Lời nói đầu

Ngày 21/7/2002, Công ty khổng lồ thứ hai trong lĩnh vực điện thoại đường dài WorldCom Mỹ đã nộp đơn xin phá sản. Khi vụ tai tiếng gian lận kế toán này bắt đầu được phanh cho đến khi công ty thông báo phá sản thì thị trường cổ phiếu của Mỹ bị ảnh hưởng một cách nghiêm trọng chưa từng thấy trong vòng mấy năm qua. Cũng trong tháng 7 này, Cổ phiếu của tập đoàn truyền thông lớn nhất của Pháp Vivendi Universal liên tiếp sụt giảm 40% và 22% sau khi báo chí đưa tin tập đoàn này đã vi phạm các quy định về kế toán và thổi phồng thêm 1,5 tỷ euro lợi nhuận trong năm 2001. Trong năm 2002 giá cổ phiếu trên các thị trường chứng khoán chủ chốt thế giới (Mỹ, châu Âu và Nhật Bản) đã sụt giảm mạnh (16,3 - 41,8%).

Tại TTCK Việt Nam, từ cuối năm 2002 đến những quý đầu năm 2003, xuất hiện hàng loạt những bê bối của các công ty như bê bối tài chính của Công ty bánh kẹo Biên Hoà, vụ gian lận thuế giá trị gia tăng của Công ty đồ hộp Hạ Long, mù mờ trong báo cáo tài chính của công ty Cổ phần cơ điện lạnh REE khiến chỉ số VN-Index tụt xuống còn cho đến ngày 22/8/2003 chỉ còn 142 điểm.

Hai hiện tượng trên có một điểm chung là sự gian lận trong các báo cáo tài chính của các công ty niêm yết khiến chỉ số thị trường sụt giảm. Đó chỉ là một biểu hiện của vấn đề thông tin không cân xứng trên TTCK. Với hai hiệu ứng tiêu cực là lựa chọn đối nghịch và rủi ro đạo đức, vấn đề này đã làm nhiễu loạn thị trường chứng khoán không chỉ ở những TTCK còn non trẻ mà còn ở những TTCK đã phát triển hàng trăm năm nay, ở những nước đang phát triển mà còn cả những nước công nghiệp phát triển. Đối với những nước có hệ thống tài chính vững mạnh, hiện tượng này chỉ có thể làm chỉ số thị trường tụt điểm trong một thời gian. Nhưng nếu hiện tượng này cộng hưởng trong một hệ thống tài chính-ngân hàng bất ổn định, khả năng khủng hoảng là rất dễ xảy ra.

Như vậy hiện tượng TTKCX và hiệu ứng của chúng đã ảnh hưởng rất to lớn đến tính hiệu qủa của YYCK nói riêng và thị trường tài chính nói chung. Từ góc độ nghiên cứu lý luận và thực tiễn, trong khuôn khổ kiến thức còn hạn hẹp của mình, trong phạm vi bài Khoá luận “Vấn đề thông tin không cân xứng, lựa chọn đối nghịch và rủi ro đạo đức trên TTCK Việt Nam”, em sẽ trình bày một cách nhìn khác về thực trạng TTCK Việt Nam và xin phép đề xuất một số giải pháp để cải thiện thực trạng trên.

Kết cấu bài Khoá luận này gồm ba phần:

Chương 1: Lý luận chung về thông tin không cân xứng trên TTCK.

Chương 2: Vấn đề thông tin không cân xứng trên TTCK Việt Nam.

Chương 3: Giải pháp xử lý vấn đề thông tin không cân xứng trên TTCK Việt Nam