Việc nghiên cứu lý thuyết về cơ sở dữ liêu đã trở thành một ngành khoa học ứng dụng. Do những tiến bộ vượt bậc trong nghiên cứu lý thuyết cũng như cài đặt thực tế, các hệ quản trị cơ sở dữ liệu đã trở thành nền tảng, là phần cốt yếu trong hoạt động của các tổ chức. Nhờ chúng mà các tổ chức hoạt động hiệu quả hơn. Việc ứng dụng cơ sở dữ liệu đã giúp làm giảm rất nhiều công sức lao động của con người và nhờ đó hiệu suất lao động của họ cao hơn. Hệ quản trị cơ sở dữ liệu ngày nay không còn đơn thuần chỉ là một cơ cấu cho phép lưu trữ số liệu mà còn kèm theo đó là các công cụ, tiện ích hay các phương pháp luận để chuyển đổi số liệu thành thông tin. Tập tất cả các công cụ do người dùng phát triển hoặc do các nhà cung cấp phần mềm tung ra để phục vụ cho mục đích hoạt động của tổ chức, được tối ưu theo những yêu cầu nghiệp vụ của tổ chức được gọi là các ứng dụng hỗ trợ xử lý tác nghiệp. Cao hơn nữa, khi các nhu cầu sử dụng thông tin ở mức cao cấp hơn để hỗ trợ các nhu cầu phân tích của các nhà lãnh đạo, các nhà lập chiến lược trong một tổ chức, một loại ứng dụng mới ra đời phục vụ cho các mục đích này với tên gọi “hệ phân tích và xử lý trực tuyến”. Ở các ứng dụng này, thông tin được lưu trữ, xử lý và kết xuất theo các mục đích cụ thể dưới dạng hướng chủ đề. Nhờ các thông tin ở dạng này mà các phân tích, các nhà lãnh có thể đưa ra các quyết định hoạt động một cách hiệu quả nhất.

Khi các mô hình dữ liệu phát triển ở mức độ cao hơn, các thông tin lưu trữ dưới dạng dữ liệu phong phú đa dạng hơn, người ta nhận ra còn rất nhiều tri thức còn tiềm ẩn trong dữ liệu mà các mức phân tích trước đó không phát hiện ra. Lý do của vấn đề này là các phân tích trước đó chỉ mới hướng mục đích cụ thể của con người. Các mục đích này là cố định và các phân tích này hoàn toàn do con người đưa ra trong hoàn cảnh cụ thể. Khi các thông tin phản ánh môi trường thay đổi thì con người không nhận ra để điều chỉnh các phân tích và đưa ra các phân tích mới. Các tri thức đó có thể là hướng kinh doanh, các dự báo thị trường, cũng có thể là mối quan hệ giữa các trường hay nội dung dữ liệu... mà con người không hình dung ra được khi tiến hành mô hình hoá các hệ thống. Vì thế, ngành nghiên cứu về Phát hiện tri thức trong cơ sở dữ liệu (Knowledge Discovery in Database) ra đời với bài toán Khai phá dữ liệu (DataMining) làm trung tâm nghiên cứu. Các tư tưởng nghiên cứu và các thuật toán về Trí tuệ nhân tạo và Hệ chuyên gia đã được áp dụng và thu được những kết quả rất quan trọng như: cây quyết định, mạng nơ-ron...