1. Lý do chọn đề tài

Việt Nam và ấn Độ có truyền thống quan hệ hữu nghị từ lâu đời.

Từ sau chiến tranh thế giới thứ hai, Việt Nam và ấn Độ đều giành được

độc lập. Tuy nhiên, các thế lực thực dân, đế quốc vẫn không ngừng chống

phá sự nghiệp độc lập, thống nhất của mỗi nước. Dù phải trải qua nhiều khó

khăn, gian khổ, nhân dân và nhiều thế hệ các nhà lãnh đạo Việt Nam và ấn

Độ đã không ngừng xây dựng, vun đắp nên mối quan hệ hữu nghị, hợp tác,

ủng hộ và giúp đỡ lẫn nhau trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước,

đặc biệt từ năm 1975, sau khi Việt Nam đánh thắng cuộc chiến tranh xâm

lược của đế quốc Mỹ, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Tuy nhiên, do một số điều kiện lịch sử cụ thể, quan hệ giữa hai nước

Việt Nam và ấn Độ không phải lúc nào cũng phát triển theo chiều hướng

thuận lợi. Hoàn cảnh lịch sử, văn hoá hai nước có nhiều điểm tương đồng,

nhưng cũng có những điểm khác biệt. Mặt khác, sự khác biệt giữa hai nước

về chế độ chính trị và những phức tạp trong những mối quan hệ quốc tế

cũng là những lý do dẫn tới những bước thăng trầm trong quan hệ Việt

Nam - ấn Độ ở một số giai đoạn lịch sử.

Từ nửa cuối những năm 80 của thế kỷ XX, tình hình Việt Nam và ấn

Độ, đặc biệt là tình hình thế giới có nhiều chuyển biến sâu sắc; Việt Nam

và ấn Độ đều có những điều chỉnh chính sách phát triển. Trong công cuộc

đổi mới đất nước, thực hiện đường lối đối ngoại “độc lập, tự chủ, rộng mở,

đa phương hoá, đa dạng hoá các quan hệ quốc tế, Việt Nam sẵn sàng là

bạn, là đối tác tin cậy của các nước trong công đồng quốc tế, phấn đấu vì

hoà bình, độc lập và phát triển”, Chính phủ và nhân dân Việt Nam luôn chủ

trương phát triển quan hệ hữu nghị, đoàn kết, tin cậy và nâng cao hiệu quả

hợp tác nhiều mặt với ấn Độ. Về phía mình, thực hiện chính sách đối ngoại

Hướng Đông, ấn Độ luôn ủng hộ sự nghiệp Đổi Mới của Việt Nam, đã

cùng với Chính phủ và nhân dân Việt Nam tăng cường mối quan hệ hữu

nghị và hợp tác về nhiều mặt: chính trị, kinh tế, văn hoá, khoa học-kỹ thuật.

Cả hai nước đều khẳng định tính chiến lược trong việc phát triển quan hệ

hợp tác và hữu nghị mọi mặt giữa hai nước. Việt Nam và ấn Độ tích cực

ủng hộ và giúp đỡ lẫn nhau trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước

và có nhiều điểm tương đồng về các vấn đề quan trọng của thế giới và khu

vực.

Với mục đích tìm hiểu toàn diện về quan hệ Việt Nam - ấn Độ, đặc biệt

là từ sau năm 1986 - khi hai nước có những thay đổi, điều chỉnh chính sách

phát triển đất nước, chúng tôi chọn vấn đề Quá trình phát triển quan hệ

Việt Nam - ấn Độ từ năm 1986 đến năm 2004 làm đề tài Luận án Tiến sỹ

của mình