PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài:

Du lịch ngày nay đã trở thành một hoạt động phổ biến trên thế giới, theo đánh giá chung thì công nghiệp du lịch đã trở thành một ngành công nghiệp lớn nhất hành tinh, với những tiềm năng kinh tế to lớn. Đa dạng là trụ cột chính của ngành công nghiệp du lịch bất kể là phong cảnh, đời sống văn hóa vật thể hay phi vật thể. Một môi trường đa dạng và giàu có là một nhân tố quan trọng để xác định được sự lựa chọn của du khách về nơi tham quan. Hoạt động du lịch là một động lực mạnh để duy trì sự đa dạng của thiên nhiên, văn hóa- xã hội. Sự đa dạng về văn hóa là một trong những nguồn tài nguyên chính và là tài sản hàng đầu của ngành công nghiệp du lịch. Giữa văn hóa và du lịch luôn có mối quan hệ biện chứng và trực tiếp, mối quan hệ này ngày càng thể hiện rõ hơn trong sự liên hệ giữa bảo vệ và phát huy các danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử văn hóa và thiên nhiên, một bộ phận quan trọng của tài sản văn hóa và cũng đồng thời là một trong những bộ phận chủ yếu nhất của nguồn tài nguyên du lịch.

Hoạt động du lịch ngày nay đang góp phần mở rộng mối quan hệ về văn hóa, kinh tế giữa các vùng, miền khác nhau, giữa quốc gia này với quốc gia khác; là cầu nối giữa các bộ phận dân cư thuộc các nền văn hóa khác nhau, đồng thời tạo lập mối quan hệ trực tiếp giữa quá khứ, hiện tại và tương lai của mỗi vùng, mỗi dân tộc. Người làm công tác du lịch giống như là một đại sứ của quê hương xứ sở, có nhiệm vụ giới thiệu những nét đẹp riêng biệt của địa phương mình, đất nước mình đến với bạn bè và du khách.

Từ xưa tới nay, trong tâm hồn người Việt Nam, Hạ Long bao giờ cũng là một danh thắng tuyệt vời, là niềm kiêu hãnh chân chính về non song gấm vóc. Đại thi hào Nguyễn Trãi, thế kỷ XV trên đường đến Vân Đồn, chu du ngang dọc vịnh Hạ Long với niềm đắm say ngỡ ngàng và đã thốt lên:

Đường đến Vân Đồn lắm núi sao

Kỳ quan đất dựng giữa trời cao!

Vâng quả thật với hai lần được UNESCO công nhận là di sản thiên nhiên thế giới, Hạ Long thực sự là một kỳ quan thiên nhiên. Chỉ riêng điều đó thôi, đối với người Việt Nam đã là một món quà tặng rất đỗi lớn lao của tạo hóa. Nhưng nếu là một thiên nhiên vắng bóng người thì thiên nhiên ấy dù đẹp đẽ bao nhiêu vẫn chưa đủ. Hạ Long của chúng ta không chỉ đẹp và có một lịch sử địa chất phong phú, cổ xưa mà còn là một khu vực ẩn chứa lịch sử văn hóa lâu đời bậc nhất trên đất nước ta. Trong lòng di sản thế giới này không chỉ có những cảnh quan kỳ vĩ mà còn ôm ấp cả những con người. Họ sinh sống trên những con thuyền trong lòng Vịnh, coi đây như mảnh đất, như mái nhà yêu mến của mình. Họ cũng không biết rằng chính họ đã làm nên một nét độc đáo cho Vịnh Hạ Long. Đó chính là cộng đồng ngư dân ở các làng chài trên Vịnh, họ mang trong mình đầy đủ những đường nét của người dân thành phố di sản và có thêm một nền văn hóa biển rất khác biệt và độc đáo.

Với môi trường sống đặc biệt của mình, ngư dân làng chài đang được UBND Tỉnh Quảng Ninh và Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Ninh quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển kinh tế và nhận thức. Lại thêm nét văn hóa độc đáo sẵn có, họ tạo ra một môi trường du lịch tuyệt vời mà hiện nay du lịch Quảng Ninh đang đầu tư khai thác. Đó sẽ là một loại hình du lịch mới mẻ ở một nơi có tiềm năng du lịch lớn như Vịnh Hạ Long.

Với lý do trên, em đã chọn đề tài: “ Tìm hiểu tài nguyên du lịch ở làng chài Cửa Vạn. Hiện trạng và giải pháp khai thác phát triển du lịch.” Hy vọng khóa luận này sẽ đóng góp một phần nhỏ vai trò một đại sứ du lịch của quê hương khi giới thiệu về một nét văn hóa độc đáo cũng như khám phá về một loại hình du lịch đầy mới mẻ.

2. Mục đích nghiên cứu:

Mục đích tìm hiểu tiềm năng khai thác du lịch ở làng chài trên Vịnh Hạ Long. Từ đó, đóng góp những giải pháp nhằm triển khai các hoạt động du lịch để khai thác tiềm năng to lớn này.

3. Ý nghĩa của đề tài:

Giới thiệu và khám phá một nét văn hóa độc đáo của cư dân vạn chài, trong bộ phận văn hóa Hạ Long nói riêng và kho tàng văn hóa Việt Nam nói chung. Đồng thời đưa ra một loại hình du lịch mới mẻ theo hướng phát triển bền vững, qua góp phần làm đa dạng các sản phẩm du lịch của Quảng Ninh.

4. Lịch sử nghiên cứu đề tài:

Hiện nay, đã có nhiều nhà khoa học và các đơn vị nghiên cứu về cuộc sống của ngư dân trên biển Hạ Long. Từ tháng 8/ 2002 Ban Quản lý Vịnh Hạ Long cùng với UBND Tỉnh Quảng Ninh đã tiến hành khảo sát và nghiên cứu về các làng chài trên Vịnh ( mà tập trung chủ yếu là làng chài Cửa Vạn ) để có một kết quả chính xác nhất mô tả về cuộc sống của họ. Tuy nhiên, hiện nay vẫn chưa có một tài liệu chính thức nào về cộng đồng các làng chài trên Vịnh nói chung và làng chài Cửa Vạn nói riêng.

5. Phạm vi nghiên cứu:

Khu vực các làng chài trên Vịnh Hạ Long ( gồm 4 làng chài: Ba Hang, Cống Tầu, Vông Viêng, Cửa Vạn). Trong đó tập trung nghiên cứu tại làng chài Cửa Vạn vì dân số đông, cộng đồng dân cư Cửa Vạn mang đầy đủ những đặc trưng của một làng chài thủy cư có mặt lâu đời trên Vịnh Hạ Long.

6. Phương pháp nghiên cứu:

- Phương pháp thu thập và xử lý tư liệu

- Phương pháp nghiên cứu thực địa

- Phương pháp điều tra xã hội học

- Phương pháp xử lý bằng các công cụ tin học

7. Bố cục của đề tài : Gồm 3 chương

Chương 1: Cơ sở lý luận của đề tài

Chương 2: Hiện trạng phát triển du lịch ở làng chài Cửa Vạn

Chương 3: Giải pháp phát triển du lịch ở làng chài Cửa Vạ