Nghiên cứu quá trình hình thành và phát triển của thống kê học, có thể thấy: thống kê học ra đời và phát triển do nhu cầu của hoạt động thực tiễn x• hội, đặc biệt là nhu cầu quản lý các hiện tượng thuộc về và có liên quan đến quá trình tái sản xuất . Các hiện tượng mà thống kê nghiên cứu là các hiện tượng và quá trình kinh tế x• hội, chủ yếu là các hiện tượng và quá trình kinh tế bao gồm:

 Các hiện tượng về quá trình tái sản xuất mở rộng của cải vật chất x• hội, tình hình và sự phân phối theo hình thức sở hữu các tài nguyên và sản phẩm x• hội, nghiên cứu từ các yếu tố đầu vào, nguồn lực của sản xuất, sự kết hợp các yếu tố sản xuất để tạo ra sản phẩm việc phân phối và sử dụng các sản phẩm…

 Các hiện tượng về dân số, như số nhân khẩu, cấu thành của nhân khẩu ( giai cấp, tuổi tác, quốc tịch, dân tộc....) tình hình phân bố nhân khẩu trên các vùng l•nh thổ

 Các hiện tượng về đời sống vật chất và văn hóa của nhân dân như mức sống vật chất, trình độ văn hoá, mức độ bảo vệ sức khoẻ, bảo hiểm x• hội…

 Các hiện tượng về sinh hoạt chính trị x• hội như cơ cấu của các cơ quan nhà nước và đoàn thể số người tham gia tuyển cư, mít tinh, biểu tình …

 Các hiện tượng vê sinh hoạt chính trị, x• hội như cơ cấu các cơ quan nhà nước, đoàn thể, số người tham gia tuyển cử, mít tinh, biểu tình, số tội phạm…

Thống kê học nghiên cứu hiện tượng kinh tế- x• hội, không nghiên cứu các hiện tượng tự nhiên. Song do các hiện tượng x• hội và hiện tượng tự nhiên có mối liên hệ chặt chẽ với nhau cho nên việc nghiên cứu thông kê phải luôn chú ý đến ảnh hưởng của các điều kiện tự nhiên đến hiện tượng mình nghiên cứu.

Đối tượng của nghiên cứu thống kê rất rộng r•i bao gồm cả các hiện tượng x• hội thuộc lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất , cả những hiện tượng thuộc cơ sở hạ tầng lẫn kiến trúc thượng tầng. Thống kê đi vào nghiên cứu bản chất và quy luật của hiện tượng. Thống kê cần đưa ra những con số về quy mô, kết cấu, quan hệ so sánh, trình độ phát triển… tức là các biểu hiện bằng số lượng và quan hệ số lượng của các hiện tượng nghiên cứu. Các biếu hiện này luôn bao hàm một nội dung kinh tế, chính trị nhất định, giúp cho chúng ta nhận thức được cụ thể bản chất, tính quy luật của các hiện tượng nghiên cứu.

Để thoả m•n được mục đích nghiên cứu thì hiện tượng kinh tế- x• hội mà thống kê học nghiên cứu thường là hiện tượng số lớn, tức là một tổng thể bao gồm nhiều hiện tượng cá biệt. Thống kê coi tổng thể các hiện tượng cá biệt như một thể hoàn chỉnh và lấy đó làm đối tượng nghiên cứu. Sự cần thiết phải nghiên cứu các hiện tượng số lớn là do đặc điểm của các hiện tượng kinh tế- x• hội và nhiệm vụ nghiên cứu của thống kê học quyết định. Mặt lượng của hiện tượng cá biệt thường chịu tác động của nhiều nhân tố, trong đó có nhân tố tát nhiên có nhân tố ngẫu nhiên. Vì vậy để kết quả nghiên cứu thống kê được phản ánh một cách trung thực thì nhất thiết ta phải nghiên cứu mốt số lớn hiện tượng. Nhưng nói vậy không có nghĩa là thống kê chỉ nghiên cứu các hiện tượng số lớn mà nó cũng đi nghiên cứu các hiện tượng cá biệt. Nó giúp cho việc nhận thức hiện tượng được toàn diện, phong phú và sâu sắc, đối với các công tác quản lý kinh tế, kế hoạch hoá, việc nghiên cứu đơn vị và cá nhân điển hình tiên tiến có ý nghĩa to lớn và không thể thiếu được.

Đối tượng nghiên cứu của thống kê học bao giờ cũng tồn tại trong những điều kiện thời gian và địa điểm cụ thể. Bởi vì trong những điều kiện lịch sử khác nhau hiện tượng kinh tế x• hội có các đặc điểm về chất và biểu hiện về lượng khác nhau. Do đó tính cụ thể , tính chính xác của các số liệu thống kê đặc biệt quan trọng. Khi sử dụng số liệu vào phân

tích tình hình kinh tế- xã hội phải luôn xét tới các điều kiện thời gian và địa điểm cụ thể mà số liệu phản ánh.