Trong suốt hàng ngàn năm lịch sử của dân tộc, ở bất kỳ giai đoạn nào, thời đại nào, dân tộc ta cũng luôn có một truyền thống đoàn kết bền vững, một tinh thần yêu nước sâu sắc, ý chí quật cường chống giặc ngoại xâm. Những điều đó đã viết lên lịch sử oai hùng của dân tộc với những chiến công hiển hách. Trải qua thời gian, lịch sử dân tộc luôn được viết thêm những trang mới huy hoàng. Các thế hệ đi sau luôn kế thừa và phát huy truyền thống của cha ông trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trong các cuộc đấu tranh giành và giữ chính quyền, chiến tranh giải phóng dân tộc trong thời đại Hồ Chí Minh, dưới sự lãnh đạo của Đảng đã kế thừa và phát triển truyền thống quân sự quốc phòng lên một bước mới. Vận dụng và phát triển sáng tạo học thuyết Mác-Lê Nin về chiến tranh, quân đội và quốc phòng vào điều kiện cụ thể Việt Nam, Đảng ta đã giải quyết đúng đắn và sáng tạo vấn đề tổ chức lực lượng trong khởi nghĩa và chiến tranh cách mạng với phương châm “vũ trang toàn dân đi đôi với xây dựng Quân đội nhân dân”, đồng thời giải quyết tốt vấn đề về hậu phương chiến lược và lực lượng đồng minh chiến lược của cách mạng. Từ những kinh nghiệm và những bài học xương máu trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước, và yêu cầu đòi hỏi của nhiệm vụ bảo vệ Tổ Quốc hiện nay mà ta có thể khẳng định rằng xây dựng nền quốc phòng toàn dân với lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh, là nhiệm vụ chiến lược và thường xuyên lâu dài,vừa khẩn trương cấp bách trong cục diện đất nước ngày nay, đó là nhiệm vụ của toàn dân, toàn quân ta.

Dân quân tự vệ là lực lượng vũ trang quần chúng, không thoát ly sản xuất, công tác, là một bộ phận của lực lượng vũ trang nhân dân của nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam đặt dưới sự lãnh đạo của đảng Cộng sản Việt nam, sự quản lý, điều hành của Chính phủ và của Uỷ ban Nhân dân, sự chỉ đạo, chỉ huy trực tiếp của cơ quan quân sự các cấp, là một trong những công cụ chủ yếu để bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền, bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân, tài sản của Nhà nước ở cơ sở. Lực lượng này được tổ chức ở xã, phường, thị trấn gọi là dân quân, được tổ chức ở các cơ quan Nhà nước, đơn vị hành chánh sự nghiệp, tổ chức kinh tế, tổ chức chính trị - xã hội gọi là tự vệ.

Xuất phát từ quan điểm chiến tranh nhân dân của Đảng ta là luôn luôn xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế - xã hội với củng cố quốc phòng - an ninh trong quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

nội dung chính:

II.1. Vị trí, vai trò và nhiệm vụ của lực lượng dân quân tự vệ.

II. 2. Phương hướng xây dựng lực lượng dân quân tự vệ trong giai đoạn hiện nay.