Mục lục

Trang

Lời nói đầu 1

Chương 1. Khái quát chung về bán phá giá và thực trạng bán phá giá trên thế giới 3

1.1. Khái quát chung về bán phá giá 3

1.1.1. Khái niệm về bán phá giá 3

1.1.2. Mục tiêu và điều kiện thực hiện việc bán phá giá 3

1.1.2.1. Mục tiêu và nguyên nhân 4

1.1.2.2. Điều kiện thực hiện 9

1.1.3. Xác định một số loại hình bán phá giá 10

1.1.3.1. Bán phá giá độc quyền 10

1.1.3.2. Bán phá giá phi độc quyền 11

1.2. Thực trạng bán phá giá trên thế giới thời gian qua 15

1.2.1. Tổng quan 15

1.2.2. Thực trạng bán phá giá ở các nước phát triển 20

1.2.3. Thực trạng bán phá giá ở các nước đang phát triển 23

Chương 2. Hiệp định về chống bán phá giá của WTO 28

2.1. Khái quát chung về Hiệp định chống bán phá giá của WTO 28

2.1.1. Sự ra đời 28

2.1.2. Uỷ ban chống bán phá giá của WTO 30

2.1.3. Xác định việc bán phá giá 30

2.1.3.1. Nguyên tắc xác định việc bán phá giá 31

2.1.3.2. Tính biên độ phá giá 31

2.1.3.3. Xác định thiệt hại do bán phá giá 33

2.1.4. Các biện pháp chống bán phá giá 34

2.1.4.1. Tiêu chí áp dụng 34

2.1.4.2. Các biện pháp chống bán phá giá 35

2.2. Trình tự và thủ tục chống bán phá giá 37

2.2.1. Giai đoạn từ khi nhận được đơn khiếu nại đến khi bắt đầu điều tra 37

2.2.1.1.Giai đoạn chuẩn bị trước khi bắt đầu điều tra 37

2.2.1.2.Giai đoạn bắt đầu sự điều tra 39

2.2.2. Giai đoạn tiến hành điều tra chống bán phá giá 42

2.2.2.1. Hệ thống thủ tục 42

2.2.2.2. Các quyền bảo vệ của nước nhập khẩu sản phẩm bị bán phá giá 44

2.2.2.3. Các diễn đàn cho phép nhà xuất khẩu tự bảo vệ quyền lợi của mình 45

2.2.3. Giai đoạn kết thúc điều tra 46

2.2.3.1. Áp dụng thuế và thu thuế chống bán phá giá 47

2.2.3.2. Truy thu thuế và hoàn thuế 48

2.2.3.3. Rà soát 49

2.3. Thực tiễn áp dụng thuế chống bán phá giá của một số nước thành viên

WTO 50

2.3.1. Thực tiễn áp dụng thuế chống bán phá giá của Hoa Kỳ 50

2.3.1.1. Văn bản pháp quy về chống bán phá giá của Hoa Kỳ 50

2.3.1.2. Điều tra để áp dụng thuế chống bán phá giá 50

2.3.1.3. Nguyên tắc xác định Giá trị thông thường và Giá xuất khẩu 53

2.3.1.4. Xác định thuế chống bán phá giá 53

2.3.1.5. Thực tiễn áp dụng thuế chống bán phá giá của Hoa Kỳ 54

2.3.2. Thực tiễn áp dụng thuế chống bán phá giá của của các nước EU là thành viên WTO 55

2.3.2.1. Tình hình áp dụng thuế chống bán phá giá của các nước EU là thành viên WTO 55

2.3.2.2. Cơ quan điều tra và thủ tục điều tra 56

2.3.2.3. Xác định phá giá và thiệt hại 59

2.3.2.4. Cách tính thuế và truy thu thuế 63

2.3.3. Thực trạng chống bán phá giá của Trung Quốc 66

2.3.3.1. Tình hình chung 66

2.3.3.2. Văn bản pháp quy về chống bán phá giá của Trung Quốc 67

2.3.3.3. Xác định Giá trị thông thường và Giá xuất khẩu 68

2.3.3.4. Xác định thuế chống bán phá giá 69

Chương 3. Một số giải pháp chống bán phá giá của Việt Nam trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế 74

3.1. Sự cần thiết phải tiến hành chống bán phá giá ở Việt Nam 74

3.1.1. Những yêu cầu đặt ra của quá trình tự do hoá thương mại toàn cầu 74

3.1.2. Những cam kết trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam 75

3.1.2.1. Cam kết trong ASEAN 76

3.1.2.2. Cam kết trong APEC 77

3.1.2.3. Cam kết với IMF / World Bank 77

3.1.2.4. Đàm phán gia nhập WTO 78

3.2. Thực trạng chống bán phá giá ở Việt Nam trong thời gian qua 79

3.2.1. Tình hình chung 79

3.2.2. Các mặt hàng nhập khẩu vào Việt Nam có thể bị bán phá giá trong những năm gần đây 81

3.2.3. Khả năng áp dụng thuế chống bán phá giá ở Việt Nam 82

3.2.3.1. Các qui định hiện tại của Việt Nam liên quan đến thuế chống bán phá giá 82

3.2.3.2. Tác động bảo hộ của việc áp dụng thuế chống bán phá giá đối với sản xuất trong nước 83

3.2.3.3. Dự kiến tình hình phát triển kinh tế Việt Nam khi áp dụng thuế chống bán phá giá 84

3.3. Một số giải pháp chống bán phá giá của Việt Nam trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế 86

3.3.1. Xây dựng văn bản pháp quy về chống bán phá giá hàng nhập khẩu vào Việt Nam 86

3.3.2. Phát huy vai trò của Hiệp hội ngành hàng trong các cuộc điều tra chống bán phá giá 89

3.3.3. Thành lập cơ quan chuyên trách của Nhà nước về chống bán phá giá 92

3.3.4. Xây dựng và đào tạo đội ngũ chuyên gia giỏi trong công tác chống bán phá giá để tư vấn cho các doanh nghiệp và hỗ trợ chính phủ khi cần thiết 94

3.3.5. Đầu tư trang thiết bị, máy móc và các phương tiện kĩ thuật khác phục vụ cho công tác điều tra chống bán phá giá 96

3.3.6. Tăng cường quản lý thị trường, đấu tranh ngăn chặn tệ nạn buôn lậu, chống gian lận thương mại 97

3.3.7. Nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế nhằm áp dụng thành công các biện pháp chống bán phá giá 100

Kết luận 103

Tài liệu tham khảo 104

Danh mục bảng biểu

Bảng

Bảng 1: Phương hướng sử dụng các khoản tài trợ cho công nghiệp trang 7

Bảng 2: Các cuộc điều tra chống bán phá giá theo mặt hàng giai đoạn 1995-2002 trang 18

Bảng 3:Các cuộc điều tra chống bán phá giá do các nước phát triển tiến hành giai đoạn 1995-2002 trang 20

Bảng 4: Các cuộc điều tra bị các nước phát triển áp dụng thuế chống bán phá giá giai đoạn 1995-2002 trang 20

Bảng 5: Các cuộc điều tra chống bán phá giá đối với các nước phát triển giai đoạn 1995-2002 trang 21

Bảng 6: Các cuộc điều tra mà các nước phát triển bị áp dụng thuế chống bán phá giá giai đoạn 1995-2002 trang 22

Bảng 7: Các cuộc điều tra chống bán phá giá do các nước đang phát triển tiến hành giai đoạn 1995-2002 trang 24

Bảng 8: 10 nước đang phát triển đi đầu trong áp dụng thuế chống bán phá giá giai đoạn 1995-2002 trang 25

Bảng 9:10 nước đang phát triển hàng đầu bị áp dụng thuế chống bán phá giá và Việt Nam giai đoạn 1995-2002 trang26

Bảng 10: Các cuộc điều tra phá giá và trợ cấp trong các ngành sản xuất của EU giai đoạn 1996-2000 trang 55

Bảng 11: Thống kê các vụ kiện bán phá giá đối với Việt Nam trang 80

Biểu

Biểu đồ 1: Xu hướng điều tra và áp dụng thuế chống bán phá giá trên thế giới trang16

Biểu đồ 2: So sánh số lần áp dụng thuế chống bán phá giá ở các nước phát triển và đang phát triển trang17

LỜI NÓI ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Ngày nay cùng với quá trình toàn cầu hoá, tự do hoá thương mại là yêu cầu bức thiết đòi hỏi các quốc gia phải tăng cường mở cửa, bang giao kinh tế thông qua đàm phán cắt giảm thuế quan, loại bỏ các hàng rào phi thuế quan cản trở thương mại,... Theo đó cạnh tranh sẽ khốc liệt hơn và các công ty kinh doanh các hàng hoá này sẽ chẳng ngại ngần sử dụng cả các biện pháp cạnh tranh không lành mạnh, trong đó có việc bán phá giá hàng hoá của mình ra thị trường nước ngoài nhằm tiêu thụ được nhiều sản phẩm. Điều này thực sự đã gây ra nhiều thiệt hại cho ngành sản xuất của những nước nhập khẩu. Tuy nhiên, trong khi nhiều nước trên thế giới tiến hành chống bán phá giá mạnh mẽ để đối phó với tình trạng này thì từ lâu chúng ta lại bỏ mặc cho hiện tượng bán phá giá tiếp diễn tại Việt Nam mà không chịu bất cứ sự kiểm soát nào. Đây thực sự là vấn đề bất cập gây nhức nhối cần nhanh chóng được khắc phục. Để giải quyết vấn đề bất cập này đòi hỏi phải nghiên cứu và đưa vào áp dụng biện pháp chống bán phá giá để có thể sử dụng công cụ mà WTO cho phép (được tổ chức này công khai hoá trong bản Hiệp định chống bán phá giá của nó năm 1995) để bảo hộ sản xuất trong nước và cũng là để tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh hơn trong thương mại. Chính vì vậy mà em chọn đề tài "Hiệp định về chống bán phá giá của WTO và một số giải pháp chống bán phá giá của Việt Nam trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế" với mong muốn có thể góp phần làm khởi động một chương trình chống bán phá giá hiệu quả ở Việt Nam trong một tương lai gần.

2. Mục đích của đề tài

Giới thiệu những vấn đề cơ bản về Hiệp định chống bán phá giá của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), kinh nghiệm chống bán phá giá của một số nước, cộng đồng kinh tế tiêu biểu đã và mới là thành viên của WTO. Từ đó, trên cơ sở đánh giá thực trạng công tác này ở Việt Nam đề xuất một số giải pháp chống bán phá giá đối với hàng nhập khẩu vào nước ta trong thời gian tới.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Hiệp định chống bán phá giá của WTO, tình hình chống bán phá giá đối với hàng nhập khẩu ở một số nước thành viên WTO và ở Việt Nam trong giai đoạn từ khi WTO ra đời vào 1/1/1995 đến nay.

4. Phương pháp nghiên cứu

Để thực hiện những nội dung trên, người viết đã sử dụng những phương pháp nghiên cứu sau:

- Phương pháp thu thập, tổng hợp tài liệu.

- Phương pháp thống kê học đơn giản.

- Phương pháp diễn giải, quy nạp.

- Phương pháp phân tích - tổng hợp.

5. Bố cục đề tài

Với mục đích nghiên cứu như trên, đề tài sẽ bao gồm các phần:

- Chương 1: Khái quát chung về bán phá giá và thực trạng bán phá giá trên thế giới.

- Chương 2: Hiệp định về chống bán phá giá của WTO.

- Chương 3: Một số giải pháp chống bán phá giá của Việt Nam trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế.

Do thời gian và trình độ hạn chế, đề tài này chắc chắn không tránh khỏi thiếu sót, em mong nhận được những ý kiến đóng góp quý báu của các thầy cô.

Em xin chân thành cảm ơn PGS.TS. Hoàng Ngọc Thiết, Phó hiệu trưởng trường Đại học Ngoại Thương - Giảng viên khoa Quản trị Kinh doanh đã hướng dẫn em trong quá trình thực hiện đề tài này.