MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU . 9

1. Tính cấp thiết của đề tài . 9

2. Mục đích nghiên cứu 10

2.1. Mục tiêu chung . 10

2.2. Mục tiêu cụ thể . 10

3. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu . 11

4. Ý nghĩa khoa học của luận văn . 11

5. Bố cục của luận văn . 11

CHƯƠNG I . 12

TỔNG QUAN TÀI LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 12

1.1. Tổng quan tài liệu nghiên cứu 12

1.1.1. Cơ sở lý luận 12

1.1.1.1. Khái quát canh tác trên đất dốc 12

1.1.1.2. Khái niệm ruộng bậc thang . 25

1.1.1.3. Các tiêu chí hiệu quả 26

1.1.2. Cơ sở thực tiễn . 42

1.1.2.1. Kinh nghiệm canh tác trên ruộng bậc thang tại các quốc gia trên

thế giới và Việt Nam . 42

1.1.2.2. Tình hình canh tác trên đất dốc ở Việt Nam . 45

1.1.2.3. Một số mô hình về canh tác trên ruộng bậc thang tại huyện Mù

Cang Chải – tỉnh Yên Bái)(MCC) . 49

1.2. Phương pháp nghiên cứu 54

1.2.1. Câu hỏi đặt ra 54

1.2.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể . 54

1.2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin . 54

1.2.2.2. Phương pháp xử lý số liệu 57

1.2.2.3. Phương pháp phân tích số liệu . 57

1.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu 59

1.3.1. Nhóm chỉ tiêu phản ánh hiệu quả sản xuất tính trên 1 đơn vị diện tích đất59

1.3.2. Nhóm chỉ tiêu phản ánh hiệu quả của vốn đầu tư 59

1.3.3. Nhóm chỉ tiêu phản ánh hiệu quả sử dụng sức lao động . 59

1.3.4. Nhóm các nhân tố so sánh khác 59

1.3.4.1. Một số chỉ tiêu về hiệu quả xã hội 59

1.3.4.2. Một số chỉ tiêu về hiệu quả môi trường 59

CHƯƠNG II . 54

THỰC TRẠNG CANH TÁC TRÊN RUỘNG BẬC THANG TẠI HUYỆN

MÙ CANG CHẢI - TỈNH YÊN BÁI . 54

2.1 Đặc điểm huyện Mù Cang Chải . 54

2.1.1. Điều kiện tự nhiên . 54

2.1.1.1. Vị trí địa lý . 54

2.1.1.2. Điều kiện đất đai, địa hình . 54

2.1.1.3. Khí hậu, thủy văn . 58

2.1.1.4. Đặc điểm tài nguyên rừng 60

2.1.2. Đặc điểm kinh tế, xã hội 61

2.1.2.1. Dân số . 61

2.1.2.2. Đặc điểm về lao động 63

2.1.2.3. Cơ sở hạ tầng kinh tế- xã hội của Huyện 66

2.1.3. Tình hình phát triển kinh tế của huyện Mù Cang Chải qua 03 năm

(2006- 2008) . 67

2.1.4. Những thuận lợi – khó khăn của huyện Mù Cang Chải 68

2.1.4.1.Thuận lợi 68

2.1.4.2.Khó khăn 69

2.2. Thực trạng các phương thức canh tác trên ruộng bậc thang tại Huyện

Mù Cang Chải 69

2.2.1 Khái quát về ruộng bậc thang ở Huyện Mù Cang Chải . 69

2.2.1.1. Diện tích, năng suất, sản lượng . 69

2.2.1.2. Tình hình phát triển trong những năm qua . 71

2.2.2. Những thách thức đối với canh tác trên ruộng bậc thang 72

2.2.3. Tình hình cơ bản và đặc điểm của các hộ điều tra 74

2.2.3.1. Đặc điểm chung của nhóm hộ nghiên cứu 74

2.2.3.2. Tình hình nhân khẩu và lao động . 77

2.2.3.3. Tình hình sử dụng đất đai 77

2.2.3.4. Tình hình sản xuất nông nghiệp của các hộ điều tra 79

2.2.4. Đánh giá hiệu quả canh tác trên ruộng bậc thang (RBT) 85

2.2.4.1. Hiệu quả về kinh tế 85

2.2.4.2. Hiệu quả về xã hội . 91

2.2.4.3. Hiệu quả về môi trường . 94

CHƯƠNG III 97

NHỮNG GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CANH TÁC TRÊN

RUỘNG BẬC THANG TẠI HUYỆN MÙ CANG CHẢI - TỈNH YÊN BÁI97

3.1. Các quan điểm và định hướng trong nâng cao hiệu quả canh tác trên

ruộng bậc thang tại huyện Mù Cang Chải – tỉnh Yên Bái . 97

3.1.1. Các quan điểm nâng cao hiệu quả canh tác trên ruộng bậc thang

của huyện Mù Cang Chải – tỉnh Yên Bái . 97

3.1.2. Định hướng phát triển ngành trồng trọt của huyện Mù Cang Chải . 98

3.2. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả canh tác trên ruộng bậc thang tại

huyện Mù Cang Chải - tỉnh Yên Bái . 99

3.2.1. Các giải pháp nhằm tăng năng suất sản phẩm . 99

3.2.2. Hoàn thiện các chính sánh khuyến khích phát triển, mở rộng quy

mô sản xuất lúa trên ruộng bậc thang 99

3.2.3. Đào tạo nguồn lực . 100

3.2.4. Chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp nông thôn . 101

3.2.5. Tăng cường đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn 102

3.2.6. Quy hoạch và hoàn thiện vùng chuyên canh trên ruộng bậc thang 102

KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 10