Toàn cầu hóa và hội nhập đang là xu thế tất yếu trong quan hệ quốc tế hiện nay. Bất cứ quốc gia dù lớn hay nhỏ nào cũng không thể tồn tại và phát triển nếu tách biệt với thế giới, mà ngược lại bản thân mỗi quốc gia chính là một thành viên không thể tách rời của cộng đồng quốc tế. Trên thế giới dần chấm dứt tình trạng đối đầu, chuyển sang cục diện vừa đấu tranh, vừa hợp tác cùng tồn tại hòa bình. Xu thế này tác động tới Việt Nam. Từ sau năm 1975, đặc biệt từ năm 1986, Việt Nam đã từng bước điều chỉnh chính sách đối ngoại sao cho phù hợp với xu thế ấy.

Hiện nay Việt Nam đã và đang tăng cường mở rộng các mối quan hệ song phương, đa phương với nhiều nước trên thế giới và các tổ chức quốc tế khác. Các lĩnh vực hợp tác quốc tế cũng được mở rộng từ kinh tế, chính trị cho đến khoa học kĩ thuật, văn hóa, giáo dục, nghệ thuật…Một trong những lĩnh vực được quan tâm nhiều trong giai đoạn ngày nay đó là hội nhập về văn hóa. Hội nhập về văn hóa làm cơ sở cho sự hội nhập về kinh tế chính trị và “Văn hóa …không thể đứng ngoài mà phải ở trong kinh tế chính trị” [23,tr.516].Vấn đề đặt ra là làm sao để một dân tộc vẫn có thể giữ được bản sắc văn hóa của mình trong quá trình hội nhập? đang là một câu hỏi đặt ra cho không chỉ Việt Nam mà với nhiều nước khác trên thế giới.

Ra đời vào năm 1946 với mục đích “góp phần duy trì hòa bình và an ninh quốc tế bằng cách thắt chặt sự hợp tác giữa các quốc gia về giáo dục, khoa học và văn hóa…”[56,tr.64]. UNESCO – tổ chức văn hóa, khoa học, giáo dục của Liên Hợp Quốc chính là “nhịp cầu giao lưu quốc tế”, góp phần làm cho thế giới hiểu nhau, tôn trọng nhau hơn, nhân ái hơn. Hoạt động của tổ chức này liên quan tới nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam.

Việt Nam là một quốc gia yêu chuộng hòa bình, tôn trọng bình đẳng và đấu tranh không mệt mỏi chống ngoại xâm, áp bức bóc lột. Chính vì vậy mà ngay sau khi thống nhất đất nước không lâu vào năm 1975 nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam đã gia nhập UNESCO từ năm 1976. Từ đó cho đến nay mối quan hệ đó ngày càng có những bước tiến đáng ghi nhận và đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Thông qua UNESCO, Việt Nam đã khai thác được tri thức chất xám, kinh nghiệm, tài chính trong các lĩnh vực khoa học, văn hóa, giáo dục…Mặt khác thông qua tổ chức này, Việt Nam ngày càng có nhiều cơ hội thuận lợi để hội nhập sâu rộng với thế giới.

Mặc dù mối quan hệ của Việt Nam với tổ chức này của Liên Hợp Quốc có một vị trí quan trọng trong chính sách ngoại giao của Đảng và nhà nước ta, nhưng cho đến nay chưa có một công trình khoa học nào đề cập một cách toàn diện, hệ thống về vấn đề đặt ra. Với mong muốn được hiểu thêm về mối quan hệ trên nhiều lĩnh vực giữa Việt Nam và UNESCO, hiệu quả của mối quan hệ đó, thấy được những mặt tích cực và hạn chế để góp phần thúc đẩy mối quan hệ UNESCO – Việt Nam phát triển hơn nữa, người viết chọn đề tài “Mối quan hệ UNESCO - Việt Nam từ năm 1976 đến nay” làm đề tài cho luận văn cho luận văn của mình.

Kết cấu đề tài:

Chương I: Quan hệ UNESCO - Việt Nam giai đoạn 1976 - 1986.

Chương II: Quan hệ UNESCO – Việt Nam giai đoạn 1986 đến nay.

Chương III: Kết quả của quá trình hợp tác.