I. ĐẶTVẤNĐỀ

Biện chứng và siêu hình là 2 phương pháp tư duy đối lập nhau của triết học. Siêu hình là phương pháp xem xét sự vật, hiện tượng trong trạng thái tĩnh tại, không trong mối liên hệ phổ biến, không trong quá trình vận động và phát triển.

Dựa vào phương pháp siêu hình con người chỉ có thể nhìn thấy sự tồn tại của những sự vật mà không nhìn thấy sự phát sinh và tiêu vong của những sinh vật ấy, chỉ nhìn thấy trạng thái tĩnh của những sinh vật ấy mà quên mất sự vận động của những sinh vật ấy, chỉ nhìn thấy cây mà không thấy rừng. Siêu hình nhận thức đối tượng ở trạng thái không biến đổi trong không gian, thời gian xác định nên nó chỉ có tác dụng trong một phạm vi nhất định bởi hiện thực không rời rạc và ngưng đọng như phương pháp này quan niệm.

Trái ngược với phương pháp siêu hình, phương pháp biện chứng nhận thức đối tượng ở trong các mối quan hệ với nhau, ảnh hưởng nhau, ràng buộc nhau. Nhận thức đối tượng ở trạng thái vận động biến đổi, nằm trong khuynh hướng chung là phát triển. Đây là quá trình thay đổi về chất của các sự vật, hiện tượng mà nguồn gốc của sự thay đổi ấy làđấu tranh của các mặt đối lập để giải quyết mâu thuẫn nội tại của chúng.

Phương pháp biện chứng thể hiện tư duy mềm dẻo linh hoạt. Nó phản ánh hiện thực đúng như nó tồn tại. Phương pháp tư duy biện chứng dần trở thành công cụ hữu hiệu giúp con người nhận thức và cải tạo thế giới.

Mọi sự vật, hiện tượng đều có quá trình hình thành và phát triển và phép biện chứng cũng không nằm ngoài qui luật đó cũng có quá trình phát triển riêng tương ứng với sự phát triển của tư duy con người thể hiện trong lịch sử triết học. Vậy tìm hiểu quá trình phát triển của phép biện chứng cũng là tìm hiểu về sự phát triển của tư duy loài người chúng ta. Chính nhờ những nguyên nhân đó mà tôi đã lựa chọn đề tài tìm hiểu "Quá trình phát triển của phép biện chứng trong lịch triết học".

Về cơ bản phép biện chứng có ba giai đoạn phát triển được thể hiện trong triết học với ba hình thức lịch sử của nó; phép biện chứng tự phát, phép biện chứng duy tâm và phép biện chứng duy vật.

KẾTLUẬN

Đến thời điểm này thì phép biện chứng là công cụ hữu hiệu nhất giúp chúng ta tìm hiểu vạn vật trong vũ trụ cùng với những biến đổi vận động của chúng.

Nghiên cứu phép biện chứng một cách có hệ thống nhất là nắm vững các nguyên tắc và vận dụng những nguyên tắc cơ bản của phép biện chứng duy vật là một yêu cầu cấp thiết đểđổi mới tư duy, đổi mới đất nhận thức áp dụng đẩy mạnh đất nước phát triển nhất là trong giai đoạn hiện nay nước ta đang ra nhập vào WTO. Biện chứng giúp chúng ta có một tư duy sắc bén đấu tranh chống lại nhữn tư tưởng siêu hình lạc hậu của thiểu số dân cư trong xã hội hiện nay nhất là dân tộc miền núi chưa nhận thức rõ vai trò quan trọng của mình trong xã hội điển hình còn bị các thế lực thùđịch lợi dụng.

Tuy nhiên, đề tài này là một vấn đề rất lớn, bao trùm rất nhiều khía cạnh mà tôi chưa thể trình bày được trong bài tiểu luận này do kiến thức còn hạn hẹp rất mong được sự góp ý của thầy giáo và các bạn sinh viên.

Xin chân thành cảm ơn!

TÀILIỆUTHAMKHẢO

1. Giáo trình triết học Mác-Lênin

2. Lịch sử phép biện chứng (tập 1, 2, 3), Viện triết học Liên xô (cũ)

3. Các nhà duy vật Hy lạp cổđại, Nxb tư tưởng, Mátxcơva, 1955, (tiếng Nga)

4. Tập bài giảng triết học dành cho học viên cao học và nghiên cứu sinh không thuộc chuyên ngành triết học. Nxb chính trị quốc gia 1997.