SỬ DỤNG NGHIỆP VỤ THỊ TRƯỜNG MỞ TRONG VIỆC ĐIỀU HÀNH CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ QUỐC GIA Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

A. TỔNG QUAN VỀ CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ QUỐC GIA

I. Khỏi niệm :

Theo điều 2 Luật Ngõn hàng nhà nước Việt Nam 12/12/1997

Chớnh sỏch tiền tệ quốc gia là một bộ phận của chớnh sỏch kinh tế - tài chớnh của nhà nước nhằm ổn định giỏ trị đồng tiền, kiềm chế lạm phỏt, gúp phần thỳc đẩy phỏt triển kinh tế - xó hội, bảo đảm quốc phũng, an ninh và nõng cao đời sống của nhõn dõn.

II. Mục tiờu :

Mục tiêu chính sách tiền tệ là mục tiêu mà ngân hàng Trung ương hoạch định phải đạt được trong suốt quỏ trỡnh điều hành chính sách tiền tệ. Thông thường chính sách tiền tệ có hai loại mục tiêu chính: mục tiêu tiền tệ và mục tiêu kinh tế.

1. Mục tiờu tiền tệ:

Mục tiêu tiền tệ là một hệ thống các mục tiêu về phương diện tiền tệ cần đạt được bao gồm điều hũa khối tiền tệ, kiểm soỏt tổng số thanh toỏn bằng tiền (MV), bảo vệ giỏ trị quốc nội và quốc ngoại của đồng tiền bằng cách ổn định giá.

ỉ Mục tiêu điều hũa khối tiền tệ: là mục tiờu nhằm giữ vững mối quan hệ cõn đối giữa tiền và hàng. Nguyên tắc chung để đạt được mục tiêu này là giữ nguyên, tăng hay giảm khối lượng tiền tệ tùy theo tỡnh hỡnh cỏc nền kinh tế tăng trưởng hay suy thóai. Thành phần của khối tiền tệ gồm có tiền giấy, tiền cắc do Ngân hàng Trung ương phát hành và bút tệ được sáng tạo ra từ ngân hàng thương mại. Do vậy để điều hũa khối tiền tệ ngoài việc kiểm súat việc phỏt hành, ngõn hàng Trung ương cũn phải kiểm soỏt khối dự trữ của ngõn hàng thương mại với tổng số tiền gởi mà nó huy động được.

ỉ Mục tiờu kiểm soỏt tổng số thanh toỏn bằng tiền: việc kiểm soát khối tiền tệ đơn thuần như trên có nhược điểm là không lưu ý đến tốc độ lưu thông tiền tệ. Điều này làm cho việc kiểm sóat giá cả thiếu cơ sở vững chắc vỡ ngoài yếu tố khối tiền tệ cũn cú yếu tố tốc độ lưu thông tiền tệ tác động đến vật giá. Bởi vậy cần thiết phải kiểm soát tổng số thanh toán hay tổng số lượng tiền tệ dùng để chi trả trong các cuộc giao dịch và trong khoảng thời gian nhất định.

Tuy nhiên, trong một quốc gia nếu như tổng số thanh toán qua ngân hàng chiếm tỷ trọng lớn trên tổng số thanh toán của các tầng lớp dân cư thỡ việc kiểm soỏt này tương đối dễ.Trái lại, nếu việc thanh toán giữa tầng lớp dân cư chủ yếu dùng tiền mặt, thực hiện chi trả ngoài ngân hàng, thỡ việc kiểm soỏt tổng số thanh toỏn bằng tiền rất khú. Do vậy, để kiểm soỏt tổng số thanh toỏn bằng tiền thỡ vấn đề quan trọng là phải phát triển hệ thống thanh toán qua ngân hàng đủ mạnh để thu hút dân chúng thực hiện hầu hết các khoản thanh toán qua ngân hàng. Trong những năm gần đây, do nỗ lực của hệ thống ngân hàng không ngừng cải thiện chất lượng dịch vụ thanh toán nên tỷ lệ thanh toán qua ngân hàng so với tổng số thanh toán bằng tiền trong toàn nền kinh tế đó gia tăng đáng kể.