MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU 1

CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU 3

I. XUẤT KHẨU 3

1. Khái niệm 3

2. Các hình thức xuất khẩu 3

2.1 Xuất khẩu trực tiếp 3

2.2 Xuất khẩu gián tiếp 3

2.3 Buôn bán đối lưu 4

2.4 Gia công quốc tế 4

2.5 Tái xuất khẩu 4

2.6 Xuất khẩu theo Nghị định thư 4

3. Vai trò của hoạt động xuất khẩu 5

3.1 Xuất khẩu tạo ra nguồn thu ngoại tệ. 5

3.2 Xuất khẩu tạo ra nguồn vốn chủ yếu cho nhập khẩu, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá - hiện đại hoá (CNH - HĐH) đất nước. 5

3.3 Xuất khẩu góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng CNH - HĐH. 5

3.4 Xuất khẩu góp phần giải quyết việc làm cho xã hội và nâng cao hiệu quả của nền kinh tế trong quan hệ thương mại quốc tế. 6

3.5 Xuất khẩu là cơ sở để thực hiện phương châm đa dạng hoá và đa phương hoá trong quan hệ đối ngoại của Đảng. 6

II. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU 7

1. Luật pháp 7

2. Hệ thống các chính sách và công cụ kinh tế 8

2.1 Thuế quan hay thuế xuất nhập khẩu 8

2.2 Hạn ngạch (Quota) 9

2.3 Hàng rào phi thuế quan 9

2.4 Trợ cấp xuất khẩu 9

3. Công nghiệp 9

4. Đặc điểm kinh tế - xã hội 10

5. Cơ hội và thách thức đối với xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam sang thị trường Mỹ sau khi Hiệp định thương mại song phương Việt Nam – Hoa Kì có hiệu lực 11

III. KINH NGHIỆM ĐẨY MẠNH XUẤT KHẨU CỦA MỘT SỐ NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI 13

1. Trung Quốc 13

2. Hàn Quốc 14

CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU THỦY SẢN VIỆT NAM SANG THỊ TRƯỜNG MỸ 16

I. ĐẶC ĐIỂM THỊ TRƯỜNG THUỶ SẢN MỸ 16

1. Thị trường tôm tại Mỹ 17

2. Thị trường cá da trơn tại Mỹ 18

II. ĐẶC ĐIỂM THỊ TRƯỜNG THUỶ SẢN VIỆT NAM 20

1. Tiềm năng thủy sản của Việt Nam 20

2. Tình hình xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam 21

III. ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH XUẤT KHẨU THUỶ SẢN VIỆT NAM SANG THỊ TRƯỜNG MỸ 25

1. Thực trạng xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang thị trường Mỹ 25

1.1 Giá trị kim ngạch xuất khẩu 26

1.2 Cơ cấu xuất khẩu 31

1.2.1 Cơ cấu mặt hàng 31

1.2.2 Mặt hàng tôm 34

1.2.3. Mặt hàng cá 35

1.2.4 Nhóm nhuyễn thể 35

2. Những vấn đề còn tồn tại trong quá trình xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam sang thị trường Mỹ 36

2.1 Khó khăn về luật pháp và những rào cản kĩ thuật 36

2.2 Những vấn đề về nguồn nguyên liệu thuỷ sản 38

2.3 Những vấn đề khác 38

3. Những nguyên nhân chủ yếu 39

CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY XUẤT KHẨU THUỶ SẢN VIỆT NAM SANG THỊ TRƯỜNG MỸ 42

I. CHIẾN LƯỢC XUẤT KHẨU THUỶ SẢN VIỆT NAM 42

1. Quan điểm đề xuất chiến lược 42

2. Phương hướng phát triển xuất khẩu thuỷ sản trong giai đoạn tới 42

3. Mục tiêu phát triển xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam đến năm 2020 42

3.1 Mục tiêu ngắn hạn 42

3.2 Mục tiêu dài hạn 45

4. Định hướng xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam sang Mỹ 45

II. CÁC GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH XUẤT KHẨU THUỶ SẢN VIỆT NAM SANG THỊ TRƯỜNG MỸ 47

1. Giải pháp đối với các doanh nghiệp Việt Nam 47

1.1 Tổ chức hệ thống thông tin phản ánh kịp thời sự thay đổi nhu cầu, thị hiếu 47

1.2 Các doanh nghiệp xuất khẩu thuỷ sản cần hoàn thiện công tác thu mua, tạo nguồn hàng cho xuất khẩu. 48

1.3 Các doanh nghiệp tăng cường đầu tư cho khâu chế biến. 49

1.4 Chú trọng áp dụng KH- KT nâng cao chất lượng hàng thuỷ sản và hạ giá thành sản phẩm 50

1.5 Các doanh nghiệp phải đăng ký bảo hộ nhãn hiệu thương mại và chú trọng việc giới thiệu sản phẩm khi xâm nhập vào thị trường Mỹ 52

1.6 Tăng cường liên doanh, liên kết với mục tiêu tăng sức cạnh tranh trên thị trường Mỹ. 53

1.7 Đẩy mạnh phát triển mạng lưới phân phối rộng rãi trên thị trường Mỹ 54

1.8 Các doanh nghiệp ngày càng hoàn thiện phương thức xuất khẩu hàng thuỷ sản. 55

1.9 Phát huy hơn nữa vai trò của Hiệp hội thuỷ sản Việt Nam 56

1.10 Luôn tiến hành công tác tổ chức nghiên cứu và nắm vững hệ thống luật pháp hiện hành của Mỹ 56

1.11 Các doanh nghiệp chú trọng công tác nâng cao chất lượng nguồn nhân lực bằng cách đào tạo và đào tạo lại 58

2. Một số kiến nghị với các cơ quan Nhà nước 59

2.1 Tăng cường đầu tư và quản lý tốt việc đánh bắt xa bờ và nuôi trồng thuỷ sản để đảm bảo nguồn nguyên liệu cho chế biến xuất khẩu. 59

2.2 Hoàn thiện cơ chế chính sách xuất khẩu cũng như thủ tục hành chính 61

2.3 Đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại hàng thuỷ sản trên thị trường Mỹ. 63

2.4 Xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển hệ thống dịch vụ để tạo môi trường thuận lợi thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài, thúc đẩy phát triển thương mại 64

2.5 Tạo điều kiện thuận lợi cho mọi thành phần kinh tế tham gia vào hoạt động xuất khẩu thuỷ sản sang thị trường Mỹ 64

KẾT LUẬN 66

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 68