Mở đầu

Trong thời đại hiện nay, bàn về “Vai trò kinh tế của nhà nước” là vấn đề không “mới” nhưng không phải vấn đề đã “lạc hậu”. Nó vẫn luôn là vấn đề thời đại, luôn chiếm vị trí hàng đầu và là vấn đề khiến rất nhiều nhà lãnh đạo, nhà phân tích, nhà hoạch định chính sách bỏ nhiều tâm huyết để nghiên cứu, tìm tòi. Vậy tại sao? vì lý do nào khiến vấn đề vai trò kinh tế của nhà nước lại luôn được đặt ở vị trí hàng đầu, luôn là vấn đề thời đại? Câu trả lời nằm chính trong ý nghĩa thực tiễn của việc nghiên cứu “vai trò kinh tế của nhà nước”. Không phải mới đây con người mới xem xét đến “vai trò kinh tế của nhà nước” mà những ý niệm đầu tiên đã xuất hiện từ xa xưa ở Phương Đông cũng như ở Phương Tây_ nhà nước đóng vai trò cung cấp những hàng hoá công cộng cơ bản cho xã hội, nhà nước cũng tác động tới nền kinh tế thông qua chính sách thuế khoá, mậu dịch. Cho đến sau chiến tranh thế giới thứ I và khủng hoảng thừa 1929-1933, Keynes đã đưa ra cuộc cách mạng về nhận thức đối với CNTB, dùng thuyết nhà nước can thiệp vào nền kinh tế “bàn tay hữu hình” thay cho thuyết tự do kinh doanh để khắc phục khủng hoảng thừa và thất nghiệp. Sau chiến tranh thế giới thứ II ngày càng có nhiều nước áp dụng học thuyết của Keynes trong quản lý kinh tế, để khắc phục hậu quả chiến tranh, phát triển với tốc độ thần kỳ như Nhật. Nhưng đến những năm 1970, khủng hoảng dầu lửa khiến nhiều nước rơi và tình trạng vỡ nợ dẫn đến cuộc khủng hoảng tài chính những năm 80, rồi sự sụp đổ của Liên Xô... Thế là mô hình kinh tế do nhà nước chi phối vào những năm 60-70 chuyển thành mô hình nhà nước tối thiểu vào những năm 80. Như vậy từ những dẫn chứng lịch sử đã cho thấy rằng : từ xưa đến nay nhà nước có vai trò rất quan trọng trong việc vận hành nền kinh tế của mỗi quốc gia. Nó quyết định sự phát triển hưng thịnh của một quốc gia, quyết định sự phát triển và phát triển bền vững, hơn thế chọn một hướng đi đúng, đánh giá đúng vai trò kinh tế của nhà nước có ý nghĩa sống còn. Bởi vấn đề quản lý kinh tế nhà nước luôn là vấn đề then chốt, của mọi quốc gia cho nên để chuẩn bị cho hội nhập kinh tế quốc tế, sẵn sàng đối mặt với những thách thức lớn mà toàn cầu hoá đem lại, cũng như việc hoàn thành tốt những yêu cầu của công nghiệp hoá hiện đại hoá, phát triển và phát triển ổn định, đã đòi hỏi cần có sự xem xét, và xem xét lại vai trò kinh tế của Nhà nước trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở nước ta hiện nay. Bài viết này không chỉ nghiên cứu khẳng định vai trò quản lý kinh tế của nhà nước mà cũng chỉ ra những lợi ích và hạn chế trong hoạt động kinh tế của nhà nước. Nhằm xây dựng một nhà nước có năng lực nhưng phải hiệu quả. Bởi muốn phát triển và phát triển bền vững nhất định cần có một nhà nước hiệu quả.