Cơ sở xã, phường, thị trấn là nơi dân sinh sống, nơi diễn ra hoạt động của đời sống xã hội. Do đó, cơ sở gắn liền mật thiết với quyền và lợi ích của nhân dân. Hệ thống chính trị (HTCT) cấp cơ sở có vai trò rất quan trọng trong việc triển khai, tổ chức thực hiện đường lối, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước ở cơ sở; phát huy quyền làm chủ của nhân dân; phát huy mọi nguồn lực, khả năng của cơ sở; nơi nhạy cảm để phát hiện những mặt đúng, sai và đề xuất, bổ sung đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước với các cấp lãnh đạo thông qua thực tiễn ở cơ sở... Cơ sở là địa chỉ cần phải tới, là đích cần đạt được của tất cả mọi chỉ đạo chiến lược từ Trung ương đến địa phương.

Gần 20 năm thực hiện công cuộc đổi mới đất nước, cùng với những thành tựu quan trọng về kinh tế - xã hội, hệ thống chính trị (HTCT) nói chung và cấp cơ sở nói riêng đã có nhiều sự chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, đứng trước yêu cầu nhiệm vụ của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) đất nước, HTCT nói chung và nhất là cấp cơ sở đang bộc lộ nhiều vấn đề bất cập như: mở rộng quyền dân chủ của người dân nhưng chưa làm được bao nhiêu; phát huy quyền tự chủ, tự quản địa phương nhằm huy động nguồn lực trong cộng đồng còn rất to lớn nhưng còn hạn chế; bất cập giữa yêu cầu phát huy nguồn lực địa phương với hạn chế của trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ cơ sở v.v... Tình trạng tham nhũng, quan liêu, mất đoàn kết nội bộ, vi phạm dân chủ, quyền làm chủ của dân xảy ra ở nhiều nơi, có nơi nghiêm trọng. Nội dung và phương thức hoạt động của HTCT cấp cơ sở chậm đổi mới, còn mang nhiều dấu ấn của cơ chế tập trung quan liêu, bao cấp, không phù hợp với chuyển biến của xã hội [37, tr. 83].

Vì vậy, Đảng ta xác định xây dựng và củng cố HTCT cấp cơ sở vừa là nhiệm vụ có tính cấp bách và chiến lược lâu dài, đây là đòi hỏi của công cuộc đổi mới, đồng thời cũng là những yêu cầu bức xúc, sự mong mỏi của người dân muốn phát huy quyền làm chủ của mình từ cơ sở.

Nghiên cứu về nhân tố chủ quan (NTCQ) và phát huy vai trò của nó trong hoạt động của HTCT cấp cơ sở cho ta xác định rõ những yếu tố trực tiếp, có vai trò quyết định đến chất lượng hoạt động của HTCT cấp cơ sở; từ đó đề ra những giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HTCT cấp cơ sở hiện nay, đáp ứng với yêu cầu sự nghiệp CNH, HĐH

Kết cấu của đề tài:

Chương 1:Nhân tố chủ quan trong hoạt động

Chương 2:Thực trạng việc phát huy vai trò nhân tố chủ quan trong hoạt động của hệ thống chính trị cấp cơ sở

Chương 3:Phương hướng, giải pháp chủ yếu phát huy