BHXH là một trong những chính sách ASXH cơ bản và quan trọng nhất, góp phần đảm bảo thu nhập, ổn định đời sống cho người lao động và gia đình họ trong trường hợp không may rủi ro như tai nạn, ốm đau, sinh đẻ, hết tuổi lao động...; ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội. Chính vì vậy, BHXH luôn là lĩnh vực được các quốc gia trên thế giới quan tâm. Ở Việt Nam, chính sách BHXH đã được Đảng và Nhà nước ta quan tâm, thực hiện đối với người lao động và lực lượng vũ trang ngay từ những năm đầu thành lập nước. Chính sách đó đã từng bước được bổ sung, sửa đổi và hoàn thiện cho phù hợp với từng giai đoạn xây dựng và phát triển đất nước.

Bước sang thời kỳ đổi mới, để phù hợp với chủ trương phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, chính sách BHXH đã được Nhà nước kịp thời điều chỉnh theo hướng ngày càng hoàn thiện hơn. Đặc biệt, ngày 29/6/2006, Quốc hội khoá XI, kỳ họp thứ 9 đã thông qua Luật BHXH số 71/2006/QH11, có hiệu lực từ ngày 01/01/2007; ngày 14/11/2008, Quốc hội khoá XII, kỳ họp thứ 4 đã thông qua Luật BHYT số 25/2008/QH12, có hiệu lực từ ngày 01/7/2009, đây là cơ sở pháp lý vững chắc thực hiện quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia BHXH. Nội dung của các luật thể hiện quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trong lĩnh vực BHXH.

BHXH Việt Nam được tổ chức theo hệ thống dọc ba cấp: BHXH Việt Nam; BHXH tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (gọi tắt là BHXH tỉnh) và BHXH quận huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (gọi tắt là BHXH huyện). Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn chủ yếu của hệ thống BHXH Việt Nam là giải quyết và chi trả các chế độ BHXH; thực hiện các hoạt động đầu tư và bảo toàn tăng trưởng quỹ BHXH; kiến nghị với Chính phủ và các cơ quan có liên quan về việc sửa đổi, bổ sung các chính sách, chế độ BHXH cho phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội của đất nước trong từng giai đoạn.

Chi trả các chế độ BHXH (gọi tắt là chi BHXH) luôn được coi là nhiệm vụ trung tâm và có vai trò rất quan trọng trong hoạt động của ngành BHXH nói riêng và trong việc thực hiện chính sách BHXH nói chung. Hoạt động quản lý chi BHXH có tác động trực tiếp tới quyền lợi của người tham gia BHXH, thể hiện rõ nét, đầy đủ bản chất và vai trò của BHXH. Việc quản lý chi BHXH kịp thời, đầy đủ, đúng chế độ là yêu cầu có ý nghĩa vô cùng to lớn đối với cơ quan BHXH Việt Nam cũng như cơ quan BHXH ở địa phương.