Hội nhập Khu vực thương mại tự do của Hiệp Hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) là một yêu cầu khách quan, là một nhiệm vụ mang tính cam kết quốc tế giữa Việt Nam với các nước thành viên tổ chức ASEAN. Quá trình này đã bắt đầu từ 1.1.1993, sẽ hoàn tất vào năm 2003. Do gia nhập ASEAN muộn hơn nên đối với Việt Nam, quá trình hội nhập khu vực thương mại tự do của ASEAN với những nội dung cơ bản của chương trình ưu đãi thuế quan có hiệu lực chung (CEPT) sẽ được hoàn tất vào năm 2006.

Từ năm 1995 đến nay, sau khi trở thành thành viên chính thức của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Việt Nam tuyên bố tham gia Khu vực thương mại tự do của ASEAN (AFTA), Chính phủ Việt Nam thông qua các cơ quan chức năng đã bắt đầu vạch ra lộ trình hợp tác kinh tế quan trọng như: chương trình hợp tác về thương mại (trong đó có việc thực hiện CEPT), hợp tác về phát triển công nghiệp, hợp tác về đầu tư, hợp tác về lương thực, nông nghiệp và lâm nghiệp...

Thực hiện các chương trình hợp tác nói trên đòi hỏi sự cố gắng của các cơ quan chính phủ cũng như của tất cả các doanh nghiệp thuộc các khu vực kinh tế khác nhau. Trong những năm qua do sự cố gắng của các cơ quan Chính phủ và các doanh nghiệp, tiến trình hội nhập AFTA của Việt Nam đã đạt được những bước tiến quan trọng. Các doanh nghiệp nhìn thấy lộ trình hội nhập AFTA ngày càng đến gần và cũng rất băn khoăn, lo lắng khi hội nhập AFTA. Tuy nhiên riêng đối với các doanh nghiệp với nhiều lý do khác nhau vẫn còn lúng túng trong việc xác định phương hướng, bước đi và cách thức cụ thể thích ứng với đòi hỏi của tổ chức AFTA, đặc biệt là làm thế nào để nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam mà phần lớn là các doanh nghiệp có quy mô khá nhỏ bé.

Ngoài lời mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, luận án bao gồm 3 chương sau đây:

Chương I: Hội nhập quốc tế và vai trò của doanh nghiệp Việt nam trong tiến trình hội nhập AFTA.

Chương II: Tình hình hội nhập AFTA và yêu cầu đặt ra đối với các doanh nghiệp Việt Nam.

Chương III: Định hướng và những giải pháp chủ yếu nhằm tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Việt nam thích ứng với tiến trình hội nhập AFTA trong thời gian tới.