Xuất phát từ yêu cầu hội nhập và xu hướng phát triển của Hải quan quốc tế, Hải quan Việt Nam cần phải thực hiện đầy đủ các cam kết quốc tế liên quan đến hải quan trong khuôn khổ WTO, ASEAN, APEC, ASEM, WCO và các tổ chức quốc tế khác. Yêu cầu đặt ra đối với ngành Hải quan Việt Nam là cần thực hiện thủ tục hải quan phải đơn giản, minh bạch, cung cấp thông tin nhanh chóng, công khai, đặc biệt phải thông quan nhanh giảm thiểu chi phí cho doanh nghiệp. Trong khi số lượng hàng hóa XNK, lượng hành khách, phương tiện XNC ngày càng gia tăng thì số lượng công nhân viên Hải quan lại không thể tăng theo tỷ lệ thuận, mặt khác với sự phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin và thương mại điện tử trên nhiều lĩnh vực, thì một phương thức quản lý mới về thủ tục hải quan đã ra đời đó là thủ tục hải quan điện tử.

Thủ tục hải quan điện tử không chỉ đổi mới cơ bản phương thức quản lý hải quan theo hướng hiện đại, phù hợp với thông lệ hải quan quốc tế, mà còn có ý nghĩa quan trọng để thúc đẩy sự phát triển kinh tế đối ngoại, đẩy mạnh XNK và thu hút đầu tư nước ngoài

Chính từ thực tiễn này, tại Điều 8 trong Luật Hải quan bổ sung sửa đổi ngày 14/5/2005 đã xác định: “Nhà nước ưu tiên đầu tư, khuyến khích tổ chức, cá nhân tham gia phát triển công nghệ và phương tiện kỹ thuật tiên tiến để bảo đảm áp dụng phương pháp quản lý hải quan hiện đại; khuyến khích tổ chức, cá nhân có hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu tham gia xây dựng, thực hiện giao dịch điện tử và thủ tục hải quan điện tử” [22]

Đây cũng là hướng phát triển hoàn toàn phù hợp với quy định tại chương 7 Phụ lục tổng quát của Công ước Kyôtô sửa đổi về đơn giản hóa và hài hòa hóa thủ tục hải quan (Việt Nam đã tham gia công ước Kyôtô 1973 từ năm 1997, hiện nay đang nghiên cứu để tham gia Công ước Kyôtô sửa đổi): “Cơ quan hải quan phải áp dụng công nghệ thông tin hỗ trợ các hoạt động hải quan để mang lại hiệu quả cho hoạt động hải quan cũng như cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu”.[3]