MỞ ĐẦU

Tính cấp thiết của đề tài. Việt Nam thực hiện đổi mới, chuyển nền kinh tế kế hoạch sang kinh tế thị trường định hướng XHCN. Trong quá trình đổi mới, Việt Nam đã đạt được những thành tựu quan trọng: giữ vững được định hướng XHCN, kinh tế tăng trưởng liên tục với tốc độ cao, đời sống nhân dân được cải thiện. Tuy nhiên, sự phân hoá giầu - nghèo có xu hướng gia tăng. Vấn đề thực hiện công bằng trong phân phối thu nhập, gắn tăng trưởng kinh tế với tiến bộ và công bằng xã hội là một vấn đề vừa cấp bách vừa thường xuyên lâu dài và cũng là vấn đề nhạy cảm nhất trong đời sống kinh tế - xã hội ở nước ta. Để giải quyết vấn đề trên Nhà nước có vai trò quyết định. Vì thế, chúng tôi chọn vấn đề " Vai trò của Nhà nước đối với phân phối thu nhập trong kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam " làm đề tài nghiên cứu.

Tình hình nghiên cứu đề tài. Đã có nhiều công trình khoa học nghiên cứu về phân phối thu nhập, tuy nhiên, các công trình đó chủ yếu nghiên cứu một chính sách phân phối cụ thể, đơn lẻ như chính sách tiền lương, chính sách thuế, chính sách việc làm, chính sách xoá đói, giảm nghèo, các chính sách thuộc hệ thống an sinh xã hội. Không còn nghi ngờ gì nữa, những nghiên cứu đó đã góp phần thúc đẩy sự phát triển lý luận phân phối ở những lĩnh vực riêng biệt. Hiện có rất ít những công trình nghiên cứu sâu có tính chất khái quát về phân phối thu nhập. Nhà nước có vai trò quyết định đối với phân phối và điều tiết thu nhập đảm bảo sự thống nhất giữa công bằng và hiệu quả. Vì thế, cần có những công trình nghiên cứu tổng quát, có tính hệ thống về vai trò của Nhà nước đối với phân phối thu nhập trong kinh tế thị trường định hướng XHCN. Đề tài nghiên cứu này mong góp một phần nào đó giải quyết vấn đề trên.

Mục đích nghiên cứu và nhiệm vụ khoa học. Dựa trên quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về phân phối trong thời kỳ quá độ lên CNXH, quan điểm của Đảng ta về phân phối thu nhập và thông qua việc phân tích, đánh giá thực trạng phân phối và điều tiết của Nhà nước đối với phân phối thu nhập trong thời gian qua, công trình nghiên cứu này nêu lên những quan điểm cần quán triệt trong quá trình phân phối và điều tiết thu nhập của Nhà nước và nêu lên những giải pháp thiết thực để tăng cường vai trò điều tiết của Nhà nước đối với phân phối thu nhập theo định hướng XHCN.

Những nhiệm vụ khoa học cần giải quyết:

- Phân tích khái quát quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về phân phối và giá trị khoa học của những quan điểm đó trong điều kiện ngày nay, làm rõ quan điểm của chủ tịch Hồ Chí Minh và của Đảng ta về phân phối thu nhập.

- Làm rõ những nguyên tắc (hình thức) phân phối thu nhập trong kinh tế thị trường định hướng XHCN và cơ chế, chính sách phân phối và điều tiết thu nhập của Nhà nước.

- Đánh giá thực trạng vai trò của Nhà nước đối với phân phối thu nhập thông qua việc phân tích, xem xét các chính sách phân phối cơ bản của Nhà nước ở nước ta trong thời gian qua.

- Nêu lên những quan điểm cần quán triệt trong quá trình phân phối và điều tiết thu nhập của Nhà nước, các giải pháp tăng cường vai trò của Nhà nước đối với phân phối thu nhập thông qua việc làm rõ phương hướng và nội dung tiếp tục cải cách, hoàn thiện các chính sách phân phối.

Đối tượng nghiên cứu. Công trình này nghiên cứu vai trò của Nhà nước đối với phân phối thu nhập thông qua việc xem xét, đánh giá sự đổi mới, các chính sách phân phối thu nhập của Nhà nước và phương hướng hoàn thiện chúng trong thời gian tới.

Đóng góp khoa học của đề tài:

- Làm rõ giá trị khoa học của các quan điểm, nguyên tắc phân phối thu nhập của chủ nghĩa Mác - Lênin và quan điểm của Đảng ta về phân phối trong kinh tế thị trường định hướng XHCN, làm rõ cơ chế phân phối, điều tiết thu nhập của Nhà nước.

- Phân tích, đánh giá sát thực tình hình các chính sách phân phối thông qua đó đánh giá thực trạng vai trò của Nhà nước đối với phân phối thu nhập trong thời gian qua.

- Nêu lên một số quan điểm có giá trị khoa học và thực tế về phân phối, điều tiết thu nhập của Nhà nước và các giải pháp thiết thực nhằm tăng cường vai trò của Nhà nước đối với phân phối thu nhập bằng việc tiếp tục đổi mới, hoàn thiện các chính sách phân phối thu nhập trong thời gian tới.

Các tác giả của công trình này đã có nhiều cố gắng trong việc nghiên cứu một vấn đề phức tạp, tuy nhiên, do hạn chế về trình độ và điều kiện nghiên cứu, nên chắc chắn chưa giải quyết được một cách thấu đáo mọi khía cạnh của vấn đề nêu ra. Các tác giả rất mong nhận được những đóng góp quý giá của các nhà khoa học và đồng nghiệp