Học thuyết hình thái kinh tế- xã hội là nội dung cơ bản của chủ nghĩa duy vật lịch sử và cũng là một trong những nội dung cơ bản của toàn bộ chủ nghĩa Mác. Trong đó, biện chứng giữa cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng là một nội dung đặc biệt quan trọng.

Bằng sự kế thừa có chọn lọc tất cả những thành quả về triết học xã hội của các bậc tiền bối, bằng những công trình nguyên cứu tỉ mĩ về quá trình lịch sử loài người, nhất là lịch sử xã hội tư bản, C. Mác đã xây dựng nên học thuyết hình thái kinh tế - xã hội, có một nội dung khoa học sâu sắc và cải tạo xã hội. Bản thân Mác cũng coi học thuyết là kim chỉ nam cho mọi sự nghiên cứu về xã hội của mình. Lênin cho rằng, học thuyết hình thái kinh tế - xã hội của Mác là nền tảng của chủ nghĩa duy vật lịch sử. Đảng ta trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, luôn vận dụng một cách sáng tạo hình thái kinh tế - xã hội của Mác vào điều kiện cụ thể của nước ta để định ra những nhiệm vụ chiến lược cho cách mạng Việt Nam. Có thể nói, thắng lợi của cách mạng Việt Nam trước đây cũng như thắng lợi trong công cuộc đổi mới gần 20 năm qua không thể thiéu vai trò “kim chỉ nam” của học thuyết hình thái kinh tế -xã hội.

I. Biện chứng giữa cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng.

II. Sự vận dụng mối quan hệ biện chứng giữa quan hệ biện chứng giữa Cơ sở hạ tầng và Kiến trúc thượng tầng vào quá trình phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam.

III. Chủ trương, đường lối và những biện pháp phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.