mạng đối với một dân tộc, đó là giành được chính quyền. Cách mạng Xã hội chủ nghĩa - với sứ mệnh triệt để nhất trong lịch sử, thì việc giành chính quyền chỉ là vấn đề cơ bản đầu tiên. Mục tiêu cao nhất của cuộc cách mạng này nhằm mang lại tự do, dân chủ, công bằng và văn minh, tiến bộ cho xã hội loài người. Vì vậy, chính quyền phải quản lý và định hướng phát triển xã hội tiến bộ mới là nhiệm vụ quan trọng. Nói cách khác, việc xây dựng tổ chức bộ máy và cơ chế vận hành của chính quyền nhà nước từ trung ương đến địa phương như thế nào để thực hiện tốt mục tiêu xã hội, phù hợp với điều kiện hiện có và đúng quy luật vận động của xã hội là vấn đề có tính thời sự trong khoa học quản lý nhà nước.

Ở Việt Nam, ngay từ khi giành được chính quyền từ tay thực dân Pháp, tháng 8 năm 1945, chính quyền Cách mạng do Đảng Cộng sản lãnh đạo được thiết lập theo hình thức chính thể cộng hoà dân chủ, chính quyền của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân và coi đó là nguyên tắc cho đến bây giờ. Trải qua hơn 60 năm phát triển; với vai trò và nhiệm vụ trong từng giai đoạn lịch sử khác nhau, chính quyền luôn giữ vững được bản chất cách mạng tiến bộ, góp phần to lớn vào công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước. Trong từng thời kỳ, Nhà nước không những đề cao việc xây dựng bản chất giai cấp mà còn tích cực đổi mới, xây dựng và hoàn thiện mô hình tổ chức để ngày càng phù hợp hơn với yêu cầu phát triển của đất nước. Từ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI (1986) và các kỳ đại hội sau đó, chủ trương đổi mới kinh tế với việc xoá bỏ cơ chế quản lý tập trung bao cấp, xây dựng nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước, bộ máy nhà nước đang dần đổi mới. Cải cách hành chính để xây dựng chính quyền và nền hành chính hiệu lực, hiệu quả, góp phần phát huy tối đa sức mạnh toàn xã hội, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển nhanh, mạnh và bền vững.

Trong dịp tổng kết 20 năm thực hiện công cuộc đổi mới của đất nước, bên cạnh nhiều thành tích đáng ghi nhận, tổ chức chính quyền cũng có những đổi mới đáng kể, tiếp tục đổi mới để ngày càng hoàn thiện hơn, song chất lượng phục vụ nhân dân và quản lý xã hội chưa được như mong muốn. Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ X khi nhận định về bộ máy Nhà nước, đã chỉ rõ: hoạt động của bộ máy nhà nước “chất lượng hoạt động và hiệu quả thấp”. Hà Nội là địa phương luôn đi đầu trong tiếp nhận và triển khai các chủ trương, chính sách của Đảng, Chính phủ về đổi với cơ cấu kinh tế nói chung và đổi mới tổ chức và hoạt động của bộ máy chính quyền các cấp nói riêng nhưng dường như, kết quả hoạt động bộ máy cũng không nằm ngoài nhận định như vậy.

Khi nghiên cứu về hiệu quả hoạt động bộ máy và những tác động đến hoạt động bộ máy nhà nước có thể rút ra nhận định, một trong những yếu tố cơ bản tạo nên hiệu quả hoạt động của chính quyền là phải có tổ chức bộ máy và cơ chế hoạt động hợp lý. Nói cách khác, mô hình chính quyền kiểu gì và vận hành như thế nào sẽ đem lại hiệu quả xã hội tương ứng. Do đó, việc xây dựng và hoàn thiện mô hình tổ chức bộ máy Nhà nước nói chung và chính quyền địa phương nói riêng đang là một trong những nội dung được sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước trong giai đoạn hiện nay.

Nhiều công trình nghiên cứu của các nhà khoa học đã tạo ra một quá trình nhận thức, về những bất cập rõ nhất về mô hình tổ chức chính quyền địa phương ở nước ta hiện nay như chưa có sự khác biệt giữa chính quyền ở nông thôn với chính quyền ở đô thị; giữa các vùng, miền này với các vùng, miền khác; giữa thành phố Thủ đô với các địa phương khác. Theo quy định của pháp luật hiện hành, về cơ bản thì mô hình tổ chức chính quyền giống nhau trong phạm vi cả nước. Trong khi đó, đòi hỏi khách quan về quản lý xã hội cho các khu vực lại không hoàn toàn giống nhau. Đây là nguyên nhân quan trọng khiến cho bộ máy chính quyền đô thị nói chung và chính quyền Thành phố Hà Nội nói riêng hoạt động kém hiệu quả, thiếu chủ động, sáng tạo.