Tư tưởng Hồ Chớ Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sõu sắc về những vấn đề cơ bản của cỏch mạng Việt Nam, từ cỏch mạng dõn tộc dõn chủ nhõn dân đến cỏch mạng xó hội chủ nghĩa, là kết quả của sự vận dụng sang tạo và phỏt triển chủ nghĩa Marx-Lenin vào điều kiện cụ thể của Việt Nam, đồng thời là sự kết tinh tinh hoa dõn tộc và trớ tuệ thời đại nhằm giải phúng dõn tộc, giải phúng giai cấp và giải phóng con người.

Tư tưởng Hồ Chớ Minh bao gồm các quan điểm cơ bản về giải phúng dõn tộc, giai cấp và con người, về độc lập dõn tộc gắn liền với chủ nghĩa xó hội, kết hợp sức mạnh dõn tộc với sức mạnh thời đại, về sức mạnh của nhõn dõn và khối đại đoàn kết dõn tộc, về quyền làm chủ của nhõn dõn, xõy dựng nhà nước thật sự của dõn, do dõn, vỡ dõn; về quốc phũng toàn dõn, xõy dựng lực lượng vũ trang nhân dân; tư tưởng về phỏt triển kinh tế và văn hóa, không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhõn dân; tư tưởng về đạo đức cỏch mạng, cần, kiệm, liêm, chính, chí, công, vô, tư; tư tưởng về chăm lo bồi dưỡng thế hệ cỏch mạng cho đời sau; tư tưởng về xõy dựng Đảng Cộng Sản Việt Nam trong sạch, vững mạnh, cỏn bộ, đảng viờn vừa là người lónh đạo, vừa là người cụng bộc thật trung thành của nhõn dõn.

Độc lập, tự do là quyền thiờng liờng của tất cả cỏc dõn tộc. Độc lập dõn tộc gắn liền với chủ nghĩa xó hội là tư tưởng chớnh trị đặc sắc, là sợi chỉ đỏ xuyờn suốt và bao trựm trong di sản tư tưởng Hồ Chớ Minh. Tư tưởng đặc sắc ấy thể hiện nhất quỏn mục tiờu của con đường cỏch mạng mà Người đó lựa chọn, nú vừa đáp ứng được yờu cầu bức xỳc của dõn tộc và khỏt vọng của quần chỳng nhõn dõn là giành lấy độc lập, tự do, ấm no và hạnh phỳc, giải phúng cuộc đời lầm than, đói khổ dưới ỏch thống trị tàn bạo của chủ nghĩa thực dân, đế quốc và bố lũ tay sai.

Trước kia, Việt Nam vốn là một nước phong kiến và nụng nghiệp. Từ khi bị đế quốc Phỏp xõm chiếm, Việt Nam trở thành một nước thuộc địa nửa phong kiến. Với đặc trưng của một nước tư bản chủ nghĩa, Phỏp trong cả hai lần khai thỏc thuộc địa đó ỏp dụng chính sách độc quyền - chia để trị. Chúng chia nước ta làm ba xứ để cai trị: Bắc kỡ - Trung kỡ và Nam kỡ. Giữa thực dõn Phỏp và phong kiến Việt Nam cú sự cấu kết chặt chẽ với nhau. Phỏp dựa vào phong kiến để lấy cơ sở đàn áp nhân dân, cũn phong kiến Việt Nam lại nhờ vào Pháp để duy trỡ địa vị của mỡnh. Những hỡnh thức ỏp bức, búc lột tàn nhẫn, dó man của phong kiến chẳng những không được xoỏ bỏ mà cũn bị thực dõn Phỏp lợi dụng để búc lột, ỏp bức nhõn dõn Việt Nam nặng nề thêm. Nguyên nhân đó là dẫn đến sự mõu thuẫn gay gắt giữa nụng dõn và phong kiến, vấn đề dõn chủ được đặt ra