Cổ phần hoá(CPH) một bộ phận doanh nghiệp nhà nước(DNNN) là chủ trương lớn của đảng và nhà nước nhằm huy động vốn nhàn rổi trong xã hội để tiếp sức thêm nguồn lực cho doanh nghiệp (DN) góp phần cơ cấu lại DN trong nền kinh tế quốc dân. Với yêu cầu đó, hệ thống DN được sắp xếp lại theo nghị định 388/HĐBT và nghị định 500/TTG của thủ tướng chính phủ. Số lượng DNNN giảm từ trên 12.000 DN (1991) xuống còn trên 6.000 DN (1997). Có khoảng trên 70 công ty nhà nước nguồn vốn tại doanh trên 70.000 tỷ đồng. Hàng năm số vốn này tiếp tục tăng trưởng và được đầu tư mở rộng sản xuất.

Cổ phần hoá là một giải pháp kinh tế lớn đuợc lựa chon nhằm thực hiện chiến lược chung là phát triển kinh tế thị trường có định hướng xã hội chủ nghĩa.

Tuy nhiên cho đến nay CPH diễn ra chưa thực sự nhanh chóng và đồng bộ, bởi còn gặp nhiều khó khăn. Để giải thích tình trạng này một số nguyên nhân đã được chỉ ra như : Mục tiêu CHP chưa được rỏ ràng, cưa được sự hưởng ứng nhiệt tình của cán bộ, công nhân viên chức các công ty thuộc diện CPH. Thị trường chứng khoán được hình thành chưa lâu nên còn khá mới lạ với người Việt nam. Chiếm đội ngủ cán bộ kinh doanh giỏi, hệ thống pháp luật chưa đáp ứng kịp sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế nước nhà, còn có nhiều kẻ hở trong pháp luật.

Đến năm 1992 bằng quyết định 202/CT ngày 8/6/1992 của thủ tướng chính phủ cho thí điểm một bộ phận DNNN thành công ty cổ phần. Lúc đó công tác CPH mới thực sự đi vào cuộc sống và nó trở thành một giải pháp hữu hiệu để cơ câú lại khu vực DNNN và nâng cao hiệu quả hoạt động của DN cổ phần. Tuy nhiên từ khi bắt đầu khởi xướng cho đến khi thí điểm đã gần 10 năm nay nhưng chỉ mới chuyển được không nhiều DNNN thành công ty cổ phần theo nghị định 28/CP. Trog đó Bộ Giao Thông Vận Tải có một công ty đó là công ty cổ phần đại lý liên hiệp vận tải (GEMADEP).

Sau 4 năm làm thí điểm bằng nghị định 28/CP ngày 7/5/1996 và quyết định 548/TTG ngày 13/8/1996 của thủ tướng chính phủ đã chính thức hoá từ thời kì làm thử sang thời kì làm thật. Việc chuyển một DNNN sang công ty cổ phần mà ta gọi quen là cổ phần hoá. Tại đại hội đảng VIII, chủ trương kinh tế lớn này lại được khẳng định một lần nữa với yêu cầu tổng kết kinh nghiệm, hoàn chỉnh khuôn khổ pháp lý tạo điều kiện triển khai một cách tích cực và vững chắc với mục tiêu nhất quán là tạo thêm động lực mới trong quản lý, huy động thêm vốn cho yêu cầu phát triển và điều chỉnh cơ cấu khu vực DNNN.

Từ thực tiển tiến hành công cuộc phát triển nền kinh tế đất nước theo định hướng XHCN và kinh nghiệm thu được qua quá trình chỉ đạo, điều hành sản xuất kinh doanh. Chúng ta xác định được rằng cải cách DNNN một cách triệt để là yêu cầu có tính quyết định để tăng cường phát triển sản xuất và thúc đẩy DNNN hoạt động hiệu quả hơn. trong nhiều năm qua đảng và nhà nước ta đã kiên trì tiến hành công tác sắp xếp, đổi mới các DNNN và đã đạt được một số kết quả nhất định như giảm mạnh số lượng DNNN, năng cao quy mô bình dân, giảm bớt được sự tài trợ của ngân sách, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh.

Mục tiêu nhất quán của CPH một bộ phận DNNN là để huy động vốn, tạo điều kiện để người lao động làm chủ thực sự trong DN, tạo động lực bên trong thay đổi phương thức quản lý nhằm năng cao hiệu quả và sức cạnh tranh cuả DN, đồng thời làm tăng tài sản và cơ cấu DN.

Kết cấu chuyên đề:

1. Cơ sở khoa học và kinh nghiệm cổ phần hoá DNNN.

2. Doanh nghiệp nhà nước Việt Nam và thực trạng CPH DNNN thời gian qua

3. Quan điểm và giải pháp thúc đẩy quá trình CPH DNNN