LỜI MỞ ĐẦU

1. Tính cần thiết của đề tài

Trong thời gian qua, Việt Nam đã và đang đạt được những thành tựu to lớn trong lĩnh vực kinh tế với chủ trương xây dựng nền kinh tế nhiều thành phần theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Trong sự phát triển đó, Ngân hàng Trung ương (NHTW) đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc định hướng nền kinh tế, điều tiết các mối quan hệ trong nền kinh tế, chống lạm phát, thiểu phát và các nhân tố phát sinh trong nền kinh tế thị trường .

Một trong những công cụ được NHTW sử dụng nhiều nhất để thực hiện các chức năng của mình là công cụ lãi suất. Đây là một công cụ của chính sách tiền tệ được nhiều nhà nghiên cứu kinh tế quan tâm và nhiều quốc gia sử dụng như một công cụ hữu hiệu để điều tiết nền kinh tế. Đồng thời, đây cũng được coi là một công cụ nhạy cảm nhất và là vấn đề nóng bỏng thu hút được nhiều sự quan tâm của các thành phần dân cư trong xã hội. Nó tác động mạnh đến quyết định tiết kiệm hay chi tiêu dùng của người dân, đầu tư công nghệ hay giảm thiểu chi phí của doanh nghiệp .; đồng thời có thể ảnh hưởng đến rất nhiều thị trường trong nền kinh tế mà đặc biệt là thị trường chứng khoán. Là một công cụ có vai trò quan trọng như vậy, nên lãi suất là một trong những biến số được theo dõi một cách chặt chẽ.

Việc nghiên cứu cơ chế điều hành lãi suất của ngân hàng trung ương nói chung và cơ chế điều hành lãi suất của ngân hàng trung ương các nước phát triển nói riêng có ý nghĩa quan trọng trong việc nhận thức, đánh giá, so sánh về cơ chế điều hành lãi suất nói riêng và chính sách tiền tệ nói chung của NHTW.

2. Mục đích, nhiệm vụ của đề tài

Trong từng thời kỳ nhất định, việc tìm ra và thi hành một chính sách lãi suất phù hợp là vô cùng phức tạp mà vai trò quyết định thuộc về ngân hàng trung ương. Cùng với sự thay đổi và phát triển không ngừng của nền kinh tế, chính sách lãi suất của NHTW cũng thường xuyên được điều chỉnh cho phù hợp với các tình hình mới của nền kinh tế, tạo điều kiện cho phát triển cho các ngân hàng thương mại và các tổ chức kinh tế khác. Do đó, nhiệm vụ của đề tài là đi làm rõ về cơ chế điều hành lãi suất của các quốc gia phát triển và ở Việt Nam hiện nay. Từ đó đưa ra các nhận định, đánh giá, giải thích và so sánh cơ chế điều hành lãi suất ở Việt Nam so với các quốc gia khác.

3. Phạm vi nghiên cứu của đề tài

Do hạn chế về thời gian, nhóm thực hiện đề tài tập trung nghiên cứu cơ chế lãi suất của các nước phát triển và Việt Nam hiện nay; từ đó đưa ra nhận xét, đánh giá, so sánh và đề xuất giải pháp đối với cơ chế điều hành lãi suất tại Việt Nam.

4. Kết cấu của tiểu luận

Nhóm thực hiện kết cấu tiểu luân gồm 4 phần sau:

Phần LỜI MỞ ĐẦU: giới thiệu tính cần thiết, mục đích, ý nghĩa, phạm vi nghiên cứu, kết cầu của tiểu luận.

Phần NỘI DUNG TIỂU LUẬN:

1. Tổng quan về Lãi suất

2. Cơ chế điều hành lãi suất của Ngân hàng Trung ương các nước phát triển hiện nay

3. Cơ chế điều hành lãi suất của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam hiện nay

4. Đề xuất giải pháp

Phần KẾT LUẬN

Phần TÀI LIỆU THAM KHẢO

NỘI DUNG TIỂU LUẬN

1. TỔNG QUAN VỀ LÃI SUẤT

* Khái niệm: Lãi suất là một phạm trù kinh tế tổng hợp có liên quan chặt chẽ đến các phạm trù kinh tế khác, phản ánh mối quan hệ giữa chủ thể sử dụng vốn (người vay vốn) với chủ thể sở hữu vốn (người cho vay) theo nguyên tắc hoàn trả có kỳ hạn kèm theo lãi ở thị trường vốn ở một thời điểm nhất định. Nói cách khác, lãi suất là giá cả của quyền được sử dụng vốn trong một thời gian nhất định mà người sử dụng trả cho người sở hữu nó. Lãi suất được sinh ra là bởi lẽ người đi vay đã sử dụng vốn đó để phục vụ các nhu cầu sinh lợi của mình (trong hoạt động sản xuất kinh doanh hay tiêu dùng) trong khi người cho vay đã hi sinh quyền đó. Đánh đổi cho sự hi sinh quyền được sử dụng tiền tệ ngày hôm nay của người cho vay chính là lãi suất

* Phân loại: Căn cứ vào các tiêu chí khác nhau (thời hạn tín dụng, loại hình tín dụng, lãi suất, mức ổn định, ) mà lãi suất lại được chia thành nhiều loại:

- Lãi suất tiền gửi là lãi suất được trả cho các khoản tiền gửi của người đi vay.

- Lãi suất tiền vay là lãi suất người đi vay phải trả cho ngân hàng do việc sử dụng vốn vay của ngân hàng.

- Lãi suất chiết khấu là lãi suất mà ngân hàng cho khách hàng vay dưới hình thức chiết khấu thương phiếu hay các giấy tờ có giá trị khác chưa đến hạn thanh toán của khách hàng. Lãi suất chiết khấu được xác định trên tỉ lệ % mệnh giá của giấy tờ có giá trị và được khấu trừ ngay khi ngân hàng phát tiền vay cho khách hàng.

- Lãi suất tái chiết khấu là lãi suất mà NHTW tái cấp vốn cho các ngân hàng dưới hình thức chiết khấu lại các thương phiếu hay các giấy tờ có giá ngắn hạn chưa đến hạn thanh toán cho các ngân hàng . Nó được tính bằng tỉ lệ % trên mệnh giá của giấy tờ có giá và cũng được khấu trừ ngay khi NHTW cấp vốn tiền vay cho Ngân hàng.

- Lãi suất liên ngân hàng là lãi suất mà các ngân hàng cho nhau vay trên thị trường liên ngân hàng.

- Lãi suất cơ bản là lãi suất được NHTW công bố, được các ngân hàng sử dụng làm cơ sở ổn định mức lãi suất kinh doanh của mình