Giá cả, lạm phát là vấn đề hết sức nhạy cảm trong đời sống kinh tế, xã hội của mỗi quốc gia, ảnh hưởng trực tiếp tới sự ổn định kinh tế vĩ mô cũng như thu nhập thực tế của người lao động. Ở Việt Nam, từ đầu năm 2004 đến nay, lạm phát, giá cả đã trở thành vấn đề thời sự, thu hút sù chú ý của đông đảo người dân và đã được đề cập đến nhiều trên các phương tiện thông tin đại chúng: chỉ số giá tiêu dùng trong 10 tháng đầu năm 2004 đã ở mức 8,6% cao hơn nhiều so với mức 5% Quốc hội đã thông qua cho cả năm 2004. Trên cơ sở thu thập, phân tích, đánh giá các tài liệu liên quan đến vấn đề này, cũng như trong khuôn khổ của tiểu luận, em xin đi vào phân tích tình trạng lạm phát ở nước ta trong 10 tháng đầu năm, nêu lên nguyên nhân và kiến nghị mét sè giải pháp tình thế để kiềm chế lạm phát trong tháng cuối năm, nhất là khi nhu cầu chi tiêu cho dịp tết của nền kinh tế đang ngày một tăng nhanh.

1- Mét sè cơ sở lý luận khái quát:

Trước hết, thông thường lạm phát được hiểu là lạm phát giá mua hàng của người tiêu dùng và được biểu thị bằng chỉ số CPI. chỉ số CPI được tính định kì hàng tháng, quí và năm bằng cách lấy giá bán lẻ hàng hoá và dịch vụ bình quân trên thị trường của kì đó chia cho giá bình quân của nó ở kì gốc so sánh (tháng, quí, năm). Theo cách tiếp cận của Học thuyết trọng tiền thì lạm phát là một hiện tượng thuộc về tiền tệ, biểu thị thông qua phương trình MxV=PxQ, theo đó tốc độ lưu thông tiền tệ (V) không đổi thì lạm phát (P) sẽ không xảy ra nếu cung tiền Ms không tăng.

              Thông thường, lạm phát gồm có 3 nguyên nhân chính: Một là “lạm phát cầu kéo”, tức là cung không đủ cầu về hàng hoá, mất cân đối tiền-hàng, hiệu ứng của nó là giá hàng hoá tiêu dùng tăng liên tục trong thời gian dài. Hai là “lạm phát nhập khẩu”, tức là ngoại tệ mạnh đổ vào trong nước nhiều. Ngân hàng trung ương xuất nội tệ để mua ngoại tệ, nhằm bình ổn tỷ giá tiền tệ. Ba là “lạm phát chi phí đẩy”, tức là giá đầu vào của các doanh nghiệp và kinh tế hộ tăng, gồm: giá nguyên, nhiên, vật liệu. Biểu hiện của “lạm phát chi phí đẩy” là