Theo Chủ nghĩa Mác - Lênin thì loài người từ trước đến nay đã trải qua 5 hình thái kinh tế xã hội. Từ thời kỳ mông muội đến hiện đại như ngày nay, đó là : thời kỳ Công xã Nguyên thuỷ, thời kỳ Chiếm hữu nô lệ, thời kỳ Phong kiến, thời kỳ Tư bản Chủ nghĩa và thời ky xã hội Xã hội Chủ nghĩa. trong mỗi hình thái kinh tế xã hội được quy định bởi một phương thức sản xuất nhất định. Chính những phương thức sản xuất vật chất là yếu tố quyết định sự phát triển hình thái kinh tế xã hội. Và qua nghiên cứu thì theo một phương thức sản xuất nào cũng đều phải có sự phù hợp giữalực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất. Lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất luôn song song tồn tại và tác động lẫn nhau để hình thành một phương thức sản xuất. Đây là hai yếu tố quan trọng quyết định tính chất, kết cấu của xã hội, quyết định sự vận động và phát triển của xã hội.

Trong bất kỳ một phương thức sản xuất nào quan hệ sản xuất cũng phải phù hợp vớilực lượng sản xuất. Sự tác động qua lại và mối liên hệ giữa chúng phải hài hòa và chặt chẽ. Tuy nhiên trong hai yếu tố đó thì lực lượng sản xuất luôn quyết định quan hệ sản xuất. Một hình thái kinh tế - xã hội có ổn định và tồn tại vững chắc thì phải có một phương thức sản xuất hợp lý. Chính bởi lẽ đó mà lực lượng sản xuất phải tương xứng phù hợp với quan hệ sản xuất bởi vì xét đến cùng thì quan hệ sản xuất chính là hình thức củalực lượng sản xuất. Vậy nên nếu lực lượng sản xuất mà phát triển trong khi đó quan hệ sản xuất lại lạc hậu thì sẽ kìm hãm sự phát triển của lực lượng sản xuất. Ngược lại quan hệ sản xuất tiến bộ hơn lực lượng sản xuất thì không phù hợp với tính chất và trình độc của lực lượng sản xuất gây ra sự bất ổn cho xã hội. Do đó một phương thức sản xuất hiệu quả thì phait có mọt quan hệ sản xuất phù hợp với tính chất và trình độ của lực lượng sản xuất.

Kết cấu đề tài:

I.Mối quan hệ biện chứng giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất. II.Sự biểu hiện mối quan hệ biện chứng giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất từ trước đến nay nói chung và ở Việt Nam từ năm 1954 đến nay.