Con người ngay từ khi xuất hiện đã bắt đầu tiến hành sản xuất vật chất để duy trì sự tồn tại và phát triển của mình. Cùng với thời gian, công cụ sản xuất liên tục được cải tiến và ngày càng hiện đại hơn cho hiệu quả và năng suất cao.Chính quá trình lao động sáng tạo của con người đã làm cho xã hội không ngừng biến đổi và phát triển đi lên nhất là về lĩnh vực kinh tế. Lịch sử xã hội loài người trải qua năm hình thái kinh tế xã hội với mỗi kiểu quan hệ sản xuất khác nhau phù hợp với trình độ phát triển từ thấp đến cao của lực lượng sản xuất. Đặc biệt, thời đại ngày nay - thời đại của nền văn minh tri thức, với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, đưa con người vươn cao, vươn xa đến đỉnh cao trong trí tuệ nhân loại. Chỉ trong vòng hai mươi năm trở lại đây, con người đã sản xuất ra một khối lượng của cải vật chất bằng lượng của cải trong xã hội gần bốn nghìn năm trước cộng lại. Vì sao nhân loại lại có được những thành công to lớn như vậy? Thực tế đã cho thấy là với sự trợ giúp đắc lực của khoa học công nghệ, con người bằng tư duy sáng tạo đã tạo ra những bước nhảy vọt trong lực lượng sản xuất, để lực lượng sản xuất ngày nay thực sự có trình độ phát triển cao đến không ngờ. Đồng thời, quan hệ sản xuất cũng từ đó có được những sự cải thiện rõ rệt sao cho phù hợp với trình độ phát triển và tính chất xã hội hoá ngày càng cao của lực lượng sản xuất. Nhận thức về tác động biện chứng giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất để có những bước đi đúng hướng cho phát triển quan hệ sản xuất và lực lượng sản xuất là một yếu tố rất quan trọng làm nên xã hội với nền kinh tế phát triển như ngày hôm nay.

Không phải chỉ bây giờ con người mới nhận thức được mối quan hệ biện chứng giữa quan hệ sản xuất và lực lượng sản xuất, mà trong lịch sử phép duy vật biện chứng của triết học, không ít các nhà triết học ít nhiều cũng đã có những đề cập và đến thế kỷ XIX, hai nhà triết học vĩ đại là Mác và Ăngghen đã phân tích một cách sâu sắc sự tác động biện chứng trên, khái quát thành quy luật quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất : “Tới một giai đoạn phát triển nào đó, các lực lượng sản xuất vật chất xã hội sẽ mâu thuẫn với quan hệ sản xuất hiện có... mà trong đó từ trước đến nay các lực lượng sản xuất vẫn phát triển. Từ chỗ là hình thức phát triển của lực lượng sản xuất, những quan hệ sản xuất ấy trở thành xiềng xích của các lực lượng sản xuất, khi đó bắt đầu thời đại của một cuộc cách mạng xã hội”. Quy luật trên của hai ông là quy luật phổ biến, chi phối toàn bộ tiến trình lịch sử của nhân loại. Sự thay thế, phát triển của lịch sử nhân loại từ chế độ công xã nguyên thuỷ, qua chế độ chiếm hữu nô lệ, phong kiến, tư bản chủ nghĩa, đến chế độ xã hội cộng sản tương lai là do sự tác động của hệ thống các quy luật, trong đó quy luật về sự phù hợp của quan hệ sản xuất với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất là quy luật cơ bản nhất.