Để tồn tại, loài người vừa phải thích nghi vừa tìm cách biến đổi thế giới theo yêu cầu của cuộc sống. Muốn vậy, con người cần mở rộng hiểu biết về thế giới xung quanh và về chính bản thân mình. Đặc tính của tư duy con người là muốn hiểu biết tận cùng, hoàn toàn đầy đủ về thế giới xung quanh và bản thân nhưng tri thức mà con người đạt được là có hạn. Quá trình tìm tòi và giải đáp những câu hỏi như: Thế giới là gì? Nó từ đâu sinh ra? Nó tồn tại vĩnh cửu hay luôn vận động biến đổi? Con người là gì? Con người sinh ra từ đâu? Con người có vai trò gì đối với thế giới?... đã làm hình thành nên ở con người những quan niệm nhất định, trong đó những yếu tố cảm xúc và trí tuệ, tri thức và niềm tin đã hòa quyện với nhau trong một khối thống nhất, đó là thế giới quan.

Một lý luận triét học, khi lý giải các sự vật, hiện tượng theo một quan điểm nhất định, đã đồng thời thể hiện một phương pháp xem xét nhất định, hơn nữa, còn là một quan điểm chỉ đạo về phương pháp. Do đó, một học thuyết triết học không những thể hiện ra là một thế giới quan nhất định mà còn thể hiện ra như là một phương pháp chung nhất của sự xem xét thế giới.

Triết học Mác-Lênin một cách có hệ thống các nguyên lý, quy luật, phạm trù của phép biện chứng duy vật, làm cơ sở cho quá trình rèn luyện, phát triển tư duy biện chứng. Phép biện chứng duy vật là khoa học về mối liên hệ phổ biến và sự phát triển của sự vật, hiện tượng, bao gồm: 2 nguyên lý, 3 quy luật , 6 cặp phạm trù cơ bản, là cơ sở để hình thành tư duy biện chứng cho sinh viên. Trên cơ sở đó ,sinh viên tự rút ra được những nguyên tắc cơ bản làm công cụ nâng cao trình độ nhận thức, trình độ tư duy biện chứng, phát triển khả năng vận dụng những tri thức đó vào quá trình học tập của mình. Những nguyên tắc cơ bản là: Nguyên tắc khách quan, nguyên tắc toàn diện, nguyên tắc phát triển, nguyên tắc lịch sử cụ thể và hình thành năng lực vận dụng linh hoạt các nguyên lý, quy luật, phạm trù của phép biện chứng duy vật vào nhận thức khoa học.

Quá trình học tập, tiếp thu tri thức là quá trình không có điểm dừng đối với mỗi người. Tuy nhiên không phải ai cũng có thể tích lũy cho mình một vốn kiến thức lớn hay phù hợp với khả năng, công việc của bản thân. Đối với sinh viên, việc học tập, trao dồi kiến thức cùng với việc rèn luyện đạo đức, tác phong là hai nhiiệm vụ quan trọng hàng đầu. Để quá trình học tập co hiệu quả ,vấn đề trọng tâm đặt ra là phải có phương pháp học tập phù hợp- phù hợp với điều kiện, môi trường học tập; phù hợp với môn học, đối tượng nghiên cứu; phù hợp với tâm sinh lý của bản thân...

Kết cấu đề tài:

Chương I: Phép biện chứng duy vật

Chương II: Vận dụng phép biện chứng duy vật vào việc đổi mới phương pháp học tập của sinh viên hiện nay