Ngày 2/9/1945, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á, đã được khai sinh với Bản Tuyên ngôn Độc lập đầy hào khí: “Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn 80 năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập!”…“Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập và sự thật đã thành một nước tự do độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do độc lập ấy”.

Tuyên ngôn độc lập là áng hùng văn bất hủ, là kết tinh của truyền thống và lòng yêu nước, ý chí quật cường của dân tộc ta; là lời tuyên bố trịnh trọng, đanh thép trước thế giới về một chân lý lịch sử: “Tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có quyền hưởng tự do, độc lập”. Chân lý đó là “nước Việt Nam độc lập và sự thật đã thành một nước tự do độc lập”. Với Cách mạng Tháng 8 thành công, một Nhà nước kiểu mới đã ra đời ở Đông Nam Á, Nhà nước của những người lao động, của giai cấp công nhân, nông dân, trí thức và của toàn thể dân tộc Việt Nam. Nhà nước đó có sứ mệnh lịch sử cao cả động viên toàn dân tộc đem sức ta mà giải phóng cho ta; đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập vừa giành được, có sứ mạng đưa đất nước, dân tộc lên những đỉnh cao mới, hòa cùng nhịp bước của thời đại và mãi mãi trường tồn.Nhà nước ta, ngay từ những ngày đầu mới thành lập đã là Nhà nước của dân, do dân và vì dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã từng khẳng định: “Nước ta là nước dân chủ, bao nhiêu lợi ích là vì dân, bao nhiêu quyền lực đều là của dân, chính quyền từ xã đến Trung ương đều do dân cử”. Và từ đó đến nay đều nhất quán một mục tiêu: xây dựng một chế độ nhà nước dân chủ theo nguyên tắc “Toàn bộ quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân”. Chính tính nhân dân sâu sắc đó, mục tiêu nhất quán đó cùng với tính pháp quyền vững chắc đã tạo nên sức mạnh vô địch của nhà nước ta để gánh vác những nhiệm vụ trọng đại mà thời đại và lịch sử giao phó. Có thể tự hào khẳng định rằng, từ Việt Nam dân chủ Cộng hòa đến Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam tiêu ngữ chung, xuyên suốt của Nhà nước ta vẫn là “Độc lập, Tự do, Hạnh phúc”. Và điều đó ngày càng được thực hiện tốt hơn, hiệu quả hơn trong công cuộc xây dựng và đổi mới đất nước hôm nay.

Kết cấu đề tài này gồm:

A -Tư tưởng nhà nước của dân, do dân và vì dân theo Hồ Chí Minh:

I. Xây dựng Nhà nước thể hiện quyền làm chủ của nhân dân lao động

II. Tư tưởng Hồ Chí Minh về sự thống nhất giữa bản chất giai cấp công nhân với tính nhân dân và tính dân tộc của Nhà nước

III. Tư tưởng Hồ Chí Minh về một Nhà nước có hiệu lực pháp lý

IV. Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Nhà nước trong sạch vững mạnh, hoạt động có hiệu quả

B-Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dưng nhà nước Việt Nam: