Nguyễn Bình Phương xuất hiện trên văn đàn với tư cách không chỉ là một nhà thơ mà còn là một nhà văn, một tác giả của tiểu luận, truyện ngắn và đặc biệt đáng chú ý ở lĩnh vực tiểu thuyết.

Nguyễn Bình Phương xuất hiện và bắt đầu gây được ấn tượng, sự chú ý với các tác phẩm: "Những đứa trẻ chết già", "Người đi vắng", "Trí nhớ suy tàn". "Thoạt kỳ thuỷ". Ông là một nhà văn Việt Nam hiện đại luôn nỗ lực, cố gắng tìm tòi những cái mới, độc đáo ở phương Tây để hiện đại hoá tiểu thuyết Việt Nam. Chính vì thế, Nguyễn Bình Phương được xem như một hiện tượng "lạ" trên văn giới.

"Thoạt kỳ thuỷ" là một tiểu thuyết với dung lượng ngắn nhưng đắng sau số lượng câu chữ "ít ỏi", "khiêm tốn" ấy chất chứa bao bí ẩn, huyền hoặc thậm chí ma quái khó hiểu đối với người đọc. "Thoạt kỳ thuỷ" dẫn dắt người đọc vào một thế giới mông lung, mờ ảo, khó đoán định. Đó là thế giới của vô thức, bản năng trong mỗi con người, là thế giới hoang vu, nguyên thuỷ, sơ khai, "dã man". Đó là thời gian chông chênh, chấp chới. Đó là thế giới mà ngôn ngữ đối thoại giữa con người với con người rời rạc khó hiểu, không ăn khớp với nhau, mỗi người theo đuổi một dòng mạch bất tận, vô biên, miên viễn, xa xăm.

"Thoạt kỳ thuỷ" thực sự mang trong mình những cách tân khác lạ độc đáo, dẫn dụ người đọc vào thế giới huyền hồ mà đã "dẫn thân" ta không thể bỏ dở, chỉ muốn tiếp tục khám phá, tìm hiểu cái bản nguyên sâu kín của nó. Nguyễn Bình Phương không chỉ là hoá nội dung và hình thức biểu hiện mà còn đem đến một sự thay đổi lớn trong quan niệm về thể loại tiểu thuyết không phải bằng lý luận mà bằng hình tượng nghệ thuật. Tác phẩm là một thứ ""Thoạt kỳ thuỷ" trong văn chương mang dấu ấn sáng tạo. (Thuỵ Khuê)