Kinh tế ngầm là khỏi niệm khụng xa lạ gỡ đối với các nước phát triển, nhưng lại là một hiện tượng mới ở các nước đang phát triển, đặc biệt là ở các nước có nền kinh tế chuyển đổi từ kế hoạch hóa tập trung sang kinh tế thị trường như ở nước ta. Quá trỡnh chuyển đổi cơ cấu kinh tế mạnh mẽ đó làm bựng phỏt nhiều mối quan hệ thị trường phức tạp trên cơ sở nền kinh tế đa thành phần, đa sở hữu, cộng thêm vào đó là sự non trẻ và thiếu kinh nghiệm của một thể chế quản lý mới … tất cả đó tạo điều kiện hỡnh thành nờn một khu vực kinh tế khụng nhỏ, nhưng hoàn toàn nằm ngoài sự quản lý của nhà nước. Kinh tế ngầm là một phần của khu vực đó, thường được hiểu bao gồm các hoạt động sản xuất – kinh doanh bất hợp pháp; các hoạt động phi kinh doanh liên quan đến chiếm dụng tài sản hay tạo thu nhập bất chính thông qua: gian lận thương mại, tham nhũng, trốn thuế, cố ý làm thất thoỏt ngõn sỏch nhà nước… Độ lớn của khu vực kinh tế ngầm không hề nhỏ (như ở nước ta, chỉ tính riêng trong đầu tư xây dựng cơ bản thất thoát hàng năm lên tới hàng chục nghỡn tỷ đồng), nên hoàn toàn có cơ sở để khẳng định đây là một trong những cản trở lớn nhất, làm giảm tốc độ cũng như chất lượng tăng trưởng của kinh tế Việt Nam. Khụng những thế, kinh tế ngầm cũn là “cỏi ung” chứa đựng những vấn đề kinh tế - xó hội nhức nhối: tệ nạn xó hội, buụn lậu, trốn thuế, lừa đảo, gian lận thương mại… và đặc biệt là tham nhũng. Thế nhưng, tới thời điểm này, ngoài một số bài báo rời rạc đăng trên các tạp chí chuyên ngành (Tia Sáng, Thời báo Kinh tế Việt Nam, Nghiên cứu Kinh tế) hầu như chúng ta chưa có một công trỡnh nào đi sâu tỡm hiểu vấn đề này một cách hệ thống. Trong bối cảnh đó, thiết nghĩ, việc tỡm hiểu, nghiờn cứu, soạn thảo phương pháp phù hợp để nhận dạng, đánh giá và tỡm cỏch từng bước đưa khu vực kinh tế ngầm ra ánh sáng – là một việc làm hết sức cần thiết và có ý nghĩa.