LỜINÓIĐẦU

Trong những năm vừa qua, tình hình kinh tế xã hội đất nước đã có nhiều chuyển biến tích cực, mọi mặt đời sống xã hội được cải thiện, chúng ta đã kýđược hiệp định thương mại Việt - Mỹ vàđang trong quá trình gia nhập tổ chức thương mại thế giới WTO. Vì vậy, trước mắt các doanh nghiệp Việt Nam đang là những thời cơ và thách thức mới đòi hỏi phải có sự nỗ lực rất lớn trong cạnh tranh. Không nằm ngoài xu thế chung đó, ngành ngân hàng Việt Nam nói chung và Sở giao dịch I - Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam nói riêng cũng có những thời cơ và thách thức trong tình hình mới.

Thực tế cho thấy, môi trường kinh doanh ngân hàng trong thời gian qua ngày càng trở nên khó khăn, lãi suất trên thị trường thế giới liên tục giảm gây áp lực lên hệ thống ngân hàng Việt Nam. Mặt khác, bản thân các ngân hàng trong nước cũng có sự cạnh tranh quyết liệt với nhau nên càng gây ra nhiều khó khăn, buộc các ngân hàng phải nới lỏng các yêu cầu khi cho vay cũng như cắt giảm lãi suất tạo ra nhiều nguy cơ rủi ro trong hoạt động tín dụng. Bên cạnh đó, sự cạnh tranh cũng ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp và do đó gián tiếp ảnh hưởng đến các ngân hàng. Các doanh nghiệp vì mục tiêu lợi nhuận có thể sử dụng vốn vay của ngân hàng không đúng mục đích hoặc đầu tư không hiệu quả, thu nhập không đủ bùđắp chi phí . dẫn đến không thể trảđược nợ ngân hàng khi đến hạn, tất cả những điều đóđều có thể gián tiếp gây ra rủi ro cho ngân hàng đặc biệt là rủi ro đối với hoạt động tín dụng. Vì vậy, trong thời gian tới việc phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng là thực sự cóý nghĩa và luôn là một đề tài bức xúc đối với các Ngân hàng thương mại Việt Nam. Tìm được các biện pháp phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng để tăng hiệu quả trong kinh doanh ngân hàng là mong muốn của tất cả các nhà kinh doanh tiền tệ khi phải đối đầu với sự cạnh tranh quyết liệt, giành giật thị phần để mang lại lợi nhuận.

Nhận thức được điều đó, cùng với mong muốn sử dụng những kiến thức đã học cũng như các kết quả quan sát học hỏi từ thực tiễn hoạt động tại Sở giao dịch I - Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam em đã lựa chọn đề tài nghiên cứu là: “Một số giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại Sở giao dịch I - Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam”.

Trong bài luận văn này, em sẽ trình bày các vấn đề lý luận cũng như thực trạng và nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng tại Sở giao dịch. Từđóđưa ra một số giải pháp và kiến nghị góp hạn chế rủi ro tín dụng đối với các Ngân hàng thương mại Việt Nam nói chung vàđối với Sở giao dịch I - Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam nói riêng.

Kết cấu luận văn gồm 3 phần:

Chương I: Lý luận chung về tín dụng và rủi ro tín dụng.

Chương II: Thực trạng tín dụng và rủi ro tín dụng tại Sở giao dịch I - Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam.

Chương III: Một số giải pháp, kiến nghị nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại Sở giao dịch I - Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam.

Do điều kiện thời gian và trình độ có hạn nên bài luận sẽ không tránh khỏi có những thiếu sót nhất định cần được bổ sung. Em rất mong nhận được sự chỉ bảo của các thầy cô giáo và các cán bộ tín dụng để bài luận văn hoàn thiện hơn.

Em xin chân thành cảm ơn thầy giáo Hoàng Xuân Quế cùng các thầy cô trong Khoa Ngân hàng - Tài chính đã tận tình hướng dẫn giúp em làm tốt đề tài này. Em cũng xin cảm ơn tập thể cán bộ Phòng tín dụng I - Sở giao dịch Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam đã giúp đỡ và tạo mọi điều kiện cho em trong quá trình thực tập tại quý cơ quan.

MỤCLỤC

Lời nói đầu . 1

Chương I - Lý luận chung về tín dụng và rủi ro tín dụng 3

I. Những vấn đề cơ bản về tín dụng ngân hàng 3

1. Khái niệm tín dụng ngân hàng . 3

2. Phân loại tín dụng ngân hàng . 4

3. Vai trò của tín dụng ngân hàng 5

3.1. Vai trò của tín dụng ngân hàng đối với nền kinh tế 6

3.2. Vai trò của nghiệp vụ tín dụng đối với các NHTM . 8

II. Rủi ro trong hoạt động tín dụng của các Ngân hàng thương mại . 8

1. Quan điểm chung về rủi ro tín dụng 8

2. Một số chỉ tiêu đo lường rủi ro tín dụng 10

2.1. Nợ quá hạn 10

2.2. Tổn thất tín dụng . 12

2.3. Rủi ro tiềm năng . 12

3. Nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng 13

3.1. Nhóm nguyên nhân khách quan . 13

3.1.1. Môi trường tự nhiên 14

3.1.2. Môi trường kinh tế 14

3.1.3. Môi trường pháp lý 14

3.1.4. Sự quản lý vĩ mô của Nhà nước . 15

3.2. Nhóm nguyên nhân chủ quan . 15

3.2.1. Về phía khách hàng 15

3.2.2. Về phía ngân hàng 17

4. Tác động của rủi ro tín dụng . 20

4.1. Tác động của rủi ro tín dụng đến ngân hàng 20

4.2. Tác động của rủi ro tín dụng đối với nền kinh tế 21

Chương II - Thực trạng tín dụng và rủi ro tín dụng tại Sở giao dịch I - Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam 22

I. Khái quát chung về Sở giao dịch I - Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam 22

1. Lịch sử hình thành và phát triển 22

2. Cơ cấu tổ chức 24

3. Tình hình hoạt động của Sở giao dịch trong thời gian qua . 27

II. Thực trạng hoạt động tín dụng và rủi ro tín dụng tại Sở . 34

1. Một số quy định chung đối với hoạt động tín dụng 34

1.1. Quy trình cho vay 34

1.2. Nguyên tắc cho vay . 37

1.3. Điều kiện vay vốn 37

1.4. Đối tượng cho vay 38

2. Thực trạng hoạt động tín dụng tại Sở giao dịch 38

2.1. Cơ cấu tín dụng theo loại cho vay . 38

2.2. Cơ cấu tín dụng theo thành phần kinh tế . 42

2.3. Cơ cấu tín dụng theo tính chất bảo đảm 45

3. Thực trạng rủi ro tín dụng tại Sở giao dịch . 47

3.1. Phân tích tình hình nợ quá hạn theo loại cho vay 48

3.2. Phân tích tình hình nợ quá hạn theo thành phần kinh tế 51

3.3. Phân tích tình hình nợ quá hạn theo khả năng thu hồi . 53

4. Đánh giá . 56

4.1. Những kết quảđạt được . 57

4.2. Những mặt còn hạn chế . 58

5. Nguyên nhân . 59

5.1. Nguyên nhân khách quan 59

5.1.1. Môi trường tự nhiên . 60

5.1.2. Môi trường kinh tế . 60

5.1.3. Môi trường pháp lý 61

5.2. Nguyên nhân chủ quan 62

5.2.1. Từ phía khách hàng . 62

5.2.2. Từ phía ngân hàng . 63

Chương III - Một số giải pháp, kiến nghị nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại Sở giao dịch I - Ngân hàng ĐT&PT Việt Nam 68

I. Định hướng hoạt động của Sở giao dịch I - Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam trong năm 2002 68

II. Một số giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại Sở giao dịch I - Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam 72

1. Nhóm giải pháp phòng ngừa rủi ro tín dụng . 73

1.1. Thực hiện tốt công tác sàng lọc khách hàng trước khi

cho vay . 73

1.2. Tăng cường công tác thu thập thông tin 77

1.3. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát các khoản vay 77

1.4. Trích lập quỹ dự phòng rủi ro tín dụng . 78

1.5. Đa dạng hoáđầu tư . 79

1.6. Có chếđộ thưởng phạt hợp lýđồng thời đẩy mạnh công tác đào

tạo nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ tín dụng . 80

2. Nhóm giải pháp xử lý rủi ro tín dụng . 81

2.1. Đôn đốc giám sát các khoản nợ quá hạn . 81

2.2. Đối với công tác thu nợ 82

2.3. Yêu cầu cổ phần hoá, cho thuê, bán, khoán doanh nghiệp 82

2.4. Yêu cầu tuyên bố phá sản doanh nghiệp 83

Kết luận 89

Danh mục tài liệu tham khảo 9