Phần một

MỞ ĐẦU

1.1. Đổi mới phương pháp dạy học trong thời điểm hiện nay nhằm phát huy tính tính cực, tự giác chủ động của học sinh đây là việc làm rất cần thiết và cấp bách. Đối với môn Ngữ văn cũng vậy, "đã đến lúc phải chuyển việc giảng văn trong nhà trường thành việc dạy đọc, dạy cách đọc để học sinh tự đọc lấy thì việc học văn mới thực sự có kết quả, phải đọc văn để người đọc tự phát hiện ra và thấy mình lớn lên" [38, tr. 8]. Đọc - hiểu đang là trở thành xu thế tiếp cận và giải mã văn bản mà cả giáo viên (GV) và học sinh (HS) cùng quan tâm.

1.2. Chương trình Ngữ văn Trung học phổ thông (THPT) đã thể hiện rõ quan điểm phần Văn chú trọng phần đọc - hiểu các văn bản chính thức và cả những văn bản đọc thêm. Các văn bản chính thức được tìm hiểu thông qua từng loại thể và những vấn đề văn học, các văn bản đọc thêm nhằm bổ sung và mở rộng kiến thức cho học sinh song song cùng với văn bản chính thức. Do vậy văn bản đọc thêm cũng chiếm một vai trò quan trọng nhất định.

1.3. Với một khối lượng các văn bản đọc thêm chiếm một tỉ lệ giờ đáng kể thì việc hướng dẫn học sinh cách thức đọc - hiểu văn bản đọc thêm là yêu cầu quan trọng không chỉ là nhằm tháo gỡ bài toán thời lượng cho giáo viên mà còn hình thành phương pháp tự học tập cho học sinh.

1.4. Qua khảo sát thực trạng dạy học, có thể nhận thấy có một bộ phận giáo viên còn vướng mắc, lúng túng trong cách thức dạy đọc - hiểu nói chung và trong những bài đọc thêm nói riêng. Cũng có hiện tượng các giáo viên khi dạy chỉ chú trọng phần văn bản chính thức mà bỏ qua phần văn bản đọc thêm hoặc nếu hướng dẫn thì xem nhẹ hoặc qua loa, từ đó dẫn đến thái độ học và tự học các văn bản đọc thêm của học sinh cũng chưa thực sự hiệu quả.

Xuất phát từ những lí do trên, chúng tôi mạnh dạn chọn đề tài: "Hướng dẫn học sinh đọc - hiểu văn bản đọc thêm theo đặc trưng loại thể trong sách giáo khoa Ngữ văn 10 THPT" với mong muốn ít nhiều góp phần đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học Ngữ văn ở THPT hiện nay