Lời nói đầu

Lê nin không những là vị lãnh tụ vĩ đại của nước Nga mà còn là mét danh nhân lớn của thế giới. Suốt cuộc đời ông đã sống và đấu tranh cho giai cấp vô sản, cho chủ nghĩa xã hội và ông đã để lại cho thế hệ sau nhiều di sản quý báu. Mét trong số đó là lý luận về chủ nghĩa tư bản nhà nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Lý luận đó chẳng những có vị trí rất quan trọng trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô cũ mà còn có ý nghĩa rất to lớn đối với những nước hiện nay đang quá độ lên chủ nghĩa xã hội trong đó có nước ta.

Lý luận đó được Lê- nin trình bày trong hệ thống chính sách “Kinh tế mới” - NEP. Theo Lê nin đối với những nước có nền kinh tế tiểu nông như nước Nga - khi mà cơ sở vật chất kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội chưa có- thì việc chuyển sang chủ nghĩa xã hội tất yếu phải trải qua mét loạt những bước quá độ, cần phải: “ bắc những chiếc cầu nhỏ vững chắc đi xuyên qua chủ nghĩa tư bản nhà nước tiến lên chủ nghĩa xã hội ”; “ phải lợi dụng chủ nghĩa tư bản (nhất là bằng cách hướng nó vào con đường chủ nghĩa tư bản nhà nước) làm mắt xích trung gian giữa nền tiểu sản xuất và chủ nghĩa xã hội, làm phương tiện, con đường, phương pháp, phương thức để tăng cường lực lượng sản xuất lên ”.

Lý luận trên được ra đời vào những năm đầu tiên của thập kỷ 20 nhưng cho đến nay (dù đã trải qua gần 80 năm, lý luận đó vẫn còn nguyên giá trị) nhất là đối với thực tiễn nước ta. Hiện nay, nước ta đang trong thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội. Cơ sở vật chất kỹ thuật còn rất thấp kém, nền kinh tế lạc hậu, trì trệ. Bởi vậy, vấn đề cốt yếu đặt ra đối với nước ta là làm thế nào để đưa nền kinh tế đất nước phát triển, xây dựng thành công xã hội chủ nghĩa? Nghiên cứu lý luận về chủ nghĩa tư bản nhà nước của Lê- nin sẽ giúp chúng ta xác định được rõ phương tiện, con đường thực hiện mục đích trên. Đó là chúng ta không thể xây dựng trực tiếp chủ nghĩa xã hội ở nước ta được mà phải “ đi xuyên qua chủ

42