MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Xi măng là vật liệu quan trọng trong các công trình xây dựng và thường chiếm tỷ trọng tõ 20-25% giá trị công trình xây dựng. Nước ta có đủ điều kiện về tài nguyên khoáng sản và các nguồn lực khác nhau để đầu tư phát triển ngành công nghiệp xi măng thành một ngành kinh tế mũi nhọn.

Quy hoạch phát triển công nghiệp xi măng đến năm 2010 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong Quyết định số 970/ 1997/ QĐ-TTg ngày 14/11/1997, với mục tiêu: " Thỏa mãn nhu cầu tiêu dùng xi măng (kể cả số lượng, chủng loại và chất lượng) cho xây dựng trong nước, đồng thời dành một để xuất khẩu nhằm cân đối ngoại tệ cho trả nợ và tái sản xuất mở rộng trong các năm sau, từng bước đưa ngành công nghiệp xi măng Việt Nam trở thành một ngành công nghiệp mũi nhọn, có công nghệ hiện đại ngang bằng với các nước trong khu vực, góp phần tăng trưởng kinh tế và thực hiện đường lối công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước".

Tuy vậy, trong giai đoạn hiện nay, thị trường xi măng khu vực Đông Nam Á có nhiều biến đổi theo xu hướng cung cao hơn cầu do bị ảnh hưởng bởi khủng hoảng tài chính tiền tệ nên tốc độ tăng trưởng kinh tế của các nước đều chậm lại. Thị trường xi măng ở Việt Nam còng chịu ảnh hưởng của thị trường xi măng trong khu vực và có nhiều biến động trong những năm gần đây. Một vấn đề quan trọng theo xu hướng toàn cầu hóa và hội nhập với việc Việt Nam tham gia các tổ chức thương mại quốc tế và khu vực như AFTA, APEC, WTO trong mét tương lai gần cũng làm cho sù cạnh tranh trên thị trường của ngành công nghiệp xi măng Việt Nam càng trở nên quyết liệt. Vì vậy việc nghiên cứu các giải pháp đổi mới quản lý nhằm nâng cao sức cạnh tranh trong quá trình hội nhập của ngành xi măng Việt Nam là rất cần thiết và bức bách.

2. Tình hình nghiên cứu đề tài

Cho đến nay các công trình nghiên cứu về xi măng Việt Nam có rất nhiều, song chủ yếu là tập trung vào giải quyết các vấn đề về công nghệ, kỹ thuật và hoạch định mét số mục tiêu về quy hoạch phát triển sắp tới. Về vấn đề quản lý thì mới chỉ có ở mức hội thảo, các tham luận là chủ yếu, chưa có một công trình nào nghiên cứu hoàn chỉnh, nhất là chưa có công trình nghiên cứu phân tích và đề ra đổi mới quản lý toàn diện của ngành công nghiệp xi măng để nâng cao sức cạnh tranh và hội nhập.

3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án

Mục tiêu nghiên cứu của luận án là từ việc nghiên cứu thực trạng tổ chức và quản lý hiện nay của ngành xi măng Việt Nam và quốc tế, phân tích các yếu tố tác động đến khả năng cạnh tranh và hội nhập quốc tế để đề xuất những giải pháp quản lý giúp cho sù phát triển, cạnh tranh và hội nhập quốc tế của ngành xi măng nước ta thời gian tới. Để thực hiện mục tiêu trên, luận án tập trung giải quyết những nhiệm vụ cơ bản sau:

+ Phân tích thực trạng cạnh tranh của ngành công nghiệp xi măng Việt Nam hiện nay và của các nước trên thế giới, đặc biệt là các nước trong khu vực.

+ Phân tích những chỉ số cơ bản trong đầu tư, trong quản lý sản xuất kinh doanh, quản lý vĩ mô tác động đến khả năng cạnh tranh trong quá trình hội nhập quốc tế của ngành xi măng Việt Nam và những luận điểm cơ bản về cạnh tranh và hội nhập quốc tế, những mối quan hệ giữa đổi mới quản lý đến nâng cao sức cạnh tranh.