Lời mở đầu

Kết quả thành công của Đại hội Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam từ ngày 19 - 21 tháng 4 năm 2001 đã tiếp tục khẳng định đúng đắn cho nền kinh tế Việt Nam ở những thập niên đầu tiên của thế kỷ 21. Để tăng nhanh tốc độ xuất khẩu, đẩy nhanh tiến độ hội nhập kinh tế khu vực, thế giới. Đảng ta chủ trương: “Tiếp tục mở cửa nền kinh tế, thực hiện đa dạng hoá thị trường, đa phương hoá mối quan hệ kinh tế với các nước trên thế giới, Việt Nam sẵn sàng làm bạn với tất cả các nước trên thế giới”.

Việt Nam có hơn 3.260 km bờ biển, 12 cửa sông, hơn 1 triệu km2 mặt nước nên ngành thuỷ sản có một lợi thế mạnh về kinh tế biển hiếm có đối với nước ta. Nhờ vậy mà ngành thuỷ sản Việt Nam đã trở thành một trong những ngành kinh tế mũi nhọn và là thế mạnh của nước ta. Những năm qua, ngành thuỷ sản Việt Nam đã đạt tốc độ phát triển cao. Trong cơ cấu xuất khẩu của Việt Nam thì thuỷ sản là nghành có vị trí rất quan trọng. Để tăng hơn nữa kim ngạch xuất khẩu nghành thuỷ sản đòi hỏi chúng ta cần có chiến lược phát triển nghành đúng đắn trong nền kinh tế mới. Theo báo cáo của Tổng cục Hải quan năm 1998, mặt hàng thuỷ sản Việt Nam đã có mặt trên 34 nước trên thế giới với tổng kim nghạch 855,6 triệu USD. Sau khi hiệp định Thương mại Việt - Mỹ đã chính thức đưa vào thực tiễn từ ngày 17 - 10 - 2001, cơ hội cho các nghành xuất khẩu của Việt Nam đưa hàng vào thị trường Mỹ, trong đó có nghành thuỷ sản. Việc đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường này chẳng những tạo điều kiện thuận lợi để nền kinh tế Việt Nam đẩy nhanh tiến trình hội nhập mà còn góp phần gia tăng sự phát triển và nâng cao tính cạnh tranh của hàng hoá Việt Nam. Tuy nhiên việc đẩy mạnh xuất khẩu hàng hoá được hay không được sang thị trường Mỹ phụ thuộc rất nhiều vào nỗ lực của các doanh nghiệp và sự chỉ đạo từ phía các cơ quan Nhà nước. Việt Nam không phải là đối tác duy nhất của Mỹ, xuất khẩu sang thị trường Mỹ còn có nhiều đối tác rất mạnh so với chúng ta như Canada, Trung Quốc, thị phần thuỷ sản của Việt Nam trên thị trường Mỹ còn rất nhiều khiêm tốn vì thị trường Mỹ là một thị trường lớn đa dạng, tính cạnh tranh cao, luật lệ điều tiết nền ngoại thương Mỹ phức tạp. Đó là một đòi hỏi thách thức rất lớn đối với nhà hoạch định chiến lược của Việt Nam.

Tuy thị trường tiêu thụ của Mỹ là rất lớn với 280 triệu dân vấn đề đặt ra hiện nay là đẩy mạnh kim nghạch xuất khẩu thuỷ sản sang thị trường Mỹ, chiếm lĩnh nhiều hơn nữa thị trường Mỹ. Chúng ta phải khai thác triệt để lợi thế tự nhiên sẵn có để phát triển nghành thuỷ sản theo hướng xuất khẩu là chủ yếu mà thị trường Mỹ là thị trường mục tiêu. Muốn đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường Mỹ trong điều kiện mà nền kinh tế Việt Nam đang ở mức thấp tính cạnh tranh kém thì cần phải nguyên cứu kỹ thị trường này, đánh giá được chính xác khả năng thực tế hàng hoá Việt Nam khi xâm nhập thị trường Mỹ. Từ đó đưa ra các giải pháp cụ thể để đẩy mạnh xây dựng sang thị trường Mỹ. Điều này mang tính cấp thiết và hữu ích đối với doanh nghiệp cũng như đối với các nhà quản lý tầm vĩ mô.

Xuất phát từ lý do trên em đã trọn đề tài: “Một số giải pháp nhằm thúc đẩy xuất khẩu thuỷ sản sang thị trường Mỹ”.

Vì mặt hàng thuỷ sản là một trong những mặt hàng chủ lực trong giai đoạn hiện nay của Việt Nam, việc xuất khẩu thuỷ sản thành công sang thị trường Mỹ có ý nghĩa rất to lớn đối với nền ngoại thương nói riêng và nền kinh tế của Việt Nam nói chung.

Đề tài gồm 3 phần:

Chương I: Những vấn đề cơ bản về xuất khẩu thuỷ sản sang thị trường Mỹ.

Chương II: Thực trạng xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam sang thị trường Mỹ.

Chương III: Một số biện pháp chủ yếu thúc đẩy xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam sang thị trường Mỹ.

Mục lục

Lời mở đầu 1

Chương I 3

Những vấn đề cơ bản về xuất khẩu thuỷ sản 3

sang thị trường Mỹ. 3

I. Khái quát chung về xuất khẩu hàng hoá. 3

1. Khái niệm về xuất khẩu 3

2. Lợi ích của xuất khẩu. 4

3. Nhiệm vụ của xuất khẩu. 5

II. Thị trường Mỹ và các nhân tố ảnh hưởng tới việc xuất khẩu thuỷ sản sang thị trường Mỹ. 6

1. Đặc điểm thị trường Mỹ nói chung và thị trường thuỷ sản Mỹ nói riêng. 6

2. Những nhân tố ảnh hưởng tới hoạt động xuất khẩu thuỷ sản vào thị trường Mỹ. 12

2.1 . Khó khăn. 12

2.2. Thuận lợi 19

Chương II 21

Thực trạng xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam 21

sang thị trường Mỹ. 21

I. Tổng quan về ngành thuỷ sản Việt Nam. 21

1. Tình hình phát triển ngành thuỷ sản Việt Nam 21

2. Kết quả xuất khẩu ngành thuỷ sản Việt Nam trong những năm qua. 28

II. Thực trạng xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam sang thị trường Mỹ. 34

1. Kim ngạch xuất khẩu 34

2. Cơ cấu hàng thuỷ sản xuất khẩu: 35

III. Những kết luận rút ra qua nghiên cứu thực trạng xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam sang thị trường Mỹ. 37

1. Những thành tựu đạt được. 37

2. Những vấn đề tồn tại và nguyên nhân 42

Chương III 46

Một số biện pháp chủ yếu thúc đẩy xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam sang thị trường Mỹ. 46

I. Phương hướng phát triển của ngành thuỷ sản Việt Nam trong thời gian tới. 46

II. Biện pháp thúc đẩy xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam sang thị trường Mỹ. 47

1. Tăng cường công tác nghiên cứu thị trường Mỹ. 47

2. Tăng cường hoạt động xúc tiến xuất khẩu vào thị trường Mỹ. 48

3. Xây dựng và phát triển thương hiệu cho thuỷ sản xuất khẩu của Việt Nam. 51

4. Các giải pháp hành chính - thủ tục từ phía Nhà nước. 52

5. Nâng cao trình độ đội ngũ cán bộ quản lý và nhân viên trong ngành thuỷ sản. 55

6. Nâng cao khả năng cạnh tranh mặt hàng thuỷ sản. 56

7. Quản lý tốt việc đánh bắt xa bờ và nuôi trồng thuỷ sản để đảm bảo nguồn nguyên liệu cho chế biến xuất khẩu. 5