Trung Quốc và Nhật Bản từ lâu đều là những cường quốc có vai trũ quan trọng hàng đầu của khu vực châu Á-Thái Bỡnh Dương nói chung và tầm ảnh hưởng lớn với khu vực Đông Nam Á nói riêng. Từ khi bỡnh thường hóa quan hệ ngoại giao năm 1972, quan hệ giữa Trung Quốc và Nhật Bản đó trải qua nhiều bước thăng trầm. Đặc biệt từ khi Trung Quốc trỗi dậy nhanh chóng và gia tăng ảnh hưởng thỡ vấn đề cạnh tranh Trung- Nhật càng trở nên nóng bỏng hơn, nhất là tại khu vực Đông Nam Á. Sự nghi kỵ phổ biến trong nhõn dõn và thế hệ trẻ hai nước cú thể thấy qua một cuộc khảo sỏt năm 2007: 46% sinh viờn Nhật Bản và 57% sinh viờn Trung Quốc cú cỏi nhỡn tiờu cực về nước kia trong khi đó có tới 80% sinh viên hai nước được hỏi cho rằng quan hệ Nhật Bản-Trung Quốc đang trong thời kỳ “tồi tệ” Đỗ Minh Cao (2009), “Nhật-Trung: Những trở ngại tiềm tàng trong quan hệ song phương”, Nghiên cứu Đông Bắc Á, số 10(104)10/2009, tr.19. Dự đây khụng phải là một cỏi nhỡn toàn cảnh nhưng điều đó cũng buộc người ta phải đặt ra những câu hỏi rằng: Phải chăng đằng sau những nụ cười và cái bắt tay ngoại giao, bên dưới những bài phát biểu “tan băng” được phát đi từ cả hai phía là cả một tảng băng chỡm sẵn sàng ngăn trở và làm nguội lạnh những kỳ vọng về sự xích lại gần nhau giữa hai người khổng lồ châu Á.

Trên thực tế, đó cú khụng ớt bài khúa luận nghiờn cứu về quan hệ Trung - Nhật. Song bài viết dưới đây muốn tỡm hiểu về cạnh tranh của hai quốc gia này tại khu vực Đông Nam Á sau chiến tranh lạnh, đặc biệt là trong giai đoạn gần đây, trước sự trỗi dậy mạnh mẽ của đất nước Trung Quốc. Đó là cuộc tranh giành tầm ảnh hưởng khu vực Đông Nam Á của một nước Nhật Bản – một cường quốc kinh tế, vẫn luôn nuôi dưỡng ước mơ vươn tới địa vị một cường quốc toàn diện và Trung Quốc- một cường quốc chính trị đang tiếp tục những bước phát triển vững chắc với đầy tham vọng.

Kết cấu đề tài:

Chương I: Khái quát quan hệ Trung- Nhật trong lịch sử

Chương II: Cạnh tranh Trung- Nhật sau chiến tranh lạnh tại khu vực Đông Nam Á

Chương III: Xu hướng cạnh tranh Trung- Nhật trong tương lai