Trong lịch sử loài người, ít nhất từ thời cận đại, các nước lớn, các cường quốc từng đóng vai trò quyết định trật tự thế giới và chi phối hệ thống các quan hệ quốc tế (QHQT). Đường hướng vận động, phát triển của lịch sử thế giới phụ thuộc chủ yếu vào tham vọng và lợi ích chiến lược của các nước lớn, vào sự hoà hoãn hoặc chiến tranh giữa các nước lớn. Thời kỳ chiến tranh lạnh, Liên Xô và Mỹ đã tồn tại với tư cách hai siêu cường đứng đầu hai hệ thống chính trị - xã hội đối lập, kiềm chế, chi phối lẫn nhau, đồng thời chi phối đời sống chính trị thế giới và hệ thống các QHQT. Cuộc chiến tranh lạnh kéo dài hơn bốn thập niên đó đã đặt cả thế giới vào tình trạng đối đầu căng thẳng và thù địch.

Đến đầu thập niên 90 của thế kỷ 20, do tác động của hàng loạt các nhân tố chủ quan và khách quan, bên trong và bên ngoài, cuộc chiến tranh lạnh kết thúc, Liên Xô và trật tự thế giới hai cực tan rã. Từ thời điểm này, cộng đồng các quốc gia - dân tộc vận động và phát triển trong một hoàn cảnh lịch sử rất mới và rất khác thời kỳ chiến tranh lạnh, vừa tạo ra những cơ hội, vừa đặt ra những thách thức mới đối với họ. Tình hình thế giới sau chiến tranh lạnh diễn biến phức tạp, diện mạo một trật tự thế giới mới thay cho trật tự hai cực đã tan rã vẫn chưa định hình. Sau mấy thập niên chiến tranh lạnh, một mặt các nước lớn nhỏ đều muốn có môi trường quốc tế hòa bình, ổn định để phát triển, nên nhìn chung đều điều chỉnh chiến lược, chính sách đối ngoại theo hướng tránh đối đầu, tăng cường hợp tác, liên kết, hội nhập trên các tầng nấc khác nhau. Mặt khác, các nước - trước hết là các nước lớn - cũng cạnh tranh gay gắt với nhau nhằm giành giật vai trò, vị trí có lợi nhất cho mình trong trật tự thế giới mới đang hình thành. Động thái quan hệ giữa các nước lớn diễn ra hết sức phức tạp, chứa đầy những yếu tố khó lường. Trong khi đó, các nước lớn và quan hệ giữa các nước lớn thời kỳ sau chiến tranh lạnh vẫn đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống chính trị - xã hội loài người.

Kết cấu đề tài:

Chương 1: Sự điều chỉnh chính sách đối ngoại của Nga và Mỹ sau Chiến tranh lạnh

Chương 2: Quan hệ Nga - Mỹ trong thập niên 90

Chương 3: Ảnh hưởng của quan hệ Nga - Mỹ đến Việt nam