ĐẶT VẤN ĐỀ

Sự phát triển và thịnh vượng của mỗi quốc gia đều được lấy kinh tế làm thước đo tiêu chuẩn với mục tiêu dân giàu nước mạnh, xã hội phồn vinh. Trong cơ cấu kinh tế, nông nghiệp là một ngành quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế không chỉ đối với nước ta mà với nhiều nước trên thế giới. Muốn phát triển kinh tế thì nông nghiệp là một trong những lĩnh vực cần đặc biệt quan tâm và “Nhận thức đúng vai trò của nó trong chiến lược phát triển kinh tế và thực hiện đồng bộ hàng loạt những vấn đề liên quan đến nông nghiệp”. (1) Một trong những vấn đề nhằm đẩy mạnh phát triển kinh tế đó là sự chuyển đổi cơ cấu kinh tế. Trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế nói chung, cơ cấu phát triển kinh tế nông nghiệp nói riêng là vấn đề quan trọng hiện nay của nhiều nước trên thế giới, đặc biệt là đối với các nước đang phát triển trong đó có Việt Nam. Mấu chốt là tìm các giải pháp có hiệu quả khả thi đưa vào thực tiễn để chuyển dịch cơ cấu đạt kết quả nhanh và có tính bền vững cao nhằm tăng giá trị thu nhập trên một đơn vị diện tích đất canh tác. Việt Nam là một nước nền kinh tế chủ yếu là sản xuất nông nghiệp. Năm 2005 “Trong GDP tỷ trọng nông, lâm nghiệp và thuỷ sản còn 20,9%”(2), chiếm đến 80% dân số sống, lao động, làm việc trong ngành sản xuất nông nghiệp. Nên đây là một vấn đề đang được các ngành, các cấp quan tâm, coi đó là một giải pháp quan trọng, cơ bản để đẩy mạnh phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn theo hướng sản xuất hàng hóa nhằm từng bước công nghiệp hoá - hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn. Tuy nhiên trong cơ cấu kinh tế nông nghiệp vẫn chiếm tỷ trọng cao “Trong nông nghiệp, sản xuất chưa gắn kết chặt chẽ và có hiệu quả cao với thị trường; việc đưa tiến bộ khoa học, công nghệ vào sản xuất còn chậm; công nghiệp hoá, hiện đại hóa nông nghiệp và nông thôn vẫn còn lúng túng” (3), sản xuất chủ yếu vẫn tập trung vào trồng trọt, lĩnh vực chăn nuôi và dịch vụ trong nông nghiệp vẫn chưa được chú trọng. Như vậy để nhanh chóng làm thay đổi bộ mặt của kinh tế nông nghiệp đòi hỏi cấp bách phải có các giải pháp chủ yếu nhằm khuyến khích chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp. Đây là một yêu cầu quan trọng và có tính cấp thiết trong giai đoạn hiện nay.

Hòa cùng công cuộc đổi mới của đất nước, nền kinh tế của huyện Bảo Yên trong những năm qua mặc dù đã có nhiều chuyển biến, nhưng cơ bản nền kinh tế của huyện còn mang nặng dấu ấn một nền nông nghiệp sản xuất nhỏ, manh mún mang tính chất cá thể nhỏ lẻ, tự cung tự cấp, sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp diễn ra chậm. Theo số liệu nguồn Niên giám

(1). Kinh tế nông nghiệp lý thuyết và thực tiễn. Tác giả TS. Đinh Phi Hổ, NXB Thống kê - 2003, tr 3.

(2). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng, tr 145.

(3). Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng, tr 164.

thống kê huyện Bảo Yên năm 2006, trong lĩnh vực Ngành Nông nghiệp : Ngành trồng trọt chiếm 64,99%, ngành chăn nuôi chiếm 34,89%. Trong nội bộ Ngành trồng trọt : tỷ trọng cây lương thực còn chiếm tới 49,8%, cây công nghiệp ngắn ngày (đậu, lạc) chiếm 7,2%, cây công nghiệp dài ngày (chè, quế) chiếm 20,8%, cây ăn quả chiếm 16,2%, các loại cây thực phẩm chiếm 6 %. Để khai thác một cách triệt để lợi thế của huyện, nhanh chóng thay đổi bộ mặt nông nghiệp nông thôn, từng bước hình thành các vùng chuyên canh và nguyên liệu phù hợp với điều kiện của từng tiểu vùng kinh tế trên địa bàn huyện thì chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế nông nghiệp là một vấn đề quan trọng mang tính cấp thiết. Xuất phát từ những yêu cầu trên nhằm giúp kinh tế nông nghiệp huyện Bảo Yên tìm ra những giải pháp, bước đi trong những năm tới đạt hiệu quả cao nhất. Em đã chọn và tiến hành nghiên cứu đề tài : “Một số giải pháp nhằm thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp huyện Bảo Yên tỉnh Lào Cai”.

Đây là một vấn đề có ý nghĩa trong việc nghiên cứu khoa học và giải quyết những vấn đề thực tiễn cấp bách đang được đặt ra trong phát triển kinh tế nông nghiệp ở nước ta nói chung và ở huyện Bảo Yên - Lào Cai nói riêng.

MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI

Hệ thống hoá một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, phân tích đánh giá về thực trạng cơ cấu và chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp ở huyện Bảo Yên, đánh giá những mặt đã đạt được, những hạn chế và những vấn đề đặt ra cần giải quyết. Trên cơ sở đó đưa ra những quan điểm, phương hướng, mục tiêu và các giải pháp nhằm chuyển dịch cơ cấu và phát triển kinh tế nông nghiệp của huyện Bảo Yên trong những năm tiếp theo. Nội dung chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp nông thôn rất đa dạng, nhưng xuất phát từ tình hình cụ thể của huyện Bảo Yên và nguồn tài liệu để nghiên cứu tham khảo. Vì vậy đề tài chỉ tập trung nghiên cứu các nội dung chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp và sự chuyển đổi của nội dung này trong 3 năm (2004- 2006) và những giải pháp chuyển dịch cơ cấu và phát triển kinh tế nông nghiệp của huyện Bảo Yên trong giai đoạn 2007 - 2010. Để hoàn thành các mục tiêu nghiên cứu trên đề tài tập trung vào các phương pháp nghiên cứu : phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử; phân tích hệ thống, thống kê kinh tế; tổng hợp, kế thừa những kết quả đã nghiên cứu những vấn đề có liên quan đến chuyên đề ở các cơ quan trung ương và địa phương.

Kết cấu đề tài :

- Đặt vấn đề.

- Chương I : Một số vấn đề lý luận về cơ cấu kinh tế nông nghiệp.

- Chương II : Thực trạng chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp huyện Bảo Yên tỉnh Lào Cai.

- Chương III : Một số giải pháp nhằm thúc đẩy sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp huyện Bảo Yên tỉnh Lào Cai.

Với những kiến thức đã được trang bị, em trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ của PGS-TS Lê Thị Anh Vân, giảng viên trực tiếp hướng dẫn viết đề tài, các thầy cô Khoa Khoa học quản lý trường Đại học Kinh tế quốc dân, các đồng chí lãnh đạo Huyện uỷ, Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân huyện Bảo Yên, Văn phòng HĐND - UBND huyện, Phòng Kinh tế, Phòng Thống kê và một số phòng ban cơ quan chuyên môn khác trên địa bàn huyện đã tạo điều kiện và cung cấp tài liệu giúp đỡ để hoàn thành đề tài.