MỤC LỤC

LỜI NểI ĐẦU 4

CHƯƠNG I. ĐẠI CƯƠNG VỀ THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ VÀ TRANH CHẤP THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ 6

I. THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ VÀ TRANH CHẤP THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ 6

1. Thương mại quốc tế 6

2. Tranh chấp thương mại 6

3. Tranh chấp thương mại quốc tế 8

II. LUẬT CHỐNG BÁN PHÁ GIÁ CỦA MỸ VÀ LIấN MINH CHÂU ÂU (EU) 9

1. Luật chống bỏn phỏ giỏ của Mỹ 9

2. Luật chống bỏn phỏ giỏ của Liờn minh Chõu Âu (EU) 10

III. TRANH CHẤP THƯƠNG MẠI GIỮA VIỆT NAM VỚI MỸ VÀ CANADA 14

1. Tranh chấp thương mại dệt may Việt Nam–Mỹ 14

2. Tranh chấp thương mại giày Việt Nam–Canada 15

CHƯƠNG II. NỘI DUNG VỤ KIỆN CÁ TRA, CÁ BASA GIỮA VIỆT NAM VÀ MỸ 17

I. THỊ TRƯỜNG MỸ TRƯỚC NGÀY CFA KHỞI KIỆN VASEP (28/6/2002) 17

1. Nguyờn nhõn của vụ kiện 17

2. Định nghĩa “catfish” 18

3. Những bước suy tớnh đầu tiờn cho vụ kiện 19

II. HIỆN TRẠNG VỤ KIỆN VÀ HƯỚNG GIẢI QUYẾT ĐẾN NGÀY 15/5/2003 23

1. Bước đi của phớa Mỹ trong vụ kiện cỏ basa 23

2. Vụ kiện cỏ basa đang cú chiều hướng tốt cho Việt Nam 26

3. Mỹ sẽ tiếp tục vụ kiện bỏn phỏ giỏ cỏ basa 27

4. DOC hoón thời hạn ra quyết định sơ bộ về vụ kiện cỏ basa 30

5. DOC cõn nhắc xỏc định cơ chế nền kinh tế Việt Nam 31

6. Đại diện DOC sang Việt Nam 32

7. Việt Nam là nước cú nền kinh tế thị trường 32

8. Vụ kiện cỏ basa tiến triển bất lợi cho Việt Nam 33

9. CFA đưa thờm luận điểm chống lại cỏ basa Việt Nam 34

10. VASEP chọn Bangladesh làm nước thứ ba cho vụ kiện cỏ basa 35

11. DOC ỏp thuế bỏn phỏ giỏ cỏ basa Việt Nam 36

12. DOC sửa mức thuế phỏ giỏ đối với cỏ basa Việt Nam 37

13. DOC điều tra về tỡnh hỡnh nuụi cỏ basa ở An Giang 38

14. Mỹ đề xuất ỏp đặt hạn ngạch với cỏ basa Việt Nam 39

15. VASEP đề xuất ỏp dụng hạn ngạch đối với cỏ basa 39

16. Sự từ chối của CFA 40

17. Việt Nam và Mỹ vẫn bất đồng về vụ kiện cỏ basa 40

III. LỢI THẾ SO SÁNH CÁ TRA, CÁ BASA CỦA VIỆT NAM 41 1. Những lý lẽ khụng thể phủ nhận 41

2. Phõn tớch giỏ thành tại hồ nuụi cỏ tra, cỏ basa 43

3. Giỏ thành sản xuất cỏ tra, cỏ basa nuụi bố 45

4. Điều kiện nuụi cỏ và vệ sinh 46

IV. Lí LUẬN VÀ PHẢN BÁC 48

1. í kiến của giới chuyờn mụn 48

2. Việt Nam đó sẵn sàng 49

3. Khụng thể cú chuyện Việt Nam bỏn phỏ giỏ 50

4. Vỡ sao cỏ basa Việt Nam rẻ hơn của Mỹ? 52

5. Catfish Mỹ lạm dụng luật chống phỏ giỏ 54

6. Cựu đại sứ Mỹ tại Việt Nam, Ngài Peterson: "Việt Nam khụng bỏn phỏ giỏ cỏ basa" 56

CHƯƠNG III. NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM RÚT RA TỪ VỤ KIỆN 58

I. ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CỦA VỤ KIỆN 58

1. Nguyờn nhõn sõu xa của những cỏo buộc 58

2. Những tỏc động tớch cực 59

3. Những tỏc động tiờu cực 60

II. NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM 62

1. Những việc cần làm để ngăn chặn cỏc vụ kiện tương tự xảy ra 63

2. Những hoạt động chỳng ta cần làm ngay để hạn chế thiệt hại từ vụ kiện 71

KẾT LUẬN 76

TÀI LIỆU THAM KHẢO 77

PHỤ LỤC 78

Phụ lục 1. Cỏc giai đoạn chớnh của cuộc điều tra chống bỏn phỏ giỏ tại Mỹ 78

Phụ lục 2. Danh sỏch cỏc bờn trong vụ kiện 78

Phụ lục 3. Lịch trỡnh cuộc điều tra của Bộ Thương mại Mỹ 80

Phụ lục 4. Lịch trỡnh làm việc dự kiến của Uỷ ban Hiệp thương Quốc tế Mỹ về đợt điều tra bước 1 mó số 731-TA-1012 liờn quan tới loại cỏ filờ đụng lạnh nhập khẩu từ Việt Nam 80

Phụ lục 5. Túm tắt hồ sơ vụ kiện 81

Phụ lục 6. Bảng Questionaires 82

Phụ lục 7. So sỏnh giữa cỏ Việt Nam và cỏ Ấn Độ 82

Phụ lục 8. Quy trỡnh kỹ thuật cơ bản nuụi cỏ tra, cỏ basa 83

Phụ lục 9. Trớch thư của Chủ tịch Hiệp hội Phõn phối Thuỷ sản Mỹ gửi Bộ trưởng Bộ Thương mại Mỹ Donald L. Evans, ngày 15/11/2002 84

LỜI NÓI ĐẦU

Hiệp định Thương mại Việt-Mỹ vừa được ký kết đã mở ra những cơ hội làm ăn mới cho các thương nhân của cả hai nước Việt Nam và Mỹ. Đây là một sự kiện hợp với tiến trình toàn cầu hoá và tự do thương mại đang diễn ra trên phạm vi toàn cầu. Tuy nhiên, Hiệp định được ký chưa ráo mực thì chúng ta đã phải chứng kiến những hành động trái ngược hẳn với tinh thần tự do cạnh tranh, tự do thương mại. Đó là việc xảy ra khi cá tra, cá basa nhập khẩu vào thị trường nước Mỹ. Kể từ cuối năm 2000, Hiệp hội các chủ trại nuôi cá nheo Mỹ (CFA) tiến hành chiến dịch chống lại việc nhập khẩu khẩu cá tra, cá basa của Việt Nam vào thị trường này. Chiến dịch này có lúc lắng dịu đi vài tháng, rồi có lúc lại sôi lên. Sự ầm ĩ, nóng bỏng của nó đã khiến người Mỹ gọi nó là "chiến tranh catfish" để so sánh với "chiến tranh Hamburger", "chiến tranh ô tô" và "chiến tranh nước giải khát" đã từng xảy ra trước đây trên thị trường này.

Các cuộc chiến tranh mà ta nhắc đến ở trên, nhìn chung, là biểu hiện bên ngoài của cạnh tranh và xung đột thương mại. Đây là một hiện tượng tự nhiên trong một thị trường cạnh tranh mà các đối thủ có sức mạnh kinh tế. Hiện tượng ít xảy ra nhưng một khi đã diễn ra thì gây thiệt hại vô ích về thời gian và nguồn lực của các bên. Tuy vậy nó cũng là một hiện tượng quan trọng đáng chú ý và cần được nghiên cứu. Vì những lý do như vậy, chuyên đề được cống hiến cho việc nghiên cứu xem xét hiện tượng xung đột thương mại với biểu hiện gần đây nhất của nó là CFA tiến hành cuộc "chiến tranh catfish" chống các nhà xuất khẩu Việt Nam cũng như người nuôi cá Việt Nam.

Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề mang tính thời sự này trong quá trình phát triển kinh tế thuỷ sản nói riêng cũng như phát triển kinh tế đất nước nói chung, đặc biệt trong tiến trình hội nhập kinh tế khu vực và kinh tế quốc tế nên em đã chọn đề tài: NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM RÚT RA TỪ VỤ KIỆN BÁN PHÁ GIÁ CÁ TRA VÀ CÁ BASA VÀO THỊ TRƯỜNG MỸ.

Nội dung chính của đề tài này gồm 3 chương:

CHƯƠNGI. ĐẠI CƯƠNG VỀ THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ VÀ TRANH CHẤP THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ

CHƯƠNG II. NỘI DUNG VỤ KIỆN CÁ TRA, CÁ BASA GIỮA VIỆT NAM VÀ MỸ

CHƯƠNG III. NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM RÚT RA TỪ VỤ KIỆN