọng của thanh toán quốc tế ...... 4

2.1.2. Các phương thức thanh toán quốc tế quan trọng ..... 6

2.1.2.1. Phương thức chuyển tiền (Remittance) ...... 6

2.1.2.2. Phương thức thanh toán nhờ thu (Collection of Payment) ...... 8

2.1.2.3. Phương thức thanh toán tín dụng chứng từ (Letter of Credit) ...... 12

2.1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình thanh toán quốc tế nói chung và đối với các ngân hàng thương mại nói riêng 18

2.1.3.1. Từ phía Ngân hàng ...... 19

2.1.3.2. Từ phía khách hàng...... 21

2.1.3.3. Hoạt động quản lý của Nhà nước ...... 21

2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...... 22

2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu ... 22

2.2.2. Phương pháp phân tích số liệu.. 23

CHƯƠNG 3. KHÁI QUÁT VỀ CHI NHÁNH NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU THÀNH PHỐ CẦN THƠ 24

3.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ NGÂN HÀNG EXIMBANK VIỆTNAM24

3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ...... 24

3.1.2. Các thành tựu đạt được...... 25

3.2. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ EXIMBANK CẦN THƠ ... 28

3.2.1. Lịch sử hình thành và phát triển ...... 28

3.2.2. Cơ cấu tổ chức – chức năng, nhiệm vụ các phòng ban . 28

3.2.2.1. Cơ cấu tổ chức ...... 28

3.2.2.2. Chức năng, nhiệm vụ các phòng ban . 28

3.2.3. Các hoạt động kinh doanh . 30

3.3. QUY ĐỊNH VỀ QUY TRÌNH NGHIỆP VỤ THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI EXIMBANK CẦN THƠ ... 31

3.3.1. Quy trình thanh toán L/C xuất khẩu 31

3.3.1.1. Tiếp nhận L/C, thông báo L/C, tu chỉnh L/C ... 31

3.3.1.2. Thương lượng BCT xuất trình theo L/C .. 31

3.3.1.3. Thanh toán BCT theo L/C ... 32

3.3.2. Quy trình thanh toán L/C nhập khẩu 32

3.3.2.1. Phát hành L/C 32

3.3.2.2. Nhận và xử lý BCT ...... 33

3.3.2.3. Thanh toán BCT theo L/C ... 33

3.3.3. Quy trình thanh toán chuyển tiền..... 33

3.3.4. Quy trình thanh toán nhờ thu .... 34

3.3.4.1. Nhờ thu xuất khẩu. 34

3.3.4.2. Nhờ thu nhập khẩu 34

3.4. KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA EXIMBANK CẦN THƠ GIAI ĐOẠN 2007 – 06/2010 .. 34

3.4.1. Về tổng nguồn vốn ..... 34

3.4.2. Về dư nợ tín dụng cho nền kinh tế ... 38

3.4.3. Về lợi nhuận của Ngân hàng .... 41

3.5. THUẬN LỢI – KHÓ KHĂN 44

3.5.1. Thuận lợi...... 44

3.5.2. Khó khăn...... 45

CHƯƠNG 4. THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI EXIMBANK CẦN THƠ..... 46

4.1. TÌNH HÌNH THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI EXIMBANK CẦN THƠ ..... 46

4.2.1. Thanh toán hàng xuất khẩu 46

4.2.2. Thanh toán hàng nhập khẩu ...... 51

4.2.3. Kinh doanh ngoại tệ ... 56

4.2. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI NGÂN HÀNG EXIMBANK CHI NHÁNH CẦN THƠ... 59

4.3.1. Kết quả hoạt động thanh toán quốc tế tại EIBCT .. 59

4.3.1.1. Về doanh số ... 59

4.3.1.2. Về khách hàng ...... 63

4.3.1.3. Về thị phần thanh toán xuất nhập khẩu trên địa bàn ...... 64

4.3.2. Những hạn chế trong hoạt động thanh toán quốc tế tại Eximbank Cần

Thơ 67

4.3.3. Một số nguyên nhân dẫn đến những hạn chế trong hoạt động thanh toán quốc tế 67

4.3. MỘT SỐ YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI EIBCT 68

4.3.1. Môi trường kinh tế ..... 68

4.3.2. Các ngân hàng cạnh tranh.. 69

4.3.3. Các yếu tố chủ quan của Ngân hàng 72

4.3.4. Tỷ giá hối đoái .... 74

CHƯƠNG 5. MỘT SỐ GIẢI PHÁP CƠ BẢN NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI EXIMBANK CẦN THƠ ..... 75

5.1. PHƯƠNG HƯỚNG PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ CỦA EXIMBANK CẦN THƠ ... 75

5.1.1. Phương hướng hoạt động của cả Ngân hàng .. 75

5.1.2. Phương hướng của phòng thanh toán quốc tế 75

5.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP CƠ BẢN GÓP PHẦN NÂNG CAO HIỆU

QUẢ HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI EXIMBANK CẦN THƠ ..... 76

5.2.1. Giải pháp về ngoại tệ.. 76

5.2.2. Nâng cao nguồn lực của Ngân hàng 77

5.2.2.1. Hiện đại hóa công nghệ thanh toán của Ngân hàng 77

5.2.2.2. Nâng cao năng lực thực hiện thanh toán của đội ngũ cán bộ nhân viên thanh toán quốc tế . .... 78

5.2.3. Về chiến lược kinh doanh.. 80

5.2.3.1. Đẩy mạnh marketing cho Ngân hàng 80

5.2.3.2. Chính sách khách hàng 81

5.2.4. Về dịch vụ thanh toán quốc tế .. 82

5.2.4.1. Nâng cao chất lượng dịch vụ TTQT .. 82

5.2.4.2. Đa dạng hoá các dịch vụ thanh toán quốc tế.... 82

5.2.5. Mở rộng quan hệ đại lý của Ngân hàng .. 83

5.2.6. Thực hiện chiến lược hỗ trợ nâng cao nghiệp vụ của khách hàng ..... 84

5.2.7. Đảm bảo an toàn trong hoạt động thanh toán quốc tế. . 85

5.2.8. Giải pháp khác .... 86

CHƯƠNG 6. KẾT LUẬN - KIẾN NGHỊ ..... 87

6.1. KẾT LUẬN ...... 87

6.2. KIẾN NGHỊ ..... 87

6.2.1. Kiến nghị với Nhà nước .... 87

6.2.2. Kiến nghị với Ngân hàng nhà nước . 88

6.2.3. Kiến nghị với Ngân hàng Eximbank 89

6.2.4. Kiến nghị với khách hàng.. 90

TÀI LIỆU THAM KHẢO. 92