PHẦN MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Trong những năm gần đây, khi đất nước ta chuyển sang nền kinh tế thị thường, hội nhập với nền kinh tế khu vực và thế giới, tiền lương là một trong những chính sách kinh tế - xã hội vĩ mô quan trọng của Nhà nước nhằm phân phối, điều chỉnh thu nhập, phân bố và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực, nhất là các nguồn lực cho tăng trưởng và phát triển kinh tế. Trong đó chính sách tiền lương trong khu vực sản xuất kinh doanh là một trong những nội dung cơ bản của chính sách kinh tế - xã hội.

Đối với doanh nghiệp xu hướng tối đa hóa lợi nhuận và áp lực cạnh tranh là rất lớn. Bởi vậy tiền lương là giá cả sức lao động, phải có tính cạnh tranh vì tiền lương là đầu vào của chi phí sản xuất, được hạch toán trong giá thành sản xuất. Tiền lương trả cho người lao động làm công ăn lương phải phụ thuộc vào kết quả đầu ra. Cụ thể là; tiền lương đối với người lao động là nguồn thu nhập chủ yếu, là nguồn sống, là điều kiện để người lao động tái sản xuất sức lao động mà họ đã hao phí. Thực tế đã chứng minh rằng ở doanh nghiệp nào có chính sách tiền lương đúng đắn, tiền lương mà người lao động nhận được xứng đáng với công sức mà họ đã bỏ ra thì người lao động trong doanh nghiệp đó sẽ hăng hái làm việc, tích cực cải tiến kỹ thuật, sáng tạo . đem lại hiệu quả sản xuất kinh doanh cao. Ngược lại nếu doanh nghiệp không có chính sách tiền lương tốt, người lao động được trả lương không xứng đáng với công sức mà họ bỏ ra hoặc không công bằng trong việc trả lương thì không kích thích được người lao động thậm chí họ bỏ việc.

Với tính ưu việt và tầm quan trọng của tiền lương, để thực hiện nguyên tắc cơ bản nhất của luật lao động là: “Bảo vệ người lao động” Nhà nước ta đã ban hành nhiều văn bản pháp luật về tiền lương như: Hiến pháp, Bộ luật lao động, Nghị định, Thông tư ., và còn quy định nhiều điều khoản khác về tiền lương nhằm đảm bảo tạo cơ sở pháp lý quan trọng để điều chỉnh về chế độ tiền lương.

Thực tế trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế, chế độ tiền lương đã được áp dụng tương đối đồng bộ và đạt được những kết quả bước đầu khả quan. Tiền lương đã thực sự là một chính sách kinh tế - xã hội.

+ Là công cụ pháp lý bảo vệ người lao động.

+ Là công cụ để bảo vệ quyền lợi công bằng cho người lao động tham gia vào quan hệ lao động.

+ Là công cụ để nhà nước thực hiện điều tiết thu nhập dân cư và bảo đảm công bằng xã hội.

+ Tiền lương cũng là cơ sở để các bên thỏa thuân khi giao kết hợp đồng đồng thời cũng là cơ sở để giải quyết tranh chấp lao động giữa các bên.

Ngoài ra tiền lương là công cụ đòn bẩy tích cực trong việc đóng góp vào thu lợi nhuận của doanh nghiệp và là một nguồn thu, góp phần vào GDP của nhà nước là công cụ kích thích và tích lũy.

Tuy nhiên, trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế, hệ thống tiền lương nói chung và hệ thống tiền lương trong các doanh nghiệp nói riêng vẫn còn một số hạn chế nhất định, việc áp dụng trên thực tế còn gặp nhiều khó khăn, vẫn còn khoảng cách giữa văn bản pháp luật và thực tế áp dụng. Quá trình thực hiện chính sách tiền lương còn một số vi phạm. Chính vì vậy, tôi chọn đề tài “Chế độ pháp lý về tiền lương trong các doanh nghiệp và thực tiễn áp dụng tại tỉnh Thừa Thiên Huế” nhằm tìm hiểu các quy định của pháp luật về tiền lương trong các doanh nghiệp, đánh giá thực tiễn áp dụng tại tỉnh Thừa Thiên Huế và đề xuất một số giải pháp góp phần hoàn thiện pháp luật về tiền lương và nâng cao hiệu quả áp dụng trên thực tế.

2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đề tài tập trung nghiên cứu các vấn đề chủ yếu sau:

- Các vấn đề lý luận chung nhất về tiền lương như: Khái niệm tiền lương, bản chất tiền lương, chức năng tiền lương và những quy định khác về tiền lương trong doanh nghiệp.

- Thực tiễn áp dụng tiền lương trong doanh nghiệp tại tỉnh Thừa Thiên Huế nhằm đánh giá thực trạng, tìm hiểu những hạn chế khó khăn trong quá trình áp dụng.

- Đề xuất một số giải pháp góp phần hoàn thiện pháp luật về tiền lương.

Đề tài nghiên cứu trong phạm vi các văn bản pháp luật lao động như: Bộ luật lao động, các Nghị định, Thông tư hướng dẫn thực hiện Nội dung khóa luận giới hạn trong những vấn đề lý luận về tiền lương và các quy đinh của pháp luật về lĩnh vực này, là quá trình áp dụng tiền lương của các doanh nghiệp tại tỉnh Thừa Thiên Huế.

3. Phương pháp nghiên cứu

Để hoàn thành khóa luận này tôi đã sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa Mác-LêNin và tư tưởng Hồ Chí Minh kết hợp với các phương pháp sau:

Kết hợp phương pháp diễn dịch với phân tích để làm rõ nội dung cần nghiên cứu.

Kết hợp phương pháp so sánh, quy nạp, tổng hợp để tìm ra những nguyên nhân của vấn đề và các giải pháp thích hợp khắc phục được những hạn chế, từ đó đưa ra những kết luận trong quá trình thực hiện.

4. Mục đích nghiên cứu.

Từ khi nền kinh tế nước ta chuyển sang nền kinh tế thị trường tiền lương là một vấn đề được Nhà nước quan tâm đặc biệt là các doanh nghiệp và người lao động. Nó được nghiên cứu dưới nhiều góc độ; chính trị, kinh tế, xã hội, pháp luật Chọn đề tài tiền lương làm đối tượng nghiên cứu, chúng ta có điều kiện đi sâu phân tích những vấn đề lý luận chung và các quy định của pháp luật về tiền lương.

Trên cơ sở khảo sát, đánh giá thực trạng áp dụng tiền lương trong doanh nghiệp tại tỉnh Thừa Thiên Huế, rút ra được những mặt còn tồn tại và bất cập của pháp luật tiền lương và những vướng mắc trong quá trình thực hiện trong các doanh nghiệp tại tỉnh Thừa Thiên Huế. Từ đó đề ra những giải pháp góp phần hoàn thiện pháp luật tiền lương, tìm hướng khắc phục khó khăn trong quá trình tổ chức quản lý, thực thi pháp luật.

5. Kết cấu của khóa luận

Ngoài phần mở đầu, phần kết luận và phần tài liệu tham khảo, khóa luận còn có hai chương.

Chương 1: Khái quát về tiền lương và sự điều chỉnh của pháp luật về tiền lương

Chương 2: Thực trạng áp dụng tiền lương trong doanh nghiệp tại tỉnh Thừa Thiên Huế và một số giải pháp góp phần hoàn thiện pháp luật về tiền lương