Trước khi ĐCSVN ra đời tình hình xã hội Việt Nam rơi vào bế tắc. Do chính sách thống trị và khai thác của thực dân Pháp trên tất cả mọi lĩnh vực đã làm biến đổi một cách toàn diện, sâu sắc và triệt để đời sống xã hội. Về mặt tính chất xã hội, thành xã họi thuộc địa nửa phong kiến,đặc trưng là đế quốc và phong kiến tay sai câu kết chặt chẽ với nhau, đế quốc dựa vào phong kiến để thống trị Việt Nam. Ngoài ra còn làm phân hoá các giai cấp trong xã hội Việt Nam thành năm giai cấp với tháI độ chính trị khác nhau, đó là: Giai cấp phong kiến, giai cấp nông dân, giai cấp công nhân , giai cấp tư sản và tiểu tư sản. Do hậu quả của chính sách còn làm nảy sinh nhiều mâu thuẫn trong đó, có hai mâu thuẫn cơ bản: Mâu thuẫn giữa dân tộc với đế quốc, phong kiến; Mâu thuẫn giữa nông dân và địa chủ. Chính vì vậy, mà đã có nhiều phong trào đấu tranh nổ ra. Các phong trào này nổ ra liên tục nhưng không liên kết với nhau, làm cho các phong trào đều bị thất bại. Đã gây ra khủng hoẳng và bế tắc của lịch sử Việt Nam về đường lối, phương pháp và giai cấp lãnh đạo. Đòi hỏi lịch sử phảI khôI phục lại giá trị của dân tộc Việt Nam

Nguyễn ái Quốc trong quá trình ra đI tìm đường cứu nước đã được tiếp cận với chủ nghĩa M. LêNin, từ đó truyền bá chủ nghĩa M.LêNin vào trong nước. ở Việt Nam xuất hiện ba tổ chức cộng sản là Đông Dương Cộng Sản Đảng, An Nam Cộng Sản Đảng, Đông Dương Cộng Sản Liên Đoàn. Khi Bác từ TháI Lan trở về, Bác phê phán và đề nghị ba tổ chức này hợp lại, cùng với hội nghị thành lập Đảng, ĐCSVN đã ra đời.

Đảng ra đời là kết quả tất yếucủa cuộc đấu tranh dân tộc và đấu tranh giai cấp ở Việt Nam trong thời đại mới.Đảng ra đời là sản phẩmcủa sự kết hợp CN.MAC-Leninvới phong trào công nhân và phong trào yêu nước ở Việt Nam.Cuộc đấu tranh giành bá quyền lãnh đạo cách mạng kết thúc mà thắng lợi nằm chọn trong tay giai cấp công nhân Việt Nam. Đảng Cộng Sản Việt Nam được giao sứ mệnh nắm quyền lãnh đạo duy nhất đối với cách mạng Việt Nam