Cùng với xu thế của thời đại và thế giới thì việc chuyển sang nền kinh tế thị trường của Việt Nam là tất yếu. Vào những năm 70 , cuối những năm 80 của thế kỷ XX , khi mà những khủng hoảng kinh tế trong hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa đã phát triển đến đỉnh điểm, Việt Nam cũng không nằm ngoài tình trạng này . Trước tình hình này , Đảng và Nhà nước ta đã quyết định chuyển nền kinh tế đất nước từ cơ chế tập trung quan liêu , bao cấp sang nền kinh tế thị trường, mà mốc đánh dấu là Đại hội Đảng VI (tháng 12 năm 1986).

Kinh tế thị trường là một nền kinh tế phát triển nhất cho tới nay với rất nhiều mặt ưu đIểm. Tuy nhiên, trong quá trình chuyển sang nền kinh tế thị trường , nước ta không tránh khỏi những khó khăn . Theo quan đIển triết học duy vật biện chứng thì bất cứ một sự vật , hiện tượng nào cũng chứa đựng trong nó những mâu thuẫn của các mặt đối lập . Điều này cũng đúng trong nền kinh tế thị truờng ở Việt Nam hiện nay, trong lòng nó đang chứa đựng các mâu thuẫn . Trong giai đoạn chuyển tiếp này , trước hết đó là mâu thuẫn của sự xuất hiện cơ chế mới của nền kinh tế thị trường và cơ chế cũ trong nền kinh tế tập trung , quan liêu , bao cấp ; mâu thuẫn giữa yêu cầu phát triển với kiến trúc thượng tầng về mặt chính trị , pháp lý , quan điểm , tư tưởng . Mâu thuẫn giữa tính tự phát của sự phát triển kinh tế thị trường (theo chủ nghĩa tư bản) với định hướng xã hội chủ nghĩa , mâu thuẫn giữa mặt tích cực và mặt tiêu cực của kinh tế thị trường…

Những mâu thuẫn này đang hiện diện và tác động mạnh mẽ tới quá trình phát triển nền kinh tế đất nước . Việc nhận thức rõ vấn đề này và giải quyết chúng có ý nghĩa vô cùng quan trọng để thúc đẩy sự phát triển nền kinh tế Việt Nam hiện nay . Đây là nhiệm vụ hàng đầu của Đảng và Nhà nước ta.

Nền kinh tế thị trường tuy mới hình thành ở nước tanhưng bước đầu đã vượt qua những khó khăn tưởng chừng như không thể vượt qua do nên kinh tế tập trung quan liêu bao cấp để lại thu được những thành tựu đáng phấn khích trong nền kinh tế. Tạo niền tin trong nhân dân vào sự nghiệp đổi mới , kiên định đi theo con đường chủ nghĩa xã hội mà Đảng và Nhà nước đã lựa chọn . Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực do nền kinht tế thị trường mang lại chúng ta cũng không thể tránh khỏi những mâu thuẫn vốn có của nó . Vì mới bước đầu hội nhập với nền kinh tế thị trường , do vậy việc nhận thức các mặt đối lập , những quy luật của nền kinh tế thị trường là hết sức cần thiết đối với chúng ta để có những biện phấp cần thiết giải quyết những mâu thuẫn này góp phần đưa đất nước phát triển hội nhập với các quốc gia phát triển trên thế giới , ổn định kinh tế , xã hội tiến lên xã hội chủ nghĩa .

Kết cấu đề tài:

I. Cơ sở lý luận.

II. Tính tất yếu và mâu thuẫn bản chất của nền kinh tế thị trường ở Việt Nam.