Triết học Mác xuất hiện vào những năm giữa và cuối thế kỉ XIX. Sự xuất hiện của triết học Mác là một tất yếu lịch sử, một hiện tượng hợp qui luật biện chứng, khách quan và qui luật phát triển tư duy với sự sáng tạo thiên tài của các nhà sáng lập - Mác và Ăngghen. Nó ra đời là do những đòi hỏi bức thiết của điều kiện về kinh tế - xã hội, lý luận và khoa học trong xã hội tư bản lúc bấy giờ chứ hoàn toàn không phải là một điều gì đặc biệt hay một sự độc thoại và tự dành cho mình quyền được áp đặt sự phát ngôn chân lý cuối cùng như các học giả tư sản thường tuyên truyền. Chúng ta thấy rằng đã có sự hiện diện của các tiền đề về mặt kinh tế - xã hội, lý luận và khoa học tự nhiên tạo điều kiện thuận lợi và cấp thiết cho sự ra đời của triết học Mác. Triết học Mác thực sự đã là sự kết tinh tất cả những giá trị cao quý của tư duy triết học, văn học và các khoa học khác của lịch sử nhân loại vào thời điểm ra đời đó. Đặc biệt triết học Mác - khác với các triết học trước nó - là sự tiếp thụ và kế thừa một cách có chọn lọc, có tính phê phán những tư tưởng triết học của nhân loại nói chung và của nền triết học Đức nói riêng, đồng thời tiếp thu kế thừa cả các di sản của các khoa học khác một cách hết sức sáng tạo. Hơn thế nữa sự ra đời của triết học Mác còn là một bước ngoặt cách mạng, là đỉnh cao trong sự phát triển lý luận triết học. Chính triết học Mác đã mở ra một thế giới quan và phương pháp luận hoàn toàn mới mẻ, tiến bộ và khoa học cho toàn nhân loại nói chung và cho giai cấp vô sản nói riêng. Và tiếp theo đến lượt nó triết học Mác lại tạo ra những tiền đề mới cho sự phát triển toàn diện của các lĩnh vực khoa học và đời sống xã hội, đưa nhân loại bước vào một kỷ nguyên mới - kỷ nguyên phát triển “sau triết học Mác”.