MỤC LỤC

Lời mở đầu 1

Chư¬ơng I: Khái quát chung về chứng khoán và thị tr¬ường chứng khoán 3

I.Khái quát về chứng khoán 3

1.Các loại chứng khoán. 3

1.1.Cổ phiếu. 3

1.2.Trái phiếu. 3

2.Các chứng khoán phái sinh. 4

2.1.Chứng quyền. 4

2.2.Chứng khế. 5

2.3.Hợp đồng quyền lựa chọn. 6

2.4.Hợp đồng tư¬ơng lai 7

2.5.Hợp đồng kỳ hạn 8

II.Bản chất và chức năng của thị tr¬ường chứng khoán 9

1. Bản chất của thị trư¬ờng chứng khoán 9

2.Chức năng và nguyên tắc hoạt động của thị trư¬ờng chứng khoán 9

2.1.Chức năng của thị tr¬ường chứng khoán 9

2.2.Nguyên tắc hoạt động của thị trư¬ờng chứng khoán 11

III.Cơ cấu của thị trư¬ờng chứng khoán 14

1.Căn cứ vào phư¬ơng thức giao dịch 14

1.1.Thị trư¬ờng sơ cấp 14

1.2.Thị trư¬ờng thứ cấp 15

2.Phân loại theo tính chất đăng ký 15

2.1.Sở giao dịch chứng khoán 15

2.2.Thị trường OTC 16

3.Phân loại thị tr¬ường chứng khoán theo công cụ l¬ưu thông 17

3.1.Thị trư¬ờng cổ phiếu 17

3.2.Thị trư¬ờng trái phiếu 17

3.3.Thị tr¬ường các chứng khoán phái sinh 17

IV.Đặc điểm và tình hình chứng khoán Việt Nam 17

1.Mô hình thị trư¬ờng chứng khoán Việt Nam 17

1.1.Uỷ ban chứng khoán Nhà n¬ước 18

1.2.Sở giao dịch chứng khoán 20

1.3.Tổ chức phụ trợ 21

1.4.Khối kinh doanh 23

1.5.Tổ chức phát hành 24

2.Thực trạng thị trường chứng khoán Việt Nam 25

Ch¬ương II:Thực trạng pháp luật về chứng khoán và thị tr¬ường chứng khoán Việt Nam 28

I. Một số văn bản pháp luật hiện hành về chứng khoán và thị tr¬ường chứng khoán của Việt Nam 28

1.Các văn bản trực tiếp điều chỉnh 28

2. Các văn bản pháp luật có liên quan 31

II.Thực trạng pháp luật về chứng khoán và thị trư¬ờng chứng khoán Việt Nam

1.Một số vấn đề chung 32

1.1.Các thể chế về tài chính 32

1.2.Các thể chế về hành chính 33

1.3.Các quy định liên quan của pháp luật hình sự 34

1.4.Các quy định về giải quyết tranh chấp 34

1.5.Các quy định về giải thể phá sản công ty chứng khoán 35

2.Những vấn đề cụ thể 36

2.1.Cơ chế và hình thức phát hành chứng khoán 36

2.2.Về cơ cấu các loại thị tr¬ường 38

2.3.Còn thiếu bình đẳng về thuế trong đầu t¬ư chứng khoán 40

2.4.Các tổ chức hoạt động kinh doanh chứng khoán 41

2.5.Khả năng tham gia của các tổ chức, cá nhân n¬ước ngoài vào thị tr¬ường chứng khoán Việt Nam 42

2.6.Quy định về cách thức nhận lệnh của Công ty chứng khoán 46

2.7.Quản lý ngoại hối trong lĩnh vực chứng khoán 48

2.8.Quan hệ uỷ quyền trong giao dịch chứng khoán 49

2.9.Hoạt động t¬ư vấn đầu t¬ư chứng khoán 51

2.10.Một số vấn đề khác 53

III. Những điểm mới và những mặt còn hạn chế trong các Dự thảo sửa đổi của một số văn bản pháp luật về chứng khoán và thị tr¬ường chứng khoán Việt Nam. 55

1. Dự thảo Quyết định về quản lý ngoại hối đối với hoạt động đầu tư¬ chứng khoán của các tổ chức và cá nhân n¬ước ngoài 55

2. Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 48/NĐ - Chính phủ 56

Ch¬ương 3: Ph¬ương h¬ướng hoàn thiện khung pháp luật về chứng khoán và thị tr¬ường chứng khoán Việt Nam 58

I. Ph¬ương hư¬ớng chung 58

II. Giải pháp cụ thể 59

1.Sự cần thiết phải xây dựng Luật Chứng khoán 59

1.1 .Hiệu lực pháp lý cao 59

1.2.Phạm vi điều chỉnh rộng 60

1.3.Giải quyết xung đột với văn bản quy phạm pháp luật khác 60

1.4.Hoàn thiện hệ thống pháp luật về kinh tế 61

2. Những căn cứ để tiến hành xây dựng Luật Chứng khoán 61

2.1.Quan điểm chỉ đạo của Đảng và Nhà n¬ước về xây dựng khung pháp luật về chứng khoán và thị trư¬ờng chứng khoán. 61

2.2.Tổng kết, đánh giá kết quả thực thi pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán. 63

2.3.Đánh giá thực trạng khung pháp luật về kinh tế 63

2.4.Tham khảo kinh nghiệm xây dựng Luật Chứng khoán ở một số n¬ước 63

3. Những nội dung chính cần điều chỉnh trong Luật Chứng khoán 64

3.1.Những nội dung mang tính chất kế thừa 65

3.2.Một số nội dung cần có sự sửa đổi, bổ sung 65

a.Phạm vi điều chỉnh 65

b. Phát hành chứng khoán để niêm yết trên TTCK n¬ước ngoài và cho phép chứng khoán n¬ước ngoài niêm yết trên TTCK Việt Nam 66

c. Thị tr¬ường OTC 67

d. Hiệp hội chứng khoán 68

e. Hoà giải và giải quyết tranh chấp 68

f. Đối với hành vi mua bán khống 69

g. Bãi bỏ quy định bắt buộc phải qua phê duyệt của Thủ t¬ướng chính phủ đối với việc mua cổ phần của cá nhân ng¬ười n¬ước ngoài 70

h. Đối với Công ty niêm yết 72

i. Đối với công ty chứng khoán 73

j. Một số nội dung khác 75

Kết luận 76

Tài liệu tham khảo 77

LỜI MỞ ĐẦU

Ở Việt Nam, cũng như thị trường các yếu tố sản xuất khác (như thị trường sức lao động, thị trường bất động sản, thị trường công nghệ, chất xám…), thị trường chứng khoán (TTCK) là một phạm trù còn rất mới mẻ. Sự hình thành mảng pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán (CK&TTCK) trong thị trường đặc thù này còn ở mức rất sơ khai, và nói chung còn rất manh mún.

Cho đến nay, các văn bản pháp luật điều chỉnh về CK&TTCK có thể kể tới vài chục văn bản, nằm rải rác ở nhiều lĩnh vực, do nhiều cấp có thẩm quyền ban hành, dưới nhiều hình thức khác nhau (Luật, Pháp lệnh, Nghị định, Quyết định, Thông tư). Tuy nhiên, các văn bản pháp luật chủ yếu, trực tiếp điều chỉnh các quan hệ phát sinh trong quá trình phát hành, kinh doanh và quản lý nhà nước về chứng khoán đều là những văn bản dưới luật. Thêm vào đó, về mặt nội dung, các quy định hiện có còn bộc lộ nhiều hạn chế. Đặc biệt là còn một số điểm mâu thuẫn nhau giữa các văn bản, và nếu so sánh với các quy định của các nước trong khu vực thì có không ít những vấn đề nổi lên cần phải được quan tâm xử lý. Từ thực trạng đó có thể thấy vì mục tiêu ổn định và phát triển thị trường chứng khoán trước mắt và lâu dài, chúng ta nhất thiết phải có những sửa đổi, bổ sung nhằm làm cho hệ thống pháp luật này hoàn chỉnh hơn và đồng bộ với hệ thống pháp luật nói chung.

Trong phạm vi bài viết này, em xin được phân tích một số điểm bất cập trong một số văn bản pháp luật quan trọng về CK&TTCK Việt Nam. Đồng thời, em xin đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện mảng pháp luật này.

Xuất phát từ ý tưởng đó, nên nội dung của bài viết này sẽ bao gồm các nội dung sau:

Chương I: Khái quát chung về chứng khoán và thị trường chứng khoán;

Chương II: Thực trạng pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán Việt Nam;

Chương III: Phương hướng hoàn thiện khung pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán Việt Nam.

Do trình độ hiểu biết và khả năng nghiên cứu còn nhiều hạn chế, nên trong bài viết này, chắc chắn em không tránh khỏi những sai sót. Em rất mong có được sự góp ý và chỉnh sửa của các thầy cô. Em xin chân thành cảm ơn!