Thời xa vắng là một tiểu thuyết tiêu biểu trong đời viết văn của nhà văn Lê Lựu. tác phẩm ôm chứa một dung lượng lớn chặng đường lịch sử 30 năm oai hùng của dân tộc, từ buổi lập nước đến lúc giải phóng toàn bộ đất nước. lịch sử được khái quát bằng tiểu thuyết thông qua số phận của anh nông dân Giang Minh Sài: học giỏi, là niềm hy vọng, tự hào của cả gia đình và dòng họ.Nhưng cũng chính niềm tự hào đó cũng đã đặt lên vai cậu bé Sài một thứ áp lực vô hình, lúc nào cũng phải học phải làm theo những điều mà mọi người xung quanh cho là "tốt nhất". Lấy vợ cũng phải do cha mẹ chọn, ngủ với vợ cũng vì để tránh cái án kỷ luật làm ô nhục danh tiếng gia đình.... Là một người lính với vẻ ngoài thô mộc, khô khan nhưng thục chất ben trong con người Sài lại là một người đang vùng vẫy với niềm khao khát được yêu, được sống với cảm xúc thực sự của mình.Hơn nữa tác phẩm còn có nhiều tầng nhiều lớp với nhưng trăn trở rất đáng suy ngẫm của tác giả.

1 đêm để đọc Thời xa vắng của Lê Lựu ,cười 2 lần ,khóc 1 lần ,và xót xa nhiều.Nói vậy nhưng giá trị cuốn sách đâu chỉ được đo bằng những buồn ,những vui tạo nên cho người đọc ,quan trọng hơn ấy là sự gửi gắm cách nhìn và cái tâm của tác giả về một thời đại của đất nước ,về 1 quãng đời hoặc giai biến ,hoặc phẳng lặng của nhân vật mà người đọc đâu đó có thấy bóng đời mình ...Càng đọc ,đôi mày của người ta lại càng nhíu lại ,một cô Tuyết lấy chồng từ năm 13 vụng dại khổ sở yêu anh chồng kém gần 3 tuổi mà chẳng mảy may được anh quan tâm ,thậm chí còn là ghét ,đến không đội trời chung ,đến cái gì cũng riêng rẽ tách bạch ,cô là cô ,không liên quan gì đến anh...anh Sài chồng cô đến năm 18 tuổi yêu cô gái cùng lớp tên Hương mà không sao đến được với cô vì chẳng ai cho anh bỏ vợ cả .Anh nhường cho Hương suất học lớp 10 mà cô không hay biết và xin đi bộ đội ,cốt chỉ để không phải sống với vợ .Anh là người giỏi giang ,làm việc gì cũng gọn ghẽ tốt đẹp ,mọi người không ai không quí mến .Những năm tháng này anh vẫn giữ liên hệ thư từ với Hương ,2 người yêu nhau trong thầm lặng và đau khổ ,anh gắng phấn đấu để vào Đảng và dù rất yêu Hương nhưng anh không dám cả gan bỏ vợ vì bỏ vợ thì còn gì là tư cách chính trị .Những người bạn trong tổ chức vì nghĩ cho tương lai của anh mà kiếm chuyện khiến anh và Hương không gặp được nhau hoặc không nhắn thư của Hương cho anh ...Hương thì chờ thư anh từng ngày,cô luôn sẵn sàng đến với anh chỉ cần anh tỏ rõ thái độ