Trong lịch sử phát triển xã hội, gia đình có vị trí đặc biệt, bởi nó chính là tế bào của xã hội; từ gia đình, con người được sinh ra và trưởng thành cả về thể chất và nhân cách. Xã hội và gia đình có tác động qua lại với nhau; xã hội phát triển tạo điều kiện cho gia đình phát triển và ngược lại, gia đình tốt thì xã hội mới tốt. Ngày nay, vấn đề gia đình được thế giới rất quan tâm. Liên hợp quốc đã lấy năm 1994 là "Năm quốc tế gia đình"; nhiều nước phát triển và đang phát triển cũng nhận thức rõ rằng, củng cố sự vững chắc của gia đình là nhân tố quan trọng để ổn định và phát triển xã hội.

Thực tế cho thấy, trong quá trình chuyển từ xã hội cổ truyền sang xã hội hiện đại, sự biến đổi của gia đình đã diễn ra một cách sâu sắc, đồng thời cũng đặt ra nhiều vấn đề cần giải quyết, đặc biệt là trong quá trình đô thị hóa (ĐTH). Nhiều quốc gia đã phải đối diện với không ít vấn đề liên quan tới gia đình như nghèo đói, sự bùng nổ dân số, mâu thuẫn thế hệ, lệch lạc trong mô hình gia đình; v.v.. Nghiên cứu các vấn đề này và đưa ra các giải pháp phù hợp với bối cảnh hiện đại và tiếp nối với truyền thống đang được nhiều quốc gia chú ý.

ở Việt Nam nói chung, Thành phố Hồ Chí Minh (TP HCM) nói riêng, trong quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH), hội nhập thế giới hiện nay, gia đình đang chứa đựng nhiều quan hệ đa dạng, phức tạp và có nhiều biến đổi. Bối cảnh quá trình ĐTH đã làm cho gia đình ở TP HCM thay đổi nhanh chóng và đối diện với nhiều thách thức mới để thích nghi, tồn tại và phát triển. Thực tế cho thấy, không ít gia đình không thích ứng được hoặc không thích ứng kịp với hoàn cảnh mới đã rơi vào khủng hoảng, thậm chí đổ vỡ... Trước thực tế ấy, việc định hướng đúng sự tác động của xã hội tới gia đình; nhận diện, tìm ra một mô hình thích hợp cho gia đình nơi đây đang là một đòi hỏi cấp bách.

Nhằm đánh giá sự vận động, biến đổi của gia đình và phân tích, lý giải, tìm giải pháp xây dựng gia đình ở TP HCM trong bối cảnh ĐTH, tác giả lựa chọn vấn đề: "Gia đình trong quá trình đô thị hóa ở Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay" làm đề tài nghiên cứu.

Kết cấu đề tài:

Chương 1: Gia đình và đô thị hóa - những vấn đề lý luận chung

Chương 2: Thực trạng gia đình trong quá đô thị hóa ở thành phố hồ chí minh

Chương 3: Phương hướng cơ bản và những giải pháp chủ yếu nhằm xây dựng gia đình trong quá trình đô thị hóa ở thành phố hồ chí minh hiện nay